Ο στίχος λέει: κι απ’ τον εξώστη εκείνο βλέπω την ίδια ταινία, κάθε καλοκαίρι το Θάνατο στη Βενετία. Ανήκει φυσικά στους Στέρεο Νόβα κι είναι, εξίσου φυσικά, εκείνη ακριβώς η μελωδία που θα συνδέει στο μυαλό μας για πάντα την μουσική με το σινεμά και το καλοκαίρι. Όπως αυτός ο στίχος είναι γεμάτος ζέστη κι επιθυμία, έτσι κι η ίδια η πόλη της Βενετίας έγινε για το σινεμά ένας μυθικός τόπος πόθου και φαντασίωσης – ακολουθώντας την ίδια την μυθολογία της πόλης μέσα στην ανθρώπινη ιστορία, από το αυτοκρατορικό και αποικιοκρατικό κέντρο του μεσαίωνα μέχρι την υπερ-τουριστική πόλη-μουσείο του σήμερα. Κατά μία έννοια, κι η ίδια η σχέση του παγκόσμιου σινεμά με την Βενετία ήταν τουριστική και πολλές φορές η χρήση της πόλης περιοριζόταν σε μια καρτ-ποσταλική ατμόσφαιρα: είτε σε μια αύρα ντεμέκ ερωτισμού είτε σε ένα εντυπωσιακό background της δράσης. Το Χόλιγουντ, ειδικότερα, αγαπάει πολύ αυτήν την εξωτική πλευρά της Βενετίας. Ήδη από ταινίες σαν το εξαιρετικό Trouble in Paradise του Ernst Lubitch από το 1932 μέχρι και το φετινό blockbuster Spider-Man: Far From Home, η Βενετία χρησιμοποιήθηκε από το αμερικάνικο σινεμά ως ο κατεξοχήν κινηματογραφικός τόπος της ρομαντικής φυγής. Μιας και βρισκόμαστε εδώ, λοιπόν, για να καλύψουμε την φετινή κινηματογραφική Biennale, μας ήταν αδύνατο να αντισταθούμε στον πειρασμό να κάνουμε μια μεγάλη αναδρομή στην Βενετία του σινεμά που αγαπήσαμε. Έτσι, μαζέψαμε 10 εκδοχές της πόλης στην μεγάλη οθόνη που ελπίζουμε να σας μεταφέρουν αποτελεσματικά την υγρασία την μπόχα την αύρα της Βενετίας. Othello (Orson Welles, 1951) Ένας από τους πολλούς Οθέλους της μεγάλης οθόνης. Σίγουρα ο καλύτερος, μιας κι είχε στην σκηνοθεσία, το σενάριο και τον πρωταγωνιστικό ρόλο τον Orson Welles. Κι ενώ από την άλλη ο Έμπορος της Βενετίας του Welles είναι μια εν μέρει χαμένη ταινία εδώ και πολλές δεκαετίες, το σαιξπηρικό κείμενο γνώρισε κι αυτό την πιο mainstream δόξα του το 2004 με την ομώνυμη ταινία του Michael Radford. Summertime (David Lean, 1955) Η αρχετυπική αμερικάνικη ταινία που ζωντανεύει την Βενετία σαν ένα μεγάλο και λαμπερό καλοκαιρινό θέρετρο. Το πλουσιοπάροχο τεκνικόλορ μελοδραματικό ρομάντζο του David Lean είναι απ’ αυτά που ήξερε να φτιάχνει μόνο ο David Lean, κι αν ψήνεστε για κάτι τέτοιο τότε θα ικανοποιηθείτε τα μάλα. Death in Venice (Luchino Visconti, 1971) Η απόλυτη ταινία της Βενετίας, ένας ανυπέρβλητο έπος από έναν πολύ αγαπημένο δημιουργό. Αν δεν το έχετε δει, κάντε το όσο πιο άμεσα γίνεται. Για την ιστορία, η έτερη ταινία του Visconti που διαδραματίζεται στη Βενετία, το Senso του 1954, δεν συνδέεται με το Death in Venice μόνο λόγω τοποθεσίας, αλλά και λόγω μιας σημαντικής λεπτομέρειας. Στο Senso, ο σκηνοθέτης άλλαξε το όνομα του κεντρικού χαρακτήρα σε Mahler, λόγω της μεγάλης αγάπης του για τον συνθέτη. Στο Death in Venice, η μουσική του Mahler γίνεται η μόνιμη συνοδεία του μαρτυρίου που περνάει ο κεντρικός χαρακτήρας. Don’t Look Now (Nicolas Roeg, 1973) https://www.youtube.com/watch?v=NaGAw5uCaY0 Αν αναρωτηθήκατε ποτέ ποια είναι η ταινία που πιθανώς έχει επηρεάσει περισσότερο την τρέχουσα αναγέννηση του κινηματογραφικού τρόμου που βασίζεται πρωτίστως στην ψυχολογία των χαρακτήρων και την στοιχειωτική ατμόσφαιρα (με εξαιρετικά παραδείγματα τα πρόσφατα Hereditary και Midsommar του Ari Aster), τότε μία από τις επικρατέστερες απαντήσεις είναι το Don’t Look Now. Μια από τις καλύτερες ταινίες τρόμου έβερ, μια από τις καλύτερες ταινίες των 70s. Fellini’s Casanova (1976) Παρότι δεν γυρίστηκε στη Βενετία, ο Casanova του 1976 έχει όλα όσα περιμένει κανείς από τον Fellini των 70s. Κυρίως, δηλαδή, μια πλήρως σουρεαλιστική κι ερωτική εξτραβαγκάνζα. Όλως τυχαίως, όπως κι η παραπάνω ταινία, με τον Donald Sutherland στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Δυστυχώς, η επόμενη μεγάλη κινηματογραφική παραγωγή του Casanova στη Βενετία (ναι αυτή με τον Heath Ledger λέμε) δεν πήγε και τόσο καλά. Indiana Jones and the Last Crusade (Steven Spielberg, 1989) ΟΚ, η τρίτη ταινία Indiana Jones έχει πολύ ταξίδι σε πολλές τοποθεσίες, αλλά οι πιο επικές σκηνές της είναι αυτές στην Βενετία, από τον παιδικό τρόμο που μας έφεραν οι νεκροκεφαλές στις κατακόμβες μέχρι την πλωτή καταδίωξη στα κανάλια της πόλης. Έπειτα, το Χόλιγουντ ξαναπήγε αρκετές φορές στη Βενετία για action cinema, κάποιες φορές με διασκεδαστικό αποτέλεσμα (όπως στο Italian Job) κι άλλες φορές με απαράδεκτο (όπως στο Inferno). The Comfort of Strangers (Paul Schrader, 1990) Μάλλον η πιο υποτιμημένη κι άδικα ξεχασμένη ταινία της λίστας. Στην σκηνοθεσία έχουμε τον εκπληκτικό Paul Schrader (που πέρσι έκανε ένα τρομερό comeback με το First Reformed). Στο σενάριο έχουμε τον κλασικά ποιοτικό Harold Pinter. Στον πρωταγωνιστικό ρόλο έχουμε τον λατρεμένο Christopher Walken. Σκληρό και θανατερό ερωτικό θρίλερ απ’ αυτά που δεν φτιάχνει πια το Χόλιγουντ. The Talented Mr. Ripley (Anthony Minghella, 1999) Αγαπάμε την Patricia Highsmith, αγαπάμε τον Tom Ripley, αγαπάμε αυτήν την ταινία. Μπορεί να μην έχει Alain Delon όπως το Purple Noon του 1960, αλλά η εκδοχή του Minghella είναι ακριβώς εκείνο του έξυπνου και καλογραμμένου μοντέρνου νουάρ που θέλουμε να βλέπουμε συχνότερα στη μεγάλη οθόνη. Italian for Beginners (Lone Scherfig, 2000) https://www.youtube.com/watch?v=_IM7T3-Upuk Πολλές ταινίες περιστρέφονται γύρω από διακοπές στη Βενετία, αλλά ελάχιστες μοιάζουν με αυτήν – ακόμα κι αν η ίδια η Βενετία δεν έχει και τόσο μεγάλο screentime. Το Italian for Beginnes της Lone Scherfig είναι η πιο γλυκιά κι αστεία ταινία του Dogme 95 κι είναι αυτό που θα έπρεπε να είναι γενικότερα οι ταινίες που φέρουν τον χαρακτηρισμό «ρομαντική κωμωδία». Casino Royale (Martin Campbell, 2006) Όχι βέβαια ότι έλειπε η Βενετία από τις προηγούμενες κινηματογραφικές εκδοχές του James Bond. Την είδαμε στο From Russia with Love, την είδαμε και στο Moonraker. Αλλά το Casino Royale ήταν εκείνο ακριβώς το reboot που χρειαζόταν το franchise στα 00s, με έναν πολύ καλό Daniel Craig ως 007, κι έγινε η αρχή για μια νέα σειρά απολαυστικών ταινιών James Bond που ευελπιστούμε να συνεχιστεί.
