Από τον Μποστ μέχρι σήμερα, η γελοιογραφία έχει εξελίξει αδιαμφισβήτητα τη μορφή της. Απέκτησε χρώμα (ψηφιακό ή μη), έχει ενσωματώσει τεχνικές των κόμικς και έχει αλλάξει σε αμεσότητα, με το μήνυμά της πια να δίνεται μέσα από σύντομους διαλόγους, μονολόγους ή ακόμα και από σκέτες λεζάντες που σχολιάζουν την εικόνα. Να θυμίσουμε ότι χρειάζεται κανείς 5 λεπτά για να διαβάσει όλο το κείμενο σε μία γελοιογραφία του Μποστ, η οποία συνήθως είναι μία μοναδική εικόνα, ενώ πλέον στη θέση της συνηθίζεται περισσότερο το κόμικ στριπ, μία μικρή ιστορία με σύντομη ανταλλαγή διαλόγων σε μερικά πάνελ (π.χ. Αρκάς).

Η γελοιογραφία ως τέχνη προσαρμόστηκε στους νέους ρυθμούς του ανθρώπινου πολιτισμού, ανοίγοντας δύο δρόμους: κάποιοι επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν την ταχύτητα ως ευκαιρία να κάνουν κάτι ρηχό που δεν θα χρειαστεί τεκμηρίωση ή υπεράσπιση, ενώ άλλοι προτιμούν να δουν αυτή την απλότητα ως πρόκληση να ανακαλύψουν την ελάχιστη χιουμοριστική μορφή αυτού που θέλουν να πουν, να βρουν πώς μπορούν να αναδιατάξουν το μήνυμά τους ώστε να γίνει προσιτό στο ευρύ κοινό, συγκεντρωμένο σε μία και μόνο αιχμή. Χάρη σ’ αυτήν τη δύσκολη προσέγγιση παρουσιάζεται και η ανάγκη να εγκαταλείψουμε τον κάπως υποτιμητικό όρο «γελοιογραφία» και να προτιμήσουμε το δικαιότερο «κόμικ στριπ».

 
 

 
 

Τον Helm οι αναγνώστες μας θα τον ξέρουν από τα τρία εξαιρετικά του κείμενα που έχουμε δημοσιεύσει εδώ, για τα Adventure Games, για το Technothrash και για το Bioshock: Infinite. Προσωπικά τα θεωρώ απ’ τα καλύτερα πράγματα που μπορεί να βρει κανείς στο παρόν σάιτ και ενθουσιάζομαι από το γεγονός ότι ένας άνθρωπος τέτοιας βαθύτητας, προτιμάει να εκφράζεται με λιτό, σαφή και μετριοπαθή τρόπο, χωρίς φανφάρες και υπερβολές.

Για τον ίδιο λόγο, ενθουσιάστηκα και με την ανάγνωση του λευκώματος «Σοβαρά Τώρα», που συγκεντρώνει τα πρώτα 100 στριπ για τη δουλειά του στην εφημερίδα «Ελλάδα, Αύριο». Ο Helm είναι – μεταξύ άλλων – κομίστας, έχει βρεθεί στο εμπόριο ξανά με τις προηγούμενες δουλειές του «Εκτός Θέματος» και «ΖΧ», και όπως δηλώνει στο οπισθόφυλλο επέζησε από τη συνεργασία του με διάφορες εφημερίδες και περιοδικά.

 
 

 
 

Το σατιρικό κόμικ γνώρισε μία άνθηση τη δεκαετία του ’90, με τον ΚΥΡ, τον Στάθη, τον Καλαϊτζή και τον Ιωάννου, και έκτοτε, μέσω του Αρκά, του Δερβενιώτη, του Soloup και άλλων, έχει πια καθιερωθεί ως εκτιμητέα μορφή τέχνης. Ο Helm, στην επιλογή του να δουλέψει πάνω στο είδος, δεν εισέβαλε ως λαθρεπιβάτης στο βαγόνι της επιτυχίας. Μόνο από τα δείγματα του λευκώματος μπορεί κάποιος να διακρίνει ότι έχει δουλέψει πολύ πάνω σε ένα δικό του προσωπικό στυλ, τόσο στο εικαστικό κομμάτι, όσο και στο χιουμοριστικό. Οι φιγούρες του, ακόμα και στις εξάρσεις συναισθημάτων όπως η οργή ή η λύπη, φαίνονται διστακτικές, νευρωτικές μέχρι το κόκκαλο, παγιδευμένες στο οιδιπόδειο τρίπτυχο, μπλεγμένες πάντα ανάμεσα σ’ αυτά που θέλουν να πουν κι αυτά που λένε, αντανακλώντας την αιώνια συνθήκη της ελληνικής πραγματικότητας. Το χιούμορ προκύπτει συνήθως απ’ την αμήχανη κατάσταση στην οποία τους οδηγεί ο δρόμος που επέλεξαν, οι μεγαλοστομίες που άρθρωσαν για να ευχαριστήσουν το φάντασμα κάποιου συμβολικού Πατέρα.

 
 

 
 

Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Πέρα από την εξαιρετική δουλειά, το λεύκωμα έχει και μία επιπρόσθετη αξία στον σχολιασμό του κάθε στριπ που πραγματεύεται την τεχνική εξέλιξη του Helm, αλλά και την καθημερινή του πορεία ως εργαζόμενος σ’ αυτό το επάγγελμα. Εκεί, ο κάθε εργαζόμενος και μη άνθρωπος θα νιώσει συμπάθεια, καθώς η ειλικρίνειά του είναι αποστομωτική. Στα σχόλια, βλέπουμε έναν άνθρωπο που παίρνει απ’ τη δουλειά του χαρές και λύπες, που νιώθει περηφάνεια σε στιγμές και προβληματίζεται σε άλλες. Ο Helm δεν ηρωοποιεί τον εαυτό του ή το επάγγελμά του, δεν ντρέπεται να κάνει δίκαιη αυτοκριτική (και όχι αυτομαστίγωμα), και γι’ αυτό το λεύκωμα μετατρέπεται σε μία ωραία ανθρώπινη αφήγηση μίας εργασιακής συνθήκης. Όχι με τον δημοσιογραφικό τρόπο της μαρτυρίας, όχι με τον κοινωνιολογικό της ανάλυσης, αλλά με το σύντομο καθημερινό σχόλιο που κάνει ο καθένας στις παρέες του: τι ρόλο έπαιξε η κοπέλα του, η γάτα του, οι φίλοι και οι συνάδελφοί του, και τι σκεφτόταν κάθε απόγευμα για το πέρασμα της μέρας.

 
 

 
 

Το “Σοβαρά Τώρα” μπορείτε να το βρείτε στο Comicdom Con, που γίνεται το π/σ/κ 19-20-21 Απριλίου στην Ελληνοαμερικάνικη Ένωση (Μασσαλίας 22). Μπορείτε να βρείτε και τον Helm να σας το υπογράψει, για τις ώρες παρουσίας του κοιτάξτε εδώ.