Είναι πολύ κοινότοπο το κλισέ για το ποιo είναι το προφίλ του βιαστή:  o παράξενος μοναχικός ανώμαλος τύπος, μια φιγούρα stalker βγαλμένη από ταινία θρίλερ. Για τους φανερούς ή κρυφούς ακροδεξιούς ήταν ανέκαθεν ο παράφρων και σεξουαλικά πεινασμένος Άλλος: κάποτε ο Αλβανός, τώρα ο μετανάστης ή ο πρόσφυγας.

Κι όμως είναι ένα κλισέ που δεν αληθεύει, καθώς το προφίλ αυτό επιβεβαιώνεται από το πενιχρό ποσοστό (6-8%) των βιασμών που καταγγέλονται στην αστυνομία και εξιχνιάζονται. Mε τους περισσότερους δε γίνεται καταγγελία επειδή τα θύματά τους αισθάνονται αδυναμία να το κάνουν, και έτσι δε μαθαίνεται ποτέ ότι πχ οι περισσότεροι βιαστές (53,4%) είναι νέοι, ανήκουν στη μεσαία τάξη (50.9%) ενώ ένα σημαντικό ποσοστό από αυτούς (31%) είναι και αρκετά μορφωμένοι.

Αυτό που προκύπτει από αυτά και από άλλα δεδομένα, είναι πως υπάρχει θεμελιώδες πρόβλημα στην διατύπωση και την αντίληψη του τι είναι βιασμός. Βιασμοί προκύπτουν επειδή ο βιαστής θεωρεί πως τα δικαιώματα του στο γυναικείο σώμα είναι αυτονόητα. Η επίθεση σε ένα σκοτεινό δρομάκι τη νύχτα στο δάσος από τον άγνωστο μανιακό είναι απλά μια υποπερίπτωση.

Πολλές φορές, ο άνδρας βιαστής απλά θεωρεί ότι έχει πάρει τη συγκατάθεση του θύματος, ακόμη κι αν αυτό φέρει ρητές αντιρρήσεις (του είδους “ΟΧΙ, δε θέλω”). Οι ενδείξεις για τη συγκατάθεση είναι συχνότατα πολύ απλές: Το θύμα φλέρταρε, μιλούσε με άντρες, φόραγε “αποκαλυπτικά ρούχα” ή έπινε αλκοόλ.

Ακόμη κι αν αυτά σας ακούγονται εξωφρενικά, το ακόμη πιο εξωφρενικό είναι ότι δεν φαίνονται έτσι εκεί ακριβώς που έχει την περισσότερη σημασία. Δηλαδή, στην αίθουσα του δικαστηρίου.

Σήμερα Πέμπτη 6 Απριλίου 2017, αθωώθηκαν ομόφωνα (με διάφορα περίεργα στη δίκη) από το δικαστήριο στην Καβάλα δυο άντρες 35 και 29 ετών που κατηγορούνταν για το βιασμό μιας φοιτήτριας 21 ετών το 2015. Για όποιον δε θυμάται, και στην περίπτωση που μια 15χρονη κόρη μετανάστριας από τη Βουλγαρία είχε βιαστεί από τους συμφοιτητές της το 2006: 4 χρόνια μετά, το Τριμελές Δικαστήριο Ανηλίκων Χαλκίδας έκρινε παμψηφεί αθώους τους τέσσερις κατηγορούμενους καθώς όπως αποφάσισε «ασέλγησαν μεν εις βάρος της κοπέλας, ωστόσο αυτό έγινε με τη θέληση της παθούσης»

Η Δήμητρα Εξάρχου στo fylosykis.gr συγκέντρωσε μερικά από τα βασικά επιχειρήματα που ειπώθηκαν από τους δικηγόρους των κατηγορούμενων στο δικαστήριο της Καβάλας και τα καταγράφει. Τα οποία όπως φάνηκε, ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικά.

Kάποια από αυτά ήταν τα εξής:

Έμαθα καταρχήν πως δεν βιάστηκα

Το νόημα είναι ακριβώς η άρνηση της πραγματικότητας του βιασμού.

Έμαθα πως όλα όσα συνέβησαν ήταν με τη συναίνεσή μου.

“Αφού το ήθελες κατά βάθος” είναι η ουσία του επιχειρήματος. Μην κάνεις τη δύσκολη.

Έμαθα πως δεν έπρεπε να είχα βγει εκείνο το βράδυ, αλλά έπρεπε να είχα καθίσει σπίτι να διαβάσω, όπως κάνουν οι άλλες συμφοιτήτριές μου

Μια έξοδος είναι αρκετό δείγμα “έξαλλης συμπεριφοράς”. Η “έξαλλη συμπεριφορά” μεταφράζεται στο ότι ένα τρίτο πρόσωπο έχει δικαίωμα για σεξ.

Έμαθα πως το να λέω σέναν άντρα «θα τα πούμε αργότερα» σημαίνει πως θέλω να κάνω σεξ μαζί του.

Απαγορεύεται να μη θέλεις. Οποιαδήποτε προσπάθεια για φυσιολογική επικοινωνία μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον σου.

Έμαθα πως τα κορίτσια δεν πρέπει να πίνουν αλκοόλ μαζί με άντρες γιατί έτσι τους δίνουν δικαιώματα.

Δε φτάνει που βγαίνεις, αλλά πίνεις και αλκοόλ; Αδιανόητο.

Έμαθα πως έπρεπε να φοράω πιο σεμνά ρούχα για να μην προκαλέσω τους βιαστές μου.

Είναι λογικό πως μια γυναίκα που δε βγαίνει ντυμένη σα μούμια παίρνει την ευθύνη αν τη βιάσουν. Φυσικά, οι ίδιοι άνθρωποι θα σχολίαζαν “πως κυκλοφορεί αυτή έτσι, σα καλόγρια“.

Έμαθα πως οι σφαλιάρες στο πρόσωπο και το τράβηγμα των μαλλιών μου χωρίς τη θέλησή μου δεν αποτελούν χρήση βίας εναντίον μου γιατί δεν μου είχαν αφήσει σημάδια.

Έμαθα πως δεν είχα πιει αρκετά ώστε να μπορούν να με βιάσουν.

Έμαθα πως σαν αθλήτρια που ήμουν θα έπρεπε να  μπορώ να παλέψω μαζί τους.

Είναι προφανές ότι το θύμα ή πρέπει να τους βγάλει όλους νοκάουτ ή να έχει βγει το ίδιο νοκάουτ για να υπάρξει βιασμός. Σε όλα τα υπόλοιπα ενδεχόμενα το ήθελε.

Έμαθα πως δεν με πλένανε για να εξαφανίσουν τα ίχνη του βιασμού μου, αλλά για να με καθαρίσουν.

Φανταζόμαστε πως θα ακουγόταν αυτό το επιχείρημα σε υπόθεση φόνου.

Έμαθα πως έπρεπε να καταγγείλω το βιασμό μου απευθείας μόλις έφυγα από το σπίτι των βιαστών μου και όχι λίγες ώρες μετά αφού προσπαθούσα να βάλω σε μια τάξη τα κομμάτια μου.

Δεν υπάρχει γενικά άλλη κατηγορία εγκλήματος που το θύμα να έχει τόσες “υποχρεώσεις”, δεδομένου ειδικά του πόσο άσχημη εμπειρία είναι.

Έμαθα πως μπήκα σε μια δικαστική διαμάχη βιασμού για να φύγω από μια πόλη που δεν μου άρεσε έτσι κι αλλιώς.

Έμαθα πως κατήγγειλα το βιασμό μου γιατί μου αρέσει να εκδικούμαι τους πρώην μου.

Επιχειρήματα απευθείας από την Espresso ακούγονται (και πιάνουν) σε αίθουσα δικαστηρίου.

Έμαθα πως είπα ψέματα στους γονείς μου και στις κολλητές μου για το βιασμό μου.

Έμαθα πως οι επισκέψεις μου στην ψυχολόγο, οι αϋπνίες μου, οι εφιάλτες μου, το ότι δεν μιλάω δεν ήταν μετατραυματικό σοκ βιασμού.

Όπως λένε τα ίδια τα θύματα στο άρθρο-πηγή που αναφέρεται παραπάνω, ένα από τα ισχυρότερα αισθήματα μετά την εμπειρία αυτή είναι αηδία. Όσα επιλέξουν το δρόμο της καταγγελίας, όπως φαίνεται μπορεί να περάσουν από δεύτερο γύρο ταπείνωσης.

Έμαθα πως κατήγγειλα το βιασμό μου γιατί είχα βαρεθεί να είμαι πρώτη σε όλα, πρώτη μαθήτρια, πρώτη φοιτήτρια, πρώτη αθλήτρια και έκανα μια επανάσταση ενάντια στην πρωτιά μου για την οποία μετάνιωσα.

Αυτό είναι από τα πιο σουρεάλ πράγματα τα οποία έχουμε δει. Τονίζουμε ότι παρόλα αυτά, ήταν επιχείρημα της υπεράσπισης.

Έμαθα πως «το θέλω» μου που ήταν να πάω με δυο άντρες αναιρέθηκε από το «πρέπει» με το οποίο είχα μεγαλώσει και για αυτό μετάνιωσα και κατήγγειλα το βιασμό μου.

Μake ψυχολογία great again.

Έμαθα πως είμαι υπαίτια για το βιασμό μου, πως ευθύνομαι που μπήκα σε ένα αμάξι με έναν άντρα, πως ευθύνομαι που δεν πάλεψα να σωθώ, πως ευθύνομαι που ήπια, πως ευθύνομαι για αυτά που φορούσα.

Να επαναλάβουμε εδώ το εξής. Δεν υπάρχει κανενός είδους έγκλημα που το θύμα να καλείται να απολογηθεί για το ότι δέχτηκε επίθεση με τόσους πολλούς τρόπους.

Έμαθα πως βιαστές είναι μόνο οι χαμηλού μορφωτικού επιπέδου άνθρωποι.

Άρα αποκλείονται κάποιος να είναι ο δράστης αν είναι μορφωμένος. Η στατιστική βέβαια του εγκληματολόγου κ. Άγγελου Τσιγκρή, διαφωνεί.

Έμαθα πως οι βιαστές μου είναι καλά παιδιά.

Οι κακοί είναι στη φυλακή, όπως λέει και η παροιμία. Μα στο δικαστήριο δε δικάζεται το αν κάποιος είναι καλός ή κακός, αλλά αν έπραξε ή δεν έπραξε κάτι: στη συγκεκριμένη περίπτωση να πάρει κάτι που δεν του δόθηκε. Όλη αυτή η διαδικασία όμως δεν είναι τυχαίο, καθώς σκοπεύει στο εξής, σύμφωνα με τον κ. Τσιγκρή:

«Η αυτοενοχοποίηση του θύματος οδηγεί στην αποενοχοποίηση του δράστη, στη σιωπή και την ατιμωρησία»

Μια εξαιρετικά σημαντική πτυχή της μελέτης είναι η εξής.

Το 90% των θυμάτων δεν καταγγέλει γιατί δεν έχει εμπιστοσύνη στο δικαστικό σύστημα.

Όσο το δικαστικό σύστημα αντιμετωπίζει τις περιπτώσεις τους έτσι, το πρόβλημα αυτό θα αναπαράγεται εσαεί.