Οι πυρκαγιές πολύ συχνά έχουν βαρύ τίμημα σε ανθρώπινα ζωές και οικονομικές ζημιές, τα οποία είναι άμεσα ευδιάκριτα, αλλά έχουν κι ένα τρίτο σκέλος. Πριν καούν σπίτια και περιουσίες καίγονται πρώτα τα δάση, και όπως τονίζουν οι ειδικοί αυτοί είναι μια ζημιά που πολύ πιο δύσκολα και μεγάλη καθυστέρηση επανορθώνεται.

Τα δάση αυτά επίσης δεν έχουν μόνο αξία ως εθνικοί δρυμοί και τόπος για εκδρομές: έχουν καθοριστική σημασία για την υγεία και τη ζωή του ανθρώπου. Η επαναφορά τους στην αρχική κατάσταση όμως μπορεί να διαρκέσει δεκαετίες και αυτό μάλιστα μόνο στην περίπτωση που ολοκληρωθεί με επιτυχία.

Τα δάση προστατεύουν άμεσα τον άνθρωπο από τη ρύπανση, όπως τόνισε στο ΑΠΕ / ΜΠΕ ο δασολόγος – περιβαλλοντολόγος Γρηγόρης Βάρρας:

«Το δάσος είναι ένας φυσικός προστατευτικός μανδύας για την υγεία του ανθρώπου. Εάν ανατρέξετε στις μελέτες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, θα δείτε ότι υπάρχουν θάνατοι που οφείλονται στα αιωρούμενα μικροσωματίδια. Και δεν εννοούμε την κάπνα, αλλά ρύπους που απορροφούνται από τα δέντρα»

Το ίδιο το οικοσύστημα θα αλλάξει προς το χειρότερο με την καταστροφή των δασών όπως σχολίασε από την πλευρά του ο Μιχάλης Πετράκης, περιβαλλοντολόγος και πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιµης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών:

«Είναι βέβαιο ότι το μικροκλίμα της περιοχής θα αλλάξει και μαζί του θα αλλάξει και η φυσική ισορροπία. Χωρίς τα χελιδόνια, τα κοτσύφια και τα σπουργίτια, αυτούς τους θηρευτές των εντόμων, κουνούπια και άλλα ενοχλητικά έντομα δεν θα έχουν κανέναν φυσικό περιορισμό»

Ο χρονικός ορίζοντας του προβλήματος είναι αρκετά σαφής: Ένα δέντρο για να αναπτυχθεί πλήρως χρειάζεται περίπου 10 χρόνια, ενώ για να συγκροτήσουν τα δέντρα ένα κανονικό οικοσύστημα χρειάζονται περίπου τρεις δεκαετίες.

Τα δάση επίσης συμβάλλουν στον περιορισμό των πλημμυρών καθώς συγκρατούν το έδαφος και το κάνουν πιο απορροφητικό. Η καταστροφή τους αφήνει μια περιοχή εκτεθειμένη σε καταστροφικά πλημμυρικά φαινόμενα.

Παρόλα αυτά υπάρχουν μέτρα που μπορούν να περιορίσουν τη ζημιά όπως αναφέρει ο κ. Βάρρας:

«Υπάρχουν μέτρα πρόληψης που θα μπορούσαν να είχαν ληφθεί ώστε να περιοριστεί ή ακόμη και αποτραπεί η καταστροφή. Οι υδατοδεξαμενές, για παράδειγμα, δεν έχουν σημαντικό κόστος. Είναι απαραίτητο να κάνουμε κλειστά υδρονομικά συστήματα»

Σε αυτά ο κ. Βάρρας προσθέτει και τις κλαδεύσεις, με σκοπό να κλαδιά των δέντρων να μην ακουμπάνε στα ξερά χόρτα που παίρνουν φωτιά πρώτα. Επίσης, σημείωσε πως τα κουκουνάρια χρησιμεύουν ως φυσικός πυροδότης νέων πυρκαγιών και πως υπάρχει πληθώρα εμπειρίας για τη διαχείριση τέτοιων καταστάσεων.

«Μία λύση θα ήταν οι υδροσπορές. Φανταστείτε την καμένη περιοχή σαν έγκαυμα στο δέρμα μας. Πριν αναγεννηθούν τα δερματικά κύτταρα απαιτείται μια περίοδος περιποίησης του τραύματος. Η δική μας περιποίηση στην καμένη περιοχή δεν πρέπει τα πρώτα ένα δυο χρόνια να είναι η αναδάσωση.

Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να συγκρατήσουμε το χώμα στο έδαφος και τον σπόρο που υπάρχει μέσα σε αυτό. Η υδροσπορά θα βοηθούσε σε αυτήν την κατεύθυνση, αερολέσχες και ψεκαστικά αεροσκάφη θα μπορούσαν να συνδράμουν σε αυτό το έργο. Αυτό ακριβώς έγινε στον λόφο του Χόλιγουντ έπειτα μια καταστροφική πυρκαγιά που τον κατέκαψε»

Φυσικά για να γίνουν όλα αυτά πρέπει τα δάση να μπορέσουν να επανέλθουν. Η δημιουργία ξαφνικών βοσκότοπων, η οικοπεδοποίηση των καμμένων και οι δεντροφυτεύσεις εντυπωσιασμού μπορούν να κάνουν αυτό το στόχο απραγματοποίητο.

Σε ότι αφορά τις πυρκαγιές της Αττικής, το πρωί φαινόταν πως μετά από μέρες ανεξέλεγκτης φωτιάς τα μέτωπα φάνηκαν να είναι στάσιμα. Η μείωση της έντασης των ανέμων το βράδυ της Τρίτης σαφώς βοήθησε στο να τεθεί υπό έλεγχο η φωτιά.

O δε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας χαρακτήρισε την κατάσταση απόλυτα ελεγχόμενη σχολιάζοντας πως μόλις 15.000 στρέμματα κάηκαν σε σχέση με τα 150.000 των πυρκαγιών του 2009. Ο πρωθυπουργός ευχαρίστησε επίσης τους πυροσβέστες για τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που καταβάλλουν.

(Πηγές: 1, 2, 3)