Ας τα πιάσουμε με την σειρά, αγαπητές αναγνώστριες και αναγνώστες, γιατί το θέμα είναι εξαιρετικά σοβαρό κι η σταθερότητα του ειρμού μας είναι μια σημαντική εγγύηση για την εύρυθμη εξέλιξη της κατάστασης. Ο Michael Stuhlbarg θα γίνει ο επόμενος Harry Dean Stanton. Αυτή είναι μια βαρυσήμαντη δήλωση, η βαρύτητα της οποίας, όμως, ενδέχεται να μετριάζεται από το γεγονός ότι κάποιοι πιθανόν να μην θυμάστε ούτε ποιος είναι ο Michael Stuhlbarg ούτε ποιος είναι ο Harry Dean Stanton. Δεν πειράζει, αυτή ακριβώς είναι η αντίδραση που επιθυμούσαμε. Ο λόγος είναι ότι εδώ, σήμερα, τώρα θα ασχοληθούμε με έναν πολυαγαπημένο μας ηθοποιό που θέλουμε να πάρει την θέση ενός άλλου πολυαγαπημένου μας ηθοποιού, ο οποίος έγινε θρύλος ακριβώς για το γεγονός ότι ήταν ο καλύτερος ερμηνευτής δεύτερων αλλά εξαιρετικών ρόλων σε πλήθος αγαπημένων μας ταινιών – χωρίς ποτέ ο ίδιος να αποκτήσει την ευρεία δημοσιότητα που του άξιζε.

Κάποια στιγμή, λοιπόν, ο γνωστός κριτικός κινηματογράφου Rogert Ebert είχε αποφανθεί πως “καμία ταινία που έχει είτε τον Harry Dean Stanton είτε τον M. Emmet Walsh σε δεύτερο ρόλο δε μπορεί να είναι κακή“, δημιουργώντας έτσι τον θρυλικό Κανόνα Stanton-Walsh. Βέβαια, αργότερα ο Ebert έμελλε να παραδεχθεί πως έχουν υπάρξει παραβιάσεις αυτού του κανόνα, όπως οι περιπτώσεις των Dream a Little Dream και Chattahoochee. Παρ’ όλα αυτά, ο Ebert είχε χτυπήσει φλέβα με την διατύπωσή του, κυρίως επειδή είχε καταδείξει με εξαιρετικά παιχνιδιάρικο τρόπο το φαινόμενο της ύπαρξης μιας παράδοσης ηθοποιών β’ ρόλων του ύστερου Χόλιγουντ που αποτελούν διακριτικούς εργάτες της κινηματογραφικής μαγείας. Ανθρώπων που συχνά δεν θυμάσαι από πού τους ξέρεις κι όμως, όχι μόνο είναι εκεί σε πολλές από τις αγαπημένες σου ταινίες, αλλά καταφέρνουν επίσης να δημιουργήσουν ένα αόρατο αισθητικό νήμα με την παρουσία τους.

Ο Harry Dean Stanton έφυγε από αυτόν τον κόσμο τον Σεπτέμβριο του ’17 – προσφέροντάς μας ως αποχαιρετιστήριο δώρο το Lucky, δηλαδή μια από τις ομορφότερες ταινίες της περσινής χρονιάς. Στις έξι ολόκληρες δεκαετίες της κινηματογραφικής του πορείας, ο Stanton ήταν μια από τις αγαπημένες επιλογές σκηνοθετών σαν τους David Lynch, Sam Peckinpah, Ridley Scott, Monte Hellman και Wim Wenders, έχοντας εμφανιστεί σε δεύτερους ρόλους ταινιών που ξεκινάνε από το In the Heat of the Night, το The Godfather Part II και το Alien, και φτάνουν ως το Escape from New York, το Wild at Heart και το Fear & Loathing in Las Vegas – πρωταγωνιστώντας επίσης στα αξέχαστα Repo Man και, κυρίως, Paris, Texas. Κι εδώ είναι που έρχεται να κολλήσει η περίπτωση του Michael Stuhlbarg, του 49χρονου Αμερικάνου ηθοποιού που ξεκίνησε από το θεατρικό σανίδι στις αρχές των 90s, έπειτα από τις σπουδές του στην διάσημη σχολή Juilliard, για να καταλήξει το 2018 να έχει συμμετάσχει σε 3 φιλμ που ήταν υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας μέσα στην ίδια χρονιά – κάτι που είναι γνωστό σαν Βραβείο John C. Reilly – χωρίς να είναι καν υποψήφιος για την ερμηνεία του σε κάποιο από αυτά.

Τι συνέβη στο ενδιάμεσο; Μετά από σχεδόν δυο δεκαετίες θεατρικών παραγωγών και αραιής παρουσίας σε μικρούς κινηματογραφικούς ρόλους, ο Stuhlbarg είχε τον πρώτο και μοναδικό πρωταγωνιστικό του ρόλο το 2009 στο A Serious Man των αδελφών Cohen – μια εξαιρετική ερμηνεία για την οποία κέρδισε μια υποψηφιότητα Χρυσής Σφαίρας. Έκτοτε, έχει καταφέρει να εμφανιστεί σε μερικές από τις καλύτερες ταινίες και σειρές της τελευταίας δεκαετίας, αποτελώντας σταθερή επιλογή μιας πλειάδας σημαντικών σύγχρονων σκηνοθετών. Ας τις πιάσουμε με τη σειρά, γιατί είναι πράγματι πολλές. Τα επόμενα χρόνια, λοιπόν, εμφανίζεται στο πανέμορφο Hugo του Martin Scorsese, το Seven Psychopaths του Martin McDonagh, το Lincoln του Steven Spielberg, το Blue Jasmine του Woody Allen, το Steve Jobs του Danny Boyle και το εξαιρετικό Arrival του Denis Villeneuve – ενώ σκάει επίσης μύτη στις βιογραφικές ταινίες Hitchcock, Trumbo και Miles Ahead, αλλά και στο Doctor Strange της Marvel. Παράλληλα, σε τηλεοπτικό επίπεδο τον παρακολουθήσαμε εκτενώς σε δεύτερους ρόλους στο Boardwalk Empire και την τρίτη σεζόν του Fargo – δηλαδή δύο από τα καλύτερα πράματα που μας έχει δώσει η αμερικάνικη τηλεόραση στην τρέχουσα δεκαετία.

Βέβαια, η μεγάλη χρονιά για τον Stuhlbarg ήταν το 2017, όπου, όπως προείπαμε, εμφανίζεται σε τρία φιλμ που καταλήγουν υποψήφια για το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας – με το τελευταίο να το κερδίζει κιόλας. Η πρώτη ήταν το The Post του Spielberg, η οποία, ΟΚ, ήταν η πιο αδύναμη από τις τρεις ταινίες. Η δεύτερη όμως ήταν το Call Me By Your Name του Luca Guadagnino, όπου υποδύεται ίσως την πιο αξιαγάπητη πατρική φιγούρα που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια στο σινεμά, ενώ η τρίτη ήταν το Shape of Water του Guillermo del Toro, όπου τον είδαμε ως έναν εξίσου αξιαγάπητο Σοβιετικό πράκτορα. Ήταν άδικο το γεγονός ότι ο ίδιος ο Stuhlbarg δεν ήταν καν υποψήφιος για καμιά από αυτές τις ταινίες στην απονομή των Όσκαρ; Ναι, ήταν – ειδικά για το Call Me By Your Name. Δεν πειράζει όμως. Καθόλου δεν πειράζει. Ούτε ο Harry Dean Stanton κέρδισε ποτέ υποψηφιότητα – κι αυτό εντείνει ακόμα περισσότερο την αγάπη μας γι’ αυτόν ως σιωπηλό εργάτη της κινηματογραφικής τέχνης.

Αν όσα έχουμε πει μέχρι τώρα έχουν κάποιο νόημα και δεν είναι απλώς ένα ανερμάτιστο έμμεσο love letter προς τον Michael Stuhlbarg, τότε η συνύπαρξή του με τον ίδιο τον Harry Dean Stanton στο Seven Psychopaths του 2012, αυτό το μικρό κρυφοcult διαμάντι του McDonagh όπου αμφότεροι έπαιζαν (φυσικά) πολύ μικρούς ρόλους, αρχίζει να μοιάζει με ιδιόμορφη τελετή παράδοσης μιας σκυτάλης που παραμένει αόρατη για το θεαματικό τμήμα της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Ο Stuhlbarg έχει καταφέρει ήδη κάτι αρκετά σημαντικό: να μας επιβεβαιώσει την διακριτικότητα, την ευαισθησία και την ζεστασιά που κρύβει μέσα της η υποκριτικής τέχνη, το να κατοικείς το δέρμα ενός άλλου, υιοθετώντας μια πειθώ χωρίς επιχειρήματα – μόνο με χειρονομίες και βλέμματα.

michael stuhlbarg