Το απόγευμα της 26ης Απριλίου του 1937 πιλότοι των δυνάμεων του Άξονα Βερολίνου-Ρώμης ισοπεδώνουν τη Βάσκικη κωμόπολη Guernica, αφήνοντας πίσω τους περί τους 1.650 νεκρούς. Ο μεγάλος ζωγράφος δημιουργεί, με αφορμή το φρικιαστικό περιστατικό, ίσως τον πιο αναγνωρίσιμο πίνακά του, ονόματι “Guernica”, όπως και η ισοπεδωμένη πόλη.

[break height=10]

Με το Λαϊκό Μέτωπο να έχει κερδίσει τις εκλογές του Φλεβάρη του 1936, τα αντίπαλα δέη, τόσο του δικτάτορα Franco όσο και της Χριστιανικής Δεξιάς, στρέφονται εναντίον της νόμιμης κυβέρνησης και προσπαθούν με κάθε τρόπο να την ανατρέψουν, ως ηχηρή παραφωνία που ήταν τόσο για την πρώην άρχουσα τάξη στην Ιβηρική Χερσόνησο, όσο και για το Ευρωπαϊκό κατεστημένο.

[break height=10]

Ο εμφύλιος που θα ξεσπάσει στην Ισπανία θα βρει στο πλευρό του δικτάτορα Franco τις δυνάμεις του Άξονα, τη ναζιστική Γερμανία και την Ιταλία, σε μια περιορισμένη πρόβα τζενεράλε για το τι θα ακολουθούσε στη Γηραιά ήπειρο τα επόμενα χρόνια με το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

General-Franco-meeting-Ad-006 — Franco και Hitler σε συμμαχικό ενσταντανέ

[break height=10]

Στις 26 Απριλίου 1937, γερμανικά και ιταλικά αεροπλάνα βομβαρδίζουν και καταστρέφουν ολοσχερώς την ιερή πόλη των Βάσκων Guernica, προκαλώντας όχι μόνο την εγχώρια αλλά και την πανευρωπαϊκή κατακραυγή. Ο Franco θα αποδώσει το βάρβαρο περιστατικό σε “ερυθρούς στασιαστές” με προπαγανδιστικούς σκοπούς, μια εκδοχή που, φυσικά, ουδέποτε έγινε αποδεκτή. Βέβαια, η μετέπειτα δικτατορία του Franco δε θα ρίξει ποτέ φως στην υπόθεση, με το ερώτημα που παραμένει να είναι αν ο βομβαρδισμός επρόκειτο για συντονισμένη επιχείρηση Φρανκικών και Ναζί ή αυθόρμητη επιχείρηση των Χιτλερικών. Χωρίς να έχει, βέβαια, ιδιαίτερη αξία η απάντηση.

Άποψη της Βασκικής κωμόπολης μετά το βομβαρδισμό

[break height=10]

Ο Pablo Picasso, που βρισκόταν στο πλευρό των δημοκρατικών δυνάμεων, αντέδρασε άμεσα στη φρικωδία και δημιούργησε άμεσα τον πίνακα της Guernica, έναν πίνακα που αποτελεί μέχρι και σήμερα σύμβολο ενάντια στη βαρβαρότητα του πολέμου. Ο πίνακας είναι γεμάτος συμβολισμούς: ο ταύρος συμβολίζει το φασισμό, τον πόλεμο και το σκοτάδι, το άλογο με τη σειρά του το λαό που υποφέρει και κραυγάζει σε απόγνωση, ενώ η γυναίκα με τη λάμπα πετρελαίου αντιπροσωπεύει ίσως και το μόνο ελπιδοφόρο στοιχείο του πίνακα, τη συνείδηση που ρίχνει φως στο περιρρέον σκοτάδι. (πηγή)

Καταγραφή — Ο ταύρος, το άλογο και η γυναίκα με τη λάμπα πετρελαίου

[break height=10]

Το 1944 (χρονιά ένταξης του ζωγράφου στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας), οι Γερμανοί μπαίνουν στο Παρίσι και συλλαμβάνουν τον Picasso, σε μια βίαια απόπειρα αναζήτησης καλλιτεχνικών λαφύρων. Ένας αξιωματικός δείχνει στον Picasso τη φωτογραφία της Guernica, για να ακολουθήσει ο εξής θρυλικός διάλογος:

– Αυτό είναι δικό σας έργο;

– Όχι, δικό σας!

[break height=10]

Περίπου 80 χρόνια μετά, η Γκουέρνικα στέκεται πάντα εκεί, με τις εικονιζόμενες μορφές να εξακολουθούν να κραυγάζουν ενάντια στην αγριότητα του πολέμου. Και τις κραυγές να εξακολουθούν να μην εισακούονται:

guernica2015

ισπανικός εμφύλιος