Quantcast

Black Friday, Halloween και άλλα πατροπαράδοτα έθιμα της ελληνικής υπαίθρου

Ακριβώς, είχαμε και στο χωριό μας

Αντώνης Κουραφέλκυθρος

27 Νοεμβρίου 2020

Λαός που ξεχνάει την ιστορία του είναι καταδικασμένος να την επαναλάβει, μα και λαός που δεν ξέρει τα ήθη και τα έθιμά του τόπου του, είναι καταδικασμένος να τα διαβάσει σ’ αυτό εδώ το άρθρο, που μας θυμίζει πώς ξεκίνησαν μερικές από της αγαπημένες παραδόσεις των Ελλήνων:

Black Friday (Ζαγοροχώρια)

Λένε ότι πάνω στα Ζαγοροχώρια, την τελευταία Παρασκευή του Νοέμβρη το’χαν παράδοση οι ζωοκλέφτες να κατεβαίνουν στα χωριά και να πουλάνε γίδια και πρόβατα στους χωρικούς.

Ένας παμπόνηρος από αυτούς, ο Ζουχλαμάς ο Μελέτης, που το μυαλό του έκοβε σαν ξουράφι, πήγαινε στους βοσκούς και τους πούλαγε πίσω τα κατσίκια τους. Όμως επειδής κάποιου από αυτούς είχαν ιδιαίτερα στενές σχέσεις με τα ζώα τους και τα αναγνώριζαν, ο τετραπέρατος Ζουχλαμάς έβαφε όλα τα λευκά κατσίκια μαύρα κατράμι. Γι’αυτό οι ζωοκλέφτες αποκαλούσαν αυτή τη μέρα, Μαύρη Παρασκευή

Ερχότανε λοιπόν στη στάνη σου ο Ζουχλαμάς και ενώ τις άλλες μέρες ζητούσε 5 τάληρα το κατσίκι, την Παρασκευή κείνη, σου τα πουλούσε 7 τάληρα. Κι εκεί που σου ανέβαινε το αίμα στο κεφάλι, σου ΄λεγε «Έλα αφέντη μου, εγώ που σε συμπαθώ πολύ θα στο αφήσω 6» κι έκαμες τότε χαρές μεγάλες κι έπινες μποζολέ αρετσίνωτο μπρούσκο από τον ασκό στην υγειά του και χτυπάγανε χαρμόσυνα οι καμπάνες του χωριού.

Halloween (Πεδινή Αρκαδία)

Στα τελειώματα του Οχτώβρη, τότε που γινόντανε στα χωριά της Πεδινής Αρκαδίας το ετήσιο γλέντι βραστού κολοκυθιού, λένε ότι ένα ασκέρι από ληστές σκορπούσε τον τρόμο κατεβαίνοντας από το βουνό και ξαφρίζοντας ό,τι έβρισκε στο διάβα του.

Για να τρομάξουνε τους χωρικούς, οι κλέφτες, μασκαρεύονταν με τρομακτικές μεταμφιέσεις της εποχής, όπως για παράδειγμα άνθρωπος που φοράει προβιές και κουδούνια, ή άνθρωπος που φοράει περισσότερες προβιές και περισσότερα κουδούνια.

Οι χωρικοί τους νόμιζαν στοιχειά και γι’αυτό σκάλιζαν πάνω στα κολοκυθάκια τα βραστά πρόσωπα ανθρώπινα και τα κρέμαγαν από τα πεύκα. Μόλις τα’βλεπαν οι ληστές σκέφτονταν «Ρε μαλάκες, τι φάση με τα κολοκυθάκια; Πάμε στο δίπλα χωριό καλύτερα» κι έτσι οι χωριανοί τη γλίτωναν για άλλη μια φορά χάρη στην Παναγιά (παρόλο που προφανέστατα δεν είχε καμία συμμετοχή σε όλη αυτή την τρέλα) στην οποία και αφιέρωναν το μεγαλύτερο κολοκύθι του χωριού.

Κι έκτοτε σ’όλη την οικουμένη, 31 Οκτωβρίου μεταμφιεζόμαστε και σκαλίζουμε κολοκύθια για να αναπαραστήσουμε αυτό το γεγονός.

Thanksgiving (Αιτωλοακαρνανία)

Στο τέλος του Νοέμβρη, όταν οι σοδειές πια είχαν μαζευτεί, οι χωριανοί μαζεύονταν σε ένα μεγάλο τραπέζι για ένα γλέντι τρικούβερτο.

Τότε ερχόντανε στο χωριό οι πολιτευτές της περιοχές κι όλοι οι χωρικοί πρόσφεραν απλόχερα τις ευχαριστίες τους για τις επιδοτήσεις, με την ευχή του χρόνου κάποια από τα παιδιά τους να βρουν μια θεσούλα στο δημόσιο.

Το παραδοσιακό φαγητό στην ημέρα αυτής των ευχαριστιών, ήταν η σουβλιστή γαλοπούλα, ενώ μετά το γλέντι όλες οι οικογένεις μαζεύονταν στην κεντρική ρούγα του χωριού να δουν τη μεγάλη παρέλαση των ευχαριστιών της κύρα – Μέισι (έτσι λεγόταν η ταβέρνα της πλατείας, που ήταν και χορηγός της παρέλασης). Εκεί μπροστά στα μάτια τους περνούσαν κάρα ζωγραφιστά, άνθρωποι ντυμένοι με προβιές και κουδούνια, ακόμα και άνθρωποι ντυμένοι με ακόμα περισσότερες προβιές κι ακόμα περισσότερα κουδούνια! Και πάνω στον ουρανό πετούσαν χαρταετοί με τη μορφή αγαπημένων ηρώων των παιδιών, όπως ο Οράτιος κι η Κλάραμπελ, ο Ποπάι κι ο Κατσιφάρας.

Άγιος Βαλεντίνος (Δωδεκάνησα)

Λένε πως στα δωδεκάνησα όταν μιας νιας της έσπαγε το δόντι προσπαθώντας να φάει γουρουνόπουλο την ημέρα του Άη Βαλεντή του κατσικοβατευτή, έπρεπε να το βάλει κάτω από το μαξιλάρι της και τότε ερχότανε η Παναγιά στον ύπνο της και της φανέρωνε ποιον θα παντρευτεί, πόσα παιδιά θα κάνουν και πόσο περίπου θα’ταν η διατροφή αν έβγαινε το διαζύγιο.

Τότε η νια έπρεπε να βρει τον υποψήφιο γαμπρό κι εκείνος ήταν υποχρεωμένος να σκοτώσει μια αρκούδα και να χαρίσει στη νύφη του το αρκουδοτόμαρο και πάνω στο αρκουδοτόμαρο να’χει κεντήσει με κόκκινα γράμματα κάτι ρομαντικό όπως «Τι προίκα έχεις;» ή «Και χρειαζόμουν άλλα δυο χέρια να δουλέψουν το χωράφι».

Αφού ολοκληρωνόταν η ιεροτελεστία, το αγόρι ζητούσε το χέρι του κοριτσιού από τους γονείς της, και τότε αυτοί του έλεγαν να φύγει από το χωράφι τους κι ότι την έχουνε λογοδόσει με έναν τυρέμπορα από όταν ήταν 11 και τον κυνηγούσαν με ένα δίκανο.

Superbowl Halftime Show (Κάτω Κυψέλη)

Λένε ότι η Κάτω Κυψέλη είναι τόπος ευλογημένος, εκεί τη μακρινή δεκαετία του 80’ οι οικογένειες μαζεύονταν όλες στα σπίτια, οι άντρες κάθονταν μπροστά στην τηλεόραση να δούνε μπαλίτσα, τον τελικό κυπέλλου, τον φτωχό συγγενή των τροπαίων, ενώ οι γυναίκες στην κουζίνα ετοιμάζανε τον πατροπαράδοτο λιόσπορο και τα γιορτινά τασάκια, φιλοτεχνημένα με τον ήλιο τον πράσινο του ΠΑΣΟΚ.

Αν γινόντανε διάλειμμα για διαφημίσεις, ή ξεκινούσανε τα επεισόδια γιατί ο Μητσιμπόνας έπεσε για πέναλτι, τότε ξεκινούσε ο αληθινός λόγος της μάζωξης που ήταν το λεγόμενο «πατιρντί του ημιχρόνου» (σήμερα το αποκαλούμε Superbowl Halftime Show)

Κι εκεί υπήρχε μουσική, Λίτσα Διαμάντη στο νέο στερεοφωνικό που΄χε φέρει κρυφά από το τελωνείο ο θείος από την Αμερική, αλλά ήταν και η ώρα που προβάλλονταν οι καινούριες διαφημίσεις. Παιδιά, νιοι και γέροι προσπαθούσαν να μαντέψουν αν η επόμενη ρεκλάμα θα’ταν τάχατες ο Κουικάρας, το Πριζουνίκ Μαρινόπουλος ή η τσουλήθρα με τα πιγκουινάκια, καθώς έντονες συζητήσεις προέκυπταν για το τι σήμαιναν αυτά τα μυστήρια σήματα που εμφανίζονταν πριν από κάθε διαφήμιση.

Best of internet