Στις ύστερες δεκαετίες της ΕΣΣΔ, η λέξη “σεξ” στην κοινή γλώσσα υποδήλωνε μόνο τις υποτιθέμενες διαστροφές που διέδιδε η διεφθαρμένη καπιταλιστική Δύση σε όλον τον κόσμο. Το σεξ ήταν απειλή, καθώς συνδεόταν με τα κοινωνικά κινήματα των 60ς-70ς στον ευρωπαϊκό και αμερικάνικο χώρο, που ανάμεσα στις προτεραιότητές τους είχαν και τη δριμεία κριτική στο καθεστώς της ΕΣΣΔ. Όπως ήταν αναμενόμενο, ο σύντροφος Μπρέζνιεφ δεν τους πολυγούσταρε τους χίπηδες.

Ωστόσο, τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι. Το 1931, όταν ο Στάλιν δεν είχε βάλει ακόμα γερά τη σφραγίδα του στην ΕΣΣΔ, ο ρώσος φουτουριστής Σεργκέι Μερκούροφ υλοποιούσε μία ιδέα για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού στην ΕΣΣΔ που στα ύστερα χρόνια θα ήταν αδιανόητη. Με τη γνωστή εφευρετικότητα που χαρακτηρίζει την τέχνη της προπαγάνδας στο σοβιετικό καθεστώς, αποφασίστηκε να κυκλοφορήσει ένα αλφαβητάρι, που στο εσωτερικό των γραμμάτων θα βρίσκονταν σεξουαλικές πράξεις να τραβάνε την προσοχή του κοσμάκη.

Το περιεχόμενο αυτών των σεξουαλικών πράξεων είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Σάτυροι, άγγελοι, βασιλιάδες, όργια, υπερμεγέθεις φαλλοί, ομοερωτισμός, όλα μαζί σε μία σειρά παραστάσεων που δείχνουν παράφωνες αν σκεπτούμε τον πουριτανισμό που χαρακτηρίζει τις τελευταίες δεκαετίες τις φιλο-σοβιετικές συσπειρώσεις. Όπως εύστοχα παρατηρεί ο Ross Wolfe, απ’ το μπλογκ του οποίου αντλούμε το υλικό, οι παραστάσεις είναι εμφανώς επηρεασμένες από τη ρωμαϊκή τέχνη, προσδίδοντας ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη γοητεία των έργων του Μερκούροφ.

Ίσως δεν θα έπρεπε να μας παραξενεύει αυτό, αν θυμηθούμε τις σκέψεις του γάλλου αντι-ψυχαναλυτή Felix Guattari για την επανάσταση της επιθυμίας που είδε να συμβαίνει στους δρόμους της Βραζιλίας μετά τη λήξη της εικοσαετούς δικτατορίας. Το 1931 η ΕΣΣΔ ήταν ακόμα σχετικά νέα, οπότε είναι λογικό να βλέπουμε να εξερευνούνται περιοχές της ανθρώπινης καθημερινότητας που ήταν απροσπέλαστες επί τσαρικού καθεστώτος. Μετά ήρθε ο Στάλιν, η ολοκληρωτική κυριαρχία του οποίου θα ήταν αδύνατη χωρίς μία σειρά αυταρχικών αλλαγών, μία εκ των οποίων ήταν η ιδεολογική στροφή στον πουριτανισμό.

Σε μια άλλη φάση της ζωής του βέβαια, ο Felix Guattari έγραφε: «Η ψυχανάλυση είναι σαν τη Ρώσικη Επανάσταση. Κανείς δεν ξέρει πότε τα πράγματα άρχισαν να πηγαίνουν στραβά».

CCCP