Εδώ κι ενάμιση χρόνο δεν έχουμε σταματήσει να σκαλίζουμε τους τρόπους με τους οποίους αλλάζει η ίδια η εμπειρία του σινεμά ως μέρος της κοινωνικής ζωής που δεν σταματάει να διαταράσσεται και να μεταμορφώνεται. Αυτός είναι ο κόσμος που μας κληροδότησε ο covid κι η διαχείρισή του, σ’ αυτόν τον κόσμο λοιπόν αναγκαζόμαστε να προσανατολιστούμε και να πλοηγηθούμε. Καθώς είμαστε ένα site που καταπιάνεται πρωτίστως με τον κινηματογράφο, κι αφού πάνω απ’ όλα αυτός μας ενδιαφέρει σαν κοινωνική εμπειρία και όχι σαν διαχωρισμένη τέχνη, μας ενδιαφέρει και μας καίει πολύ το πώς θα βλέπουμε ταινίες από εδώ και πέρα. Έχουμε συζητήσει ξανά και ξανά για τις αίθουσες και τις πλατφόρμες, κι έχουμε επίσης συζητήσεις για την εμπειρία του κινηματογραφικού φεστιβάλ, εκεί που ο χρόνος συμπυκνώνεται ώστε μια πόλη και μια ανθρώπινη κοινότητα συντονιστούν να ζήσουν σε ρυθμό σινεμά για 2, 5, 10 μέρες. Είδαμε λοιπόν φεστιβάλ ψηφιακά και φεστιβάλ υβριδικά εδώ κι ενάμιση χρόνο. Κυρίως, όμως, είδαμε φεστιβάλ εκτάκτου ανάγκης. Πέρσι τέτοια εποχή, αν θυμάστε, καθώς περιμέναμε την έναρξη των Νυχτών Πρεμιέρας (όπως κάθε Σεπτέμβρη άλλωστε), ήρθε η κρατική απόφαση της τελευταίας στιγμής που επέβαλε την μεταφορά ολόκληρου του φεστιβάλ σε θερινά σινεμά. Τότε, συζητήσαμε εκτενώς με την ομάδα του Athens International Film Festival για το πώς στήνεις (και ξαναστήνεις μέσα σε χρόνο dt) μια τέτοια διοργάνωση εν μέσω covid. Φέτος, με μια υπόσχεση (ή προσομοίωση) κανονικότητας να πλανάται αόριστα στην ατμόσφαιρα, οι Νύχτες Πρεμιέρας συνεχίζουν στο υβριδικό μονοπάτι που μοιάζει μονόδρομος της εποχής, επιστρέφοντας για 27η χρονιά στην Αθήνα με προβολές σε ανοιχτούς και κλειστούς κινηματογράφους αλλά και συνέχιση της streaming πλατφόρμας που εγκαινιάστηκε πέρσι. Το 27ο Διεθνές φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας λοιπόν θα διεξαχθεί από τις 22 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 3 Οκτωβρίου με ένα από τα καλύτερα προγράμματα που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια. Τι σημαίνει αυτό; Πρακτικά, σημαίνει ότι η φετινή διοργάνωση απλώνεται σε πολλές κατευθύνσεις ταυτόχρονα με πετυχημένο τρόπο, δίνοντάς τους ίση αξία και προσοχή όπως τους αξίζει: γκράντε χολιγουντιανές πρεμιέρες, βραβευμένους φεστιβαλικούς τίτλους, εξαιρετικά αφιερώματα, κρυμμένα διαμάντια, δυνατές ελληνικές επιλογές. Έχοντας δει ήδη ένα μέρος του προγράμματος σε άλλα φετινά φεστιβάλ (κυρίως σε Βερολίνο και Βενετία), μπορώ να πω πως είναι πραγματικά ενδιαφέρον και ισορροπημένο, αντάξιο της δίψας του αθηναϊκού κοινού για καλό σινεμά που όσο πάει και μεγαλώνει με τον καιρό (κάτι που δείχνουν να μην κατανοήσει ακόμα πλήρως ουκ ολίγοι διανομείς, αιθουσάρχες και διοργανωτές φεστιβάλ). Το πρόγραμμα των φετινών Νυχτών ανακοινώθηκε πριν από λίγες μέρες κι ο συνδυασμός των μεγάλων τίτλων με την μειωμένη πληρότητα των κινηματογράφων οδήγησε πολλές ταινίες σε γρήγορο sold out. Έτσι, μέσα σε λίγες ώρες, οι πολυαναμενόμενες πρεμιέρες του φεστιβάλ εξαφανίστηκαν από την ηλεκτρονική προπώληση. Ενδεικτικά, μιλάμε για τις πρεμιέρες των βραβείων των μεγάλων φεστιβάλ, όπως το Titane της Julia Ducournau και το A Hero του Asghar Farhadi από τις Κάννες ή το Bad Luck Banging or Loony Porn του Radu Jude από το Βερολίνο. Μιλάμε επίσης για πολυαναμενόμενες πρεμιέρες φεστιβαλικού κυκλώματος όπως το Petite Maman της Celine Sciamma και το Memoria του Apichatpong Weerasethakul, αλλά και για γκράντε μαζικολαϊκούς τίτλους όπως το The French Dispatch του Wes Anderson, το Last Night in Soho του Edgar Wright, το The Last Duel του Ridley Scott και το Dune του Denis Villeneuve, φυσικά. Δεδομένου ότι οι παραπάνω ταινίες έχουν γίνει λίγο-πολύ όλες sold out ήδη από την πρώτη μέρα της προπώλησης, σε αυτόν εδώ τον οδηγό θα εστιάσουμε στις υπόλοιπες ταινίες του προγράμματος, όπως και τα δύο υπέροχα αφιερώματα στο trans σινεμά (δυστυχώς ακόμα πολύ αόρατο στην Ελλάδα) και στον Orson Welles (που κρύβει πολλές περισσότερες εκπλήξεις απ’ όσες μοιάζει εκ πρώτης όψεως). Ούτως ή άλλως, πάντα σε ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ μεγαλύτερη αξία έχει το ρίσκο κι η έκπληξη, τα πράγματα που δεν παίζει να βρεις αλλού κι αυτά που είναι καταχωνιασμένα στο πρόγραμμα. Οι παραπάνω ταινίες άλλωστε ετοιμάζονται όλες τους για διανομή στις ελληνικές αίθουσες, οι περισσότερες εκ των οποίων μάλιστα αρκετά γρήγορα. Ακολουθεί λοιπόν ένα βιώσιμο ημερήσιο πρόγραμμα για όλα τα time slots κάθε μέρας, μήπως και βοηθήσει να βγάλετε άκρη στο τι αξίζει και τι προλαβαίνεις να δεις κάθε μέρα. Φυσικά, το ολοκληρωμένο πρόγραμμα του φεστιβάλ μπορείτε να το τσεκάρετε στην επίσημη σελίδα της διοργάνωσης. Μην ξεχάσετε λοιπόν να φροντίσετε έγκαιρα για διαθεσιμότητα στις προβολές, να ψαχτείτε για τα δωρεάν εισιτήρια αν έχετε κάρτα ανεργίας και να μένετε πάντα ενυδατωμένοι. Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου Πρώτη μέρα φεστιβάλ και προτείνω πολύ εμφατικά να ξεκινήσετε με την προβολή ελληνικών ταινιών μικρού μήκους που παίζει στις 18.30 στο Ιντεάλ γιατί περιλαμβάνει το Από το Μπαλκόνι του Άρη Καπλανίδη που είδαμε πριν λίγες μέρες στο Φεστιβάλ Δράμας και μείναμε μαλάκες. Τσεκάρετε οπωσδήποτε, θα το συζητάμε για καιρό. Έπειτα, σκοπεύουμε να τρέξουμε στην προβολή του Cow της αγαπημένης Andrea Arnold, ενός ντοκιμαντέρ για αγελάδες γιατί ως γνωστόν Cows are the Silent Jury in the Trial of Mankind. Για σβήσιμο, προτείνουμε το θρυλικό Possession του Andrej Zulawski σε 4Κ αποκατεστημένη κόπια για τα 40 χρόνια από την κυκλοφορία αυτής της δαιμονισμένης ταινίας. Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου Ξεκινάμε πάλι από τις 18.30 με ελληνικές μικρού μήκους, αυτήν την φορά στο Δαναό, μιας και παίζουν δύο ταινίες που βραβεύθηκαν δικαιότατα στη Δράμα για τις υπέροχες ερμηνείες τους (πράγμα όχι και το πιο συνηθισμένο στο ντόπιο σινεμά), το Βανκούβερ και το A Summer Place. Έπειτα, μιας και οι γαλλικές πρεμιέρες Titane και Petite Maman είναι αμφότερες sold out, προτείνουμε να τσεκάρετε είτε το φανταστικά σουρεαλιστικό animation Cryptozoo στις 22.15 στη Ριβιέρα είτε το ακραία βίαιο avant-gore που φέρει το όνομα The Sadness στις 22.45 στο Δαναό. Σάββατο 25 Σεπτεμβρίου Πολύ δυνατή μέρα, εκπληκτικό κινηματογραφικό σαββατόβραδο με εκλεκτές επιλογές. Εμείς λέμε να ξεκινήσουμε στις 17.00 στο Δαναό με το The Immortal Story, το υποτιμημένο διαμάντι-σφηνάκι του Orson Welles. Αμέσως μετά διαλέγουμε ανάμεσα σε I’m Your Man στις 19.45 στην Αίγλη και Zero Fucks Given στις 19.30 στο Δαναό. Και τέλος, η νύχτα κλείνει είτε με Worst Person in the World του Joachim Trier (τσεκάρετε το Thelma αν σας έχει ξεφύγει) στις 22.30 στο Δαναό είτε με λατρεία Sion Sono και λατρεία Nicolas Cage στο Prisoners of the Ghostland στις 23.00 στο Ιντεάλ. Δυστυχώς την ίδια μέρα είναι sold out δύο εξαιρετικές ελληνικές ταινίες του trans αφιερώματος, οι Πικροδάφνες της Πάολας Ρεβενιώτη και η Μπέττυ του Δημήτρη Σταύρακα. Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου Για αρχή προτείνουμε είτε το Wheel of Fortune and Fantasy στις 19.00 στο Δαναό είτε το αριστούργημα Funeral Parade of Roses στις 20.00 στη Ριβιέρα (αμφότερα ενδείκνυνται ιδιαίτερα αν ψήνεστε για τζαπανίλες). Στη βραδυνή προβολή συνιστούμε είτε το Censor που παίζει 22.15 στη Ριβιέρα για τους φίλους του τίμιου b-movie είτε το Chimes at Midnight, την καλύτερη ταινία του Welles αν με ρωτάτε, που παίζει στις 22.15 στην Ταινιοθήκη και την οποία θα έχει τη χαρά να προλογίζει ο υποφαινόμενος. Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου Κι εδώ γίνεται χαμός με ταυτόχρονες προβολές που καλούν σε δύσκολες επιλογές. Ξεχωρίζουμε το Lamb που παίζει 20.00 στη Στέλλα, ειδικά αν γουστάρετε την folk horror αναγέννηση των τελευταίων χρόνων, και την ίδια ακριβώς ώρα στον Δαναό ξεκινάει το Ali and Ava της Clio Barnard που πριν μερικά χρόνια μας χάρισε το πανέμορφο The Selfish Giant. Μετά, στις 22.30 ψηνόμαστε είτε για το Pebbles που δείχνει ενδιαφέρον και παίζει στο Τριανόν είτε για το μεγαλειώδες Touch of Evil του Welles που αναμένεται 100 φορές πιο επιβλητικό στη μεγάλη οθόνη και παίζει 22.30 στην Αίγλη. Τρίτη 28 Σεπτεμβρίου Στο απογευματινό slot τα πράγματα είναι εύκολα, γιατί 19.30 στο Ιντεάλ παίζει το Swan Song με τον Udo Kier να δίνει μια απίστευτη ερμηνεία σε ένα σατιρικό queer διαμάντι. Μετά όμως τα πράγματα δυσκολεύουν, αφού στις 22.15 στην Αίγλη παίζει το Ninjababy, μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ταινίες της χρονιάς. Την ίδια ώρα, βέβαια, στις 22.00 στο Ιντεάλ, ξεκινάει το Red Rocket του υπερ-λατρεμένου Sean Baker που έχει γυρίσει το υπερ-αγαπημένο The Florida Project, οπότε θα πάμε να κάνουμε κερκίδα (σημειωτέον πως το φεστιβάλ προβάλει και το Tangerine στα πλαίσια του trans αφιερώματος). Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου Να ξέρετε πως στις 19.45 στην Αίγλη παίζει ξανά το προαναφερθέν Ali and Ava σε περίπτωση που το χάσετε, ενώ στις 22.15 στο Ιντεάλ προβάλλεται το Earwig της τεράστιας Lucile Hadžihalilović που έχει γυρίσει επίσης τα Innocence και Evolution (μια από τις ταινίες που περιμένουμε περισσότερο στο φετινό φεστιβάλ). Ειδάλλως, μπορείτε στις 22.00 στο Τριανόν να τσεκάρετε το F for Fake, το μεταμοντέρνο αριστούργημα του Welles που κάνει σμπαράλια τη γραμμή ανάμεσα σε πραγματικότητα και μυθοπλασία. Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου Ξεκινάμε από τις 19.00 στο Ιντεάλ με το Azor που φαίνεται ψηστικότατο μιας και πάντα αγαπάμε conspiracy/political thrillers (ειδικά αν έχουν όνομα σκύλου), ενώ στις 20.00 παίζει επίσης στο Τριανόν η αξεπέραστη Στρέλλα του Πάνου Κούτρα. Για πιο αργά το βράδυ, αυτό που δείχνει ενδιαφέρον είναι το Prayers for the Stolen που παίζει 22.00 στο Δαναό αλλά και το The Stranger που παίζει 22.15 στη Στέλλα, αν ψήνεστε για κλασικό ορσονγουελσικό noir. Παρασκευή 1 Οκτωβρίου Πάντα αγαπάμε τα μουσικά ντοκιμαντέρ στις Νύχτες Πρεμιέρας, και φέτος έχουμε The Velvet Underground δια χειρός Todd Haynes (τεράστια μπάντα και τεράστιος σκηνοθέτης) στις 20.00 στο Ιντεάλ. Μετά, μιας και το Last Night in Soho που θα ψηνόσασταν να δείτε είναι sold out, επιλέγουμε το ιαπωνικό A Balance που παίζει 22.15 στη Ριβιέρα και φαίνεται υπέροχα υπερ-φιλόδοξο. Ειδάλλως, τσεκάρετε το προαναφερθέν Lamb που επαναλαμβάνεται 22.30 στη Στέλλα. Σάββατο 2 Οκτωβρίου Η τελετή λήξης του φεστιβάλ έχει Dune και προφανώς τα εισιτήρια εξαφανίστηκαν αμέσως, αλλά στις 18.00 μπορείτε να δείτε στο Δαναό το μουσικό ντοκιμαντέρ Sisters with Transistors με την λατρεία Laurie Anderson και στις 22.15 στο Τριανόν παίζει το After Blue του υπέροχου καυλιάρη Bertrand Mandico που πριν λίγα χρόνια μας χάρισε το μικρό θαύμα που λεγόταν Wild Boys (ευτυχώς θα πάρει και κανονική διανομή στα σινεμά). Κυριακή 3 Οκτωβρίου Τελευταία μέρα των Νυχτών κι όπως πάντα είναι μια καλή ευκαιρία να τσεκάρετε πράγματα που σας ξέφυγαν τις προηγούμενες μέρες. Για παράδειγμα, το αφιέρωμα Welles έχει Touch of Evil στις 18.30 στο Δαναό και Chimes at Midnight στις 21.30 στο Τριανόν. Αν όμως διαλέγαμε μια προβολή νέας ταινίας από το πρόγραμμα, αυτή θα ήταν το The Dog Who Wouldn’t Be Quiet για το οποίο ακούστηκαν τα καλύτερα στο φετινό Sundance.
