Το περσινό Φεστιβάλ Βενετίας ήταν ένα περίεργο φεστιβάλ, φίλες και φίλοι. Περίεργο με την καλή την έννοια, θα πω, αφού η παντελής απουσία χολιγουντιανών stars λόγω της μεγάλης απεργίας των ηθοποιών έκανε την κινηματογραφική Μπιενάλε ένα τσικ πιο *κινηματογραφική* απ’ ό,τι συνήθως, έστω και ως παράπλευρη παρενέργεια αντί για καλλιτεχνική/επιμελητική επιλογή. Σε κάθε περίπτωση, οι μεγάλες ταινίες πέρσι ταξίδεψαν στην Βενετία χωρίς τα μεγάλα τους ονόματα, κι αυτή η απουσία έδωσε στο φεστιβάλ έναν απροσδόκητα ουσιαστικό χαρακτήρα: ήταν μια απουσία stars που φανέρωνε μια παρουσία καλλιτεχνικών έργων, εφιστώντας την προσοχή στην διάκριση του κινηματογραφικού και του θεαματικού σκέλους μιας τέτοιας διοργάνωσης. Φέτος, όμως, επιστρέφουμε στην κανονικότητα. Και μοιάζει σαν η ίδια η Μπιενάλε να επέλεξε περισσότερο με βάση τους stars παρά με οποιοδήποτε άλλο κριτήριο. Αυτό ακριβώς μοιάζει να φλέξαρε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, Alberto Barbera, λέγοντας τις προάλλες στο Hollywood Reporter πως η φετινή διοργάνωση θα έχει “το πιο συνωστισμένο κόκκινο χαλί εδώ και μία δεκαετία”. Και, πράγματι, η μετα-απεργιακή Βενετία θα φιλοξενήσει τον Joaquin Phoenix και την Lady Gaga, τον Brad Pitt και τον George Clooney, την Angelina Jolie και τον Daniel Craig, μεταξύ πολλών άλλων. Μιλάμε για βαρύ πυροβολικό αστέρων, και μάλιστα περισσότερο παλαιάς κοπής ίσως, κάτι που μοιάζει να δίνει πιο πολύ την αίσθηση μιας παλιάς χολιγουντιανής αίγλης κι ένα παραδοσιακού κινηματογραφικού πρεστίζ σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια που κυριαρχούσαν Gen Z stars της νέας εποχής όπως η Zendaya, ο Timothee Chalamet και η Anya Taylor-Joy. Κυρίως όμως τα τελευταία χρόνια η Μπιενάλε και το Χρυσό Λιοντάρι της είναι το κατεξοχήν φεστιβαλικό πρώτο βήμα στο δρόμο για τα Όσκαρ. Από τους πρόσφατους νικητές της Βενετίας, το The Shape of Water πήρε 4 Όσκαρ, το Roma 3, το Joker 2, το Nomadland 3 και το Poor Things 4. Πολύ λογικό οπότε για τα στούντιο να ρίχνουν τις δυνάμεις τους εκεί όσον αφορά το χτίσιμο οσκαρικού hype ενόψει της κυνηγετικής περιόδου των κινηματογραφικών βραβείων που ξεκινάει το Νοέμβριο και ολοκληρώνεται Φεβρουάριο-Μάρτιο. Έτσι γίνεται και φέτος, με την Warner να κατεβάζει δύο επίδοξους μπλοκμπαστερικούς τίτλους (Beetlejuice Beetlejuice και Joker: Folie au Deux) και την Columbia με τη Universal επίσης να κατεβάζουν δύο δυνατά οσκαρικά χαρτιά (Wolfs και The Brutalist). Ο μεγάλος απόντας πάντως, σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια τουλάχιστον, είναι το Netflix, το οποίο είχε βρει ένα φιλόξενο καταφύγιο στη Βενετία έχοντας ανακυρηχθεί πλατφόρμα non grata στις Κάννες. Γενικά μιλώντας, το σήμα κατατεθέν της σύγχρονης εκδοχής της κινηματογραφικής Μπιενάλε είναι o συνδυασμός μεγάλων χολιγουντιανών πρεμιερών, πολυαναμενόμενων τίτλων από σύγχρονους/παλαιότερους auteurs και αξιοπρόσεκτες επιλογές από το νέο ευρωπαϊκό και διεθνές σινεμά, με τρόπο που θολώνει τις γραμμές ανάμεσα στο mainstream και το arthouse, το Hollywood και την Ευρώπη, ακόμα και το σινεμά και την τηλεόραση. Για να είμαστε ειλικρινείς βέβαια, μιλώντας τουλάχιστον για τα τελευταία 5 χρόνια που έχω την τύχη και την χαρά να παρακολουθώ το Φεστιβάλ Βενετίας, η φετινή σοδειά μοιάζει συγκριτικά αρκετά αδύναμη σε όλα τα μέτωπα που σκιαγραφήσαμε παραπάνω. Όχι ότι δεν θα δούμε καλές ταινίες, θα ήταν μια στατιστική ανωμαλία αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, αλλά δεν υπάρχει κάτι που στα χαρτιά να δημιουργεί την προσδοκία, την αναμονή και τον ενθουσιασμό ενός Dune, ενός Poor Things ή ενός The Banshees of Inisherin (οκ, ίσως μας είχαν κακομάθει λίγο τα τελευταία χρόνια). Όχι ότι αυτό θα μας εμποδίσει φυσικά να μιλήσουμε και να γράψουμε για όσα θα δούμε εδώ στην Βενετία τις επόμενες μέρες, καθώς από σήμερα, 28 Αυγούστου, που ξεκινάει επίσημα το φεστιβάλ, θα σας κρατήσουμε ενημερωμένους με μια φουλ-εξτρά ανταπόκριση, οπότε πέρα από τα άρθρα στο site αναζητήστε επίσης τα posts, stories και videos που θα φιλοξενούνται στο group του Βίντεο Κλαμπ, το Facebook page και το Instagram account του Nerdcult. Στο μεταξύ, πάμε να ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στα highlights της φετινής Biennale: Οι μεγάλοι τίτλοι Την πρώτη φορά σαν θρίαμβος, την δεύτερη σαν φάρσα; Ίσως αυτό θα μπορούσε να χαρακτηρίσει την επιστροφή του Joker στη Μπιενάλε μετά την υπερ-απροσδόκητη επικράτηση του 2019. Τώρα το sequel του Todd Phillips διαγωνίζεται ξανά για το Χρυσό Λιοντάρι, ενώ ένα άλλο επίδοξο μπλοκμπαστερικό sequel της Warner, το Beetlejuice Beetlejuice του Tim Burton, προσφάτως αναγενημμένου από τις στάχτες του μετά την επιτυχία του Wednesday, είναι η ταινία που ανοίγει το φεστιβάλ. Προσωπικά δεν περιμένω και τόσα πολλά από αυτές τις δύο ταινίες, προτιμώντας ανάμεσα στους υπόλοιπους ηχηρούς τίτλους το Queer του Luca Guadagnino που διασκευάζει William Burroughs με Daniel Craig (αναμένω τεράστια ερμηνεία), το Maria του Pablo Larrain που συνεχίζει τις λαραϊνικές βιογραφίες με Angelina Jolie ως Maria Callas και το The Room Next Door όπου ο Pedro Almodovar κάνει αγγλόφωνο ντεμπούτο με Julianne Moore και Tilda Swinton (δεν θα μπορούσε να βρει πιο αλμοδοβαρικές αγγλόφωνες ηθοποιούς). Τα wild cards Εδώ έχουμε κατά βάση ταινίες που δικαίως τραβάνε την προσοχή λόγω των υπογραφών των σκηνοθετών τους, αλλά προσωπικά κρατάω ψύχραιμο καλάθι ελπίζοντας να διαψευστώ. Τέτοιες περιπτώσεις είναι οι δύο μεγαλύτερες τηλεοπτικές σειρές που κάνουν πρεμιέρα φέτος στη Βενετία, δηλαδή το δημοσιογραφικό thriller Disclaimer του Alfonso Cuaron με Cate Blanchett και το αντι-οικογενειακό (τι πιο σύνηθες) Families Like Ours του σεσημασμένου Thomas Vinterberg (Festen, Another Round). Μιλώντας για βαρυσήμαντες υπογραφές, ο ντοκιμαντερίστας Asif Kapadia (Amy, Senna) παρουσιάζει ένα sci-fi ψευδοντοκιμαντέρ εμπνευσμένο από το αξεπέραστο La Jetee του Chris Marker (που με τη σειρά του ενέπνευσε το 12 Monkeys του Terry Gilliam), ενώ από παλιές indie καραβάνες στο Pavements έχουμε ίσως την πιο indie ταινία that has ever indied, αφού ο έμπειρος του είδους Alex Ross Perry σκηνοθετεί ένα πειραματικό μουσικό biopic για τους Pavement που έγραψε μαζί με τον συνθέτη-τραγουδιστή της μπάντας Stephen Malkmus. Κατά τ’ άλλα, αρκετό buzz που μένει να επιβεβαιωθεί ή να διαψευστεί έχουν το Babygirl, η επόμενη Α24 ταινία της Halina Reijn μετά το Bodies Bodies Bodies που παρουσιάζει ένα εργασιακό-ερωτικό thriller στον κόσμο των σύγχρονων πρωτοκλασάτων μπίζνες, το The Order του πάντα solid Justin Kurzel (Nitram, True History of the Kelly Gang) και το Wolfs του Jon Watts που επιστρέφει στο μη-υπερηρωικό σινεμά μετά από 3 συνεχόμενα Spider-Man. Οι προσωπικές αγάπες Το καλύτερο κομμάτι κάθε φεστιβάλ, αν με ρωτάτε, δηλαδή ταινίες που δεν αποτελούν απαραίτητα “ηχηρούς” τίτλους αλλά ταιριάζουν στο προσωπικό μου γούστο και τις κινηματογραφικές μου εμμονές. Πρώτο και καλύτερο εδώ το Baby Invasion του Harmony Korine, ένα first-person shooter στο οποίο οι φάτσες των διαρρηκτών που εισβάλλουν σε ένα σπίτι έχουν Α.Ι. φάτσες μωρών και την μουσική έχει γράψει ο Burial. Δηλαδή, οκ, απλά πάρτε τα λεφτά μου. Το δεύτερο είναι το The Brutalist, μια υπερ-φιλόδοξη ταινία που περιμένουμε αρκετά χρόνια από τον Brady Corbet (προσωπικά με έχει πείσει με τα The Childhood of a Leader και Vox Lux) – τόσο υπερ-φιλόδοξη που μοιάζει μονόδρομος να αποδειχθεί είτε ταινιάρα είτε σκουπίδι. Και μιλώντας για ιδιοσυγκρασιακούς σκηνοθέτες που περπατάνε πάνω στην γραμμή που χωρίζει τα αριστουργήματα από τις σαβούρες, η Βενετία φέτος φιλοξενεί και τη νέα ταινία του λατρεία Kiyoshi Kurosawa με τον τίτλο Cloud. Σε άλλα νέα, ας σημειώσουμε το Separated του GOAT των ντοκιμαντέρ Errol Morris, το Sanatorium Under the Sign of the Hourglass των επίσης GOATs του stop-motion animation αδερφών Quay, αλλά και τις δύο νέες μικρού μήκους ταινίες των πάντα συναρπαστικών Alice Rohrwacher και Nicolas Winding Refn (Allegorie Citadine και Beauty is not a Sin αντίστοιχα). Οι ελληνικές συμμετοχές Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε πως η φετινή Μπιενάλε φιλοξενεί δύο μείζονες νέες ταινίες Ελλήνων σκηνοθετών, αμφότερες σε μεγάλες διεθνείς συμπαραγωγές, και αμφότεροι παλιοί γνώριμοι του φεστιβαλικού μπαμ του λεγόμενου Greek Weird Wave που μεσουράνησε την περασμένη δεκαετία. Η Αθηνά Τσαγγάρη επιστρέφει στη Βενετία 14 χρόνια μετά το Attenberg με το νεο-western Harvest, ενώ κι ο Αλέξανδρος Αβρανάς επιστρέφει στον ίδιο τόπο του εγκλήματος 11 χρόνια μετά το Miss Violence με το δραματικό Quiet Life. Ας σημειωθεί πως τόσο το Attenberg όσο και το Miss Violence είχαν βραβευθεί στη Μπιενάλε, ενώ τα Harvest και Quiet Life διαγωνίζονται στο κυρίως διαγωνιστικό και το τμήμα Orizzonti αντίστοιχα.
