Από το “Go back κυρία Μέρκελ” μέχρι το “καθαρίστριες, κοντοζυγώνει η ώρα που θα… καθαρίσετε την τρόικα”, ο ιστορικός του μέλλοντος θα τα βρει αγγούρια όταν προσπαθήσει να βάλει σε μια σειρά τους Μεγάλους Τσιπρισμούς. Μα η εμφάνιση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο προχτεσινό συλλαλητήριο για την Παλαιστίνη ήταν ίσως η στιγμή εκείνη που όλο το τσιπριλίκι του ανδρός συμπυκνώθηκε σε ένα και μοναδικό αντικείμενο: ένα κομμάτι ασπρόμαυρο ύφασμα με κρόσια. ΓΑΠ ΜΕ ΤΑ ΟΛΑ ΤΟΥ… pic.twitter.com/HJjdt6xsRF — FATAH MORGANA (@kanekos69) July 22, 2014 Πολλοί κατηγόρησαν τον Αλέξη Τσίπρα ως χάχα που αρμέγει ιερά σύμβολα για λίγα παραπάνω ψηφουλίνια, αλλά μήπως το πράγμα δεν είναι ακριβώς έτσι; Μήπως με αυτό που τον έβαλαν να φορέσει ο Τσίπρας έδωσε επιτέλους πρώτη φορά ξεκάθαρα το πολιτικό του στίγμα; Μήπως το συγκεκριμένο fashion statement ήταν ένα τόσο καθοριστικό σημείο καμπής, που αυτό που μέχρι προχτές λέγαμε “παλαιστινιακή μαντίλα”, ονομάζεται πια “αλεξοτσιπρική μαντίλα”; Για να λυθούν αυτές οι απορίες ρίχνουμε μια ματιά στην ιστορία της καφίγια, της μαντίλας που ξεκίνησε ως προστατευτικό απέναντι στις αμμοθύελλες της ερήμου, βάφτηκε με αίμα κάθε αραβικής φυλής – και έφτασε να φοριέται από άνιωθους χιπστεράδες στα κοκτεϊλόμπαρα του κόσμου. THE EARLY YEARS Οι συνθήκες στην Παλαιστίνη της δεκαετίας του ’20 δεν ήταν καλύτερες από σήμερα. Αφού άρπαξε την περιοχή από τους Οθωμανούς, ο στρατός της Μεγάλης Βρετανίας άρχισε να τσεκουρώνει τους ντόπιους καμηλογάμηδες με αποτέλεσμα η περίοδος από το 1922 μέχρι το 1947 να είναι ένας διαρκής πόλεμος ανάμεσα στους αποικιοκράτες, τους Εβραίους και τους Άραβες. Από τότε ακόμα, η καφίγια είχε γίνει η επίσημη πολεμική στολή των τελευταίων. Ο καυτός ήλιος της ημέρας και το νυχτερινό κρύο της Αραβικής Χερσονήσου είχαν γεννήσει από αιώνες την ανάγκη μιας “Έξυπνης Μαντίλας”, η οποία να μπορεί να καλύπτει το σβέρκο, το στόμα ή και ολόκληρο το κεφάλι ανάλογα με την περίσταση. Όταν ήρθε η ώρα της σύγκρουσης με τους Άγγλους η καφίγια ήταν το στάνταρ ρούχο των Παλαιστίνιων φελάχων, δηλαδή των φτωχών χωρικών της περιοχής – σε αντίθεση με το φέσι το οποίο φορούσαν οι σπουδαγμένοι αστοί των ανώτερων τάξεων. Επειδή οι φελάχοι ήταν αυτοί που βγήκαν στο κλαρί όταν άρχισαν να σφίγγουν τα πράγματα, ήταν λογικό κάποια στιγμή να κοιταχτούν και να πουν “ρε μαλάκες όλοι το ίδιο φοράμε”. Έτσι η καφίγια εκ των πραγμάτων σήμαινε πως αυτός που τη φοράει είναι πολεμιστής. Και μετά ήρθε ο Αραφάτ και τη swag-εψε. Όντας τρου πασόκος, ο Γιασέρ ήξερα πως καλή η πολιτική, καλό το πέσιμο στους ντόπιους και ξένους καταπιεστές, αλλά ο λαουτζίκος θέλει Σύμβολα, θέλει αναφορές στην Εθνική Αντίσταση του παρελθόντος, θέλει μια πατρική φιγούρα, θέλει ένα σωρό τρικ για να σε προτιμήσει και να πορωθεί μαζί σου. Έτσι, παρ’ ότι καθόλου φελάχος ο ίδιος και χωρίς να ζει στην έρημο που το βράδυ κάνει κρύο, πήρε την τιμημένη βίντατζ μαντίλα, της έδωσε τη σημερινή τριγωνική μορφή για να θυμίζει το σχήμα της Παλαιστίνης και τη μετέτρεψε σε Σύμβολο. Και εκεί ήταν που στράβωσε η φάση. ΤΟ ΣΤΡΑΒΩΜΑ ΤΗΣ ΦΑΣΗΣ Αυτό που δεν υποψιάστηκε ο Αραφάτ είναι πως τα Σύμβολα είναι άτιμα πράγματα. Ένα πανί να μη σε βαράει άμμος στη μούρη είναι ένα πανί να μη σε βαράει άμμος στη μούρη. Ένα Σύμβολο είναι πολύ εικόνα και λίγο περιεχόμενο. Και όσο πιο δυναμική είναι η εικόνα, τόσο πιο εύκολο είναι να μένει ίδια καθώς το περιεχόμενο γίνεται ό,τι του καυλώνει του καθενού κατά περίπτωση. Κι έτσι – Στον πόλεμο των 80s μεταξύ Ιράκ και Ιράν, άρχισαν να φοράνε την καφίγια οι Ιρανοί… οι οποίοι όχι μόνο δεν είναι Άραβες, αλλά εκείνη τη στιγμή πολεμούσαν εναντίον Αράβων! – Γύρω στο ’93 αρχίζει να τσαμπουκαλεύεται η Χαμάς με τη Φατάχ (του Αραφάτ) και για να ξεχωρίσουν οι της Χαμάς από το αντίπαλο κόμμα αρχίζουν να φοράνε την ασπρο-κόκκινη καφίγια, αντί της ασπρόμαυρης της Φατάχ… το οποίο σημαίνει πως το να κατεβαίνεις αυτή τη στιγμή σε πορεία για την Παλαιστίνη με την ασπρόμαυρη, είναι σαν να πηγαίνεις Πασαλιμάνι να πανηγυρίσεις ευρωπαϊκό διπλό του γαύρου φορώντας κασκόλ του ΠΑΟΚ Ε μετά τη φόρεσε η Μαντόνα, ο Νταλάρας η αδερφή Όλσεν ο Πάπας ένας σκύλος η Κάρι Μπράντσο ο Κάνιε Γουέστ η Ριάνα και κάθε μαλακισμένο του πλανήτη Μα αν υπάρχει μια συγκεκριμένη χώρα που η ιστορία και οι αγώνες του Παλαιστινιακού λαού ξεφτιλίζονται όσο πουθενά αλλού, αυτή είναι η Ελλάδα. Η ΚΑΦΙΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Από την 11/9 και μετά, κάθε μαγαζί που πούλαγε παρόμοιες μαντίλες στη ΗΠΑ είτε χρειάστηκε να απολογηθεί σε δεξιά μίντια, είτε να αποσύρει εντελώς το εμπόρευμα, είτε να το πλασάρει ως edgy επιλογή λόγω τζιχαντικών συνειρμών. Επειδή στην Ελλάδα δεν τραβάμε τέτοια ζόρια, την καφίγια στη χώρα μας τη φοράνε κουκουέδες, συριζαίοι, εξωκοινοβουλευτικοί, αναρχικοί, πασπίτες, fashionistas, καγκουρογκόμενες, χίπστερ, πουρέιτζερ, αναρχικοί χίπστερ, πουρέιτζερ συριζαίοι και fashionistas πασπίτισες. Είναι το μόνο αξεσουάρ που θα δεις σε κάθε μπλοκ κάθε πορείας αλλά και σε κάθε φωτογραφικό άλμπουμ από nightclub, από αυτά που ανεβαίνουν στο Facebook για “tag yourself”. Το ορίτζιναλ νόημα του Συμβόλου έχει ξεθωριάσει τόσο πολύ, που ακόμα κι εκείνοι που το φοράνε συνειδητά ως πολιτικοποιημένοι έχουν φτάσει να του βιάζουν την ψυχή: η καφίγια, από τις Βιβλικές εποχές μέχρι σήμερα, είναι ένα απολύτως αντρικό ρούχο για τους Άραβες. Για την ακρίβεια είναι σύμβολο της αρρενωπότητάς τους και όλων εκείνων που τους κάνουν περήφανους Άραβες άντρες. Όταν τη φόρεσε πρώτη φορά γυναίκα, εκείνη ήταν η Λειλά Καλέντ, η διάσημη ατρόμητη πολεμίστρια του PLO και το έκανε ακριβώς για να δείξει πως είναι άξια να φοράει αυτό που φοράνε οι άντρες. Με άλλα λόγια, αν βρισκόταν ένας τζιχαντιστής της Χαμάς προχτές στο Σύνταγμα κι έβλεπε μη-μουσουλμάνες Συριζαίες με μπυράκι στο χέρι, τζιν σορτσάκι και πέδιλο που ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΔΑΧΤΥΛΑ ΤΩΝ ΠΟΔΙΩΝ ΤΟΥΣ να φοράνε το ίδιο που φόραγε ο πατέρας του και ο παππους του, υπάρχει μια πιθανότητα να μην το εκτιμούσε και τόσο. … ΚΑΙ Ο ΤΣΙΠΡΑΣ “Και λοιπόν;” θα ρώταγε ο Στρατούλης, “επειδή το φόρεσε η αδερφή Όλσεν δεν μπορεί να το φορέσει ο Τσίπρας;”. Κάθε άλλο, Στρατούλη: ακριβώς επειδή μπορεί να τη φοράει μέχρι και η αδερφή Όλσεν χωρίς να τρέχει κάστανο, είναι που ταιριάζει τόσο στον Τσίπρα! Αν στο ένα άκρο της αλληλεγγύης είναι να πάρεις ένα τουφέκι κι ένα καράβι και να πας στη Γάζα, και στο άλλο είναι το να κάτσεις δυο ώρες σε ένα δρόμο που σου άδειασε από πριν η Τροχαία φορώντας κάτι που φτιάχτηκε στο Μπαγκλαντές και το οποίο αρκούν τρία ευρώ και μια επίσκεψη σε ένα μαγαζί ρούχων για να αποκτήσεις, ο Τσίπρας μας τρίβει στη μούρη το ακριβές στίγμα του στο επαναστατόμετρο. Πολύ σύμβολο και μηδέν περιεχόμενο. Ένα εξεγερσιακό Your Face Sounds Familiar. Σαράντα χρόνια και εκατομμύρια αδερφές Όλσεν μετά τον Αραφάτ, το περιεχόμενο της καφίγια έχει πλησιάσει τόσο πολύ στο μηδέν, που ισούται πλέον με το περιεχόμενο του Τσίπρα. Όχι μόνο δεν τη μαγαρίζει ο Τσίπρας φορώντας την, αλλά στο πρόσωπό του βρίσκει το ιδανικό της ταίρι. Είναι Ιούλιος του 2014 και “καφίγια” πλέον σημαίνει “Τσίπρας”.
