Το τελευταίο πράγμα που περιμέναμε να μας δώσει αφορμή για πολιτική συζήτηση είναι η Eurovision, αλλά μιας και ήρθε έτσι το πράγμα, ας δούμε την ιστορία που κρύβεται πίσω απ’το πολιτικό χαρτί που επέλεξε να παίξει η Ουκρανική πλευρά στην κόντρα της με τη Ρωσία.

H κόντρα μεταξύ Ρώσων και Τατάρων παρέχει ένα υπέροχο άλλοθι. «Η ανυπεράσπιστη μειονότητα των Τατάρων απέναντι στους Ρώσους καταπιεστές» βγάζει από το κάδρο την κόντρα Ουκρανίας-Ρωσίας, τη φιλοφασιστική νέα κυβέρνηση της πρώτης και παίζει εκ του ασφαλούς. Ας τα πάρουμε όμως απ’την αρχή.

Η αιώνια έχθρα

Οι Τάταροι είναι ένα τουρκικό φύλο (σκηνοθετική οδηγία: η έννοια «τουρκικοί λαοί» είναι κάτι πολύ ευρύτερο από τη γειτονική μας χώρα που –καταχρηστικά- οικειοποιείται το όνομα) και η παρουσία  του στην περιοχή χάνεται στα βάθη των αιώνων. Τουρκικοί πληθυσμοί (Κιπτσάκ, Κουμάνοι κ.α.) εμφανίζονται στην περιοχή της σημερινής Ουκρανίας ήδη πριν από τα χρόνια των μογγολικών επιδρομών, αλλά για να μην το κουράζουμε τώρα, αποδεχόμαστε κι εμείς την ίδια αφετηρία που θεωρούν και οι ίδιοι οι Τάταροι για την Ιστορία τους, το μεσαιωνικό Χανάτο της Χρυσής Ορδής (1240-1502 μ.Χ.).

Μετά την πτώση του τελευταίου, η περιοχή της Κριμαίας κατελήφθη από τους Οθωμανούς, οι οποίοι ίδρυσαν εκεί το προτεκτοράτο «Χανάτο της Κριμαίας», του οποίου κύρια οικονομική δραστηριότητα για τους επόμενους δυόμιση αιώνες  ήταν να οργανώνει συχνές επιδρομές στις ρωσικές (και άλλες σλαβικές) περιοχές και να απαγάγει μαζικά σκλάβους για τα σκλαβοπάζαρα της Κωνσταντινούπολης. Υπολογίζεται πως περίπου 2 εκατομμύρια σλάβοι της Αν. Ευρώπης (κυρίως Ρώσοι και Πολωνοί) βρέθηκαν ξαφνικά στα σκλαβοπάζαρα.  Οι απαρχές της έχθρας ανάμεσα στους δύο λαούς (Ρώσοι-Τάταροι) βρίσκονται κάπου εδώ.

The Empire Strikes Back

Fast-forward στο 18ο αιώνα, όπου η Τσαρική –πλέον- Ρωσία  αναζητά απεγνωσμένα διέξοδο προς τη Μαύρη Θάλασσα. Η γνωστή σε όλους μας Συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή (1774) δεν υπογράφεται μόνο για να προστατεύσει τα μετέπειτα Πλοία του Αγώνα κάτω από τη ρωσική σημαία, αλλά και για να επικυρώσει την ανεξαρτησία της Κριμαίας.

Ο Σουλτάνος προσπαθεί να ξαναπάρει το νέο κράτος υπό την κηδεμονία του, αλλά ο Τσάρος σε μια thug_life κίνηση, ενσωματώνει την περιοχή στη Ρωσική Αυτοκρατορία το 1783, και από δω και πέρα αρχίζουν τα μεγάλα ζόρια για τους Τάταρους, οι οποίοι διώκωνται από τις τσαρικές αρχές και αρχίζουν να μεταναστεύουν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Μέχρι την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, οι 200.000 από τους 300.000 Τάταρους της Κριμαίας (ακολουθώντας την συνολική τσαρική πολιτική απέναντι στις μειονότητες) θα έχουν εγκαταλείψει τη Ρωσία.

In Soviet Crimea  

Η επικράτηση των Μπολσεβίκων και η δημιουργία της ΕΣΣΔ  βρήκε τους Τάταρους να αναγνωρίζονται ως μειονότητα από την κυβέρνηση του Λένιν και να τους δίνονται σημαντικές ελευθερίες και τη γλώσσα τους να αναγνωρίζεται επίσημα. Συνολικά όλοι οι λαοί της Ουκρανίας γνώρισαν μια άνθιση (πολιτισμική αλλά και δημογραφική) σε αυτή την πρώιμη περίοδο της ΕΣΣΔ. Τις τακτικές του Λένιν όμως δεν ακολούθησε ο Στάλιν, με ολέθρια αποτελέσματα για τον πληθυσμό την περίοδο 1928-1934 (λιμός, κολλεκτιβοποίηση), κάτι που άναψε ξανά τα αντιρωσικά αισθήματα Ουκρανών και Τάταρων. Όταν το 1941 όμως, τα τανκς των Ναζί μπαίναν στην Κριμαία, η ελίτ της Ταταρικής κοινότητας τους υποδεχόταν ως «ελευθερωτές». Και φρόντιζαν για τη δημιουργία της «Ταταρικής Λεγεώνας» των SS. Και άλλα πολλά.

Όσα δίκια και να’χαν ως τότε, οι μαλακίες πληρώνονται, και όταν πρόκειται για τέτοιες μαλακίες και απέναντι έχεις τον Στάλιν, μπορεί να βρεθείς ξαφνικά στο εξωτικό Ουζμπεκιστάν ή σε κάνα Γκουλάγκ, όπως βρέθηκε σχεδόν σύσσωμος ο ταταρικός πληθυσμός το 1944.

Το 1967, στα πλαίσια της Αποσταλινοποίησης, η Σοβιετική ηγεσία αναγνώρισε τη λάθος πρακτική στην συλλογική ενοχοποίηση όλου του ταταρικού πληθυσμού το 1944, αλλά οι επιστροφές στην –πλέον συντριπτικά ρωσόφωνη- Κριμαία  άρχισαν στα χρόνια της Περεστρόικα στη δεκαετία του ’80.

Σήμερα: Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα

Ο μουσουλμάνος ηγέτης των Τατάρων στην Κριμαία, Refat Chubarov