Quantcast

Αυτά είναι τα ρομπότ που μας σκλαβώνουν την καρδιά, πριν καταστρέψουν εμάς κι ό,τι αγαπάμε

Μεταφορικά, αλλά μπορεί και κυριολεκτικά

Γιάννης Μαρινάκης

11 Μαρτίου 2019

Φυσικά και οι Έλληνες είχαν ένα από τα πρώτα ρομπότ. Δημιούργημα του Ήφαιστου, άσχημου θεού και lead manager για ζητήματα τεχνολογίας, ο Τάλως ήταν ένα killer robot. Η μυθολογία λέει πως μεταξύ άλλων προστάτευε τη Κρήτη από ξένους πετώντας τους πέτρες αν πλησίαζαν το νησί. Από τότε κάποια πράγματα έμειναν ίδια, όπως πχ η προαιώνια Ελληνική φιλοξενία, αλλά κι η χαρμολύπη ότι τα ρομπότ μπορούν να σώσουν ή και να καταστρέψουν την ανθρωπότητα. Σαν σε διαφήμιση telemarketing, τα αποτελέσματα δεν είναι πάντα πετυχημένα, είτε ηθελημένα είτε άθελα των μηχανικών τους.

Ο Τάλως είχε μια κοινωνική χρησιμότητα, σαν border security, αλλά δεν υπήρξε ποτέ σαν πραγματικό ρομπότ. Από την άλλη, υπάρχουν ρομπότ που δουλεύουν όπως πρέπει να δουλεύουν, αλλά χωρίς να έχουν καμία παραγωγική κοινωνική χρησιμότητα. Μια τέτοια περίπτωση είναι και αυτή η ρομποτική ταΐστρα μωρών:

Αν αυτό το ηθελημένα όχι και τόσο στοργικό ρομποτικό χέρι μπορεί να ιδωθεί και σαν μια σάτιρα για την εξτραβαγκάντζα της βιομηχανίας του caring για μωρά, το επόμενο παράδειγμα έχει να μας δείξει κάτι άλλο. Το “άχρηστο κουτί” έχει μοναδικό σκοπό να κλείνει έναν διακόπτη όταν τον ανοίγουν. Υπάρχουν δεκάδες βίντεο με τέτοια κουτιά, με το βαθμό τυχαιότητας των κινήσεων να ποικίλει. Εκτός της μοντελοποίησης του συνδυασμού των κινήσεων που πρέπει να κάνει το χεράκι για να κλείσει τον διακόπτη, ένα από αυτά που μας μαθαίνει είναι το ότι εμείς, οι άνθρωποι, μπορούμε να συμπάσχουμε με κάτι άψυχο αναγνωρίζοντας τον ψευδοεκνευρισμό του:

Φυσικά, αποτυχίες στα ρομπότ δεν υπάρχουν μόνο ως μια προσπάθεια κάποιου ΕΑΑΚίτη από το Μετσόβιο να συλλέξει πληροφορίες για τα ρομπότ. Ρομπότ που αποτυγχάνουν μπορεί να είναι και ένα crash test ώστε να συλλεχθούν πληροφορίες για πιθανές βελτιώσεις στο μηχανικό κομμάτι ή στους αλγόριθμους του. Έτσι, μπορούμε με συγκίνηση να αναγνωρίσουμε ότι οι τετράποδοι φίλοι από την γη των ευκαιριών βελτιώθηκαν αρκετά και δεν πέφτουν όταν κάνουν πέντε μέτρα. Έτσι, μπορούν πια να κάνουν σύνθετες πράξεις αστικής ευγένειας, όπως για παράδειγμα να ανοίξουν την πόρτα για να περάσει ένα φίλο ρομπότ που οι δημιουργοί του το έφτιαξαν χωρίς χέρια:

Ο δρόμος για αυτό το κατόρθωμα σίγουρα δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα, πολύ παραπάνω για τα ρομπότ. Γιατί για να φτάσουν σε επίπεδο κοινωνικής χρησιμότητας και παραγωγικότητας τέτοια ώστε πχ να γίνονται προσπάθειες για να γίνουν τετράποδοι ντελίβερι έπρεπε να φάνε εργαστηριακό τραμπουκισμό από τους αφέντες τους:

Από την άλλη, ρομπότ με τέτοιες δυνατότητες θα ήταν κάπως πιο επικίνδυνα αν είχαν σαν εγκέφαλο το software της Τay:

Αν και διαφορετικό από τα ρομπότ ως προς τις ικανότητες αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον, το chat-bot Tay ήταν ένα πρόγραμμα AI που ανέπτυξε η εταιρία του Bill Gates και απέτυχε, ως συνήθως κόντρα στις προσδοκίες της Microsoft, εντός 16 ωρών. Η Tay αρχικά είχε σκοπό να είναι ένα bot συζήτησης με χρήστες στο Twitter και να ενσωματώνει στους αλγορίθμούς της το input που έδιναν άλλοι χρήστες. Τελικά, και όχι παραδόξως, το έριξε στο μισανθρωπισμό και στις θεωρίες συνωμοσίας. Ευτυχώς, η Tay δεν είχε ρομποτικούς αντίχειρες για να μπορεί να πλησιάσει πιθανά θύματα και χωρίς πολλά πολλά την έθεσαν σε κώμα για περαιτέρω μελέτη.

Οι απροσδόκητες ατσουμπαλιές των ρομπότ έχουν γίνει αντικείμενο μελέτης ως προς την ενσυναίσθηση που δείχνουν οι άνθρωποι για την κατάσταση τους. Προσπαθώντας να μελετήσουν την ενσυναίσθηση των ανθρώπων για τα ρομπότ υπάρχει αυτό το βίντεο με ένα δεινοσαυράκι που βασανίζεται: [ΠΡΟΣΟΧΗ! ακολουθουν σκληρές εικόνες παρόλο που το δεινοσαυράκι δεν έχει κανένα συναισθήμα.]

Σε αντίθεση με το δεινοσαυράκι ή τους σκλάβους ντελίβερι για τα οποία μπορεί κάτι να μας πιάνει όταν τα τραμπουκίζουν, για την Τay, το σεξιστικό ρατσιστικό chatbot με βλέψεις γενοκτονίας, δεν συγκινήθηκε κανένας. Δικαίως ίσως πουν κάποιοι, αλλά δεν ξέρουμε και το δεινοσαυράκι τι απόψεις έχει για την ανθρωπότητα. Η διαφορά, λέει η Kate Darling, είναι ότι ως άνθρωποι νιώθουμε μια ενσυναίσθηση με αντικείμενα και συσκευές που αισθανόμαστε πως έχουν μια κίνηση αυτονομίας. Κάτι σαν ατσούμπαλα μηχανικά γατάκια δηλαδή.

Για αυτό το λόγο ίσως και το ποίημα Tears in Rain στο παλιό Blade Runner ίσως είναι μια από τις καλύτερες σκηνές στο σινεμά. Σαν άλλο δεινοσαυράκι, η Ρέπλικα εκτός από εντυπωσιακή αυτονομία κινήσεων είχε και πραγματικά συναισθήματα χωρίς να είναι προϊόντα προγραμματισμού. Μέχρι το δεινοσαυράκι να μπορέσει να δημιουργήσει παρόμοιους στίχους, μάλλον θα συνεχιστούν τα βασανιστήρια του και ίσως μέχρι τότε να μην έχει κάποια αξία παρά μονάχα για το πώς αισθάνονται οι άνθρωποι όταν βασανίζονται βαθμοί αυτονομίας κινήσεων.

Best of internet