Ο κινηματογράφος, όπως και πολλές ακόμα πτυχές της ζωής μας τα τελευταία δύο χρόνια, τείνει να γίνει μια εποχιακή δραστηριότητα. Τον χειμώνα έχουμε περιορισμούς, αβεβαιότητα, κλεισούρα, ανησυχία. Το καλοκαίρι έχουμε χαλάρωση, ξεφάντωμα, αναπλήρωση, ξελάσπωμα. Από το φθινόπωρο του 2021 κι έπειτα, με τα διάφορα υβριδικά και έξυπνα lockdowns που εφαρμόστηκαν, η χειμερινή κινηματογραφική σεζόν κινήθηκε σε μια διαρκή μετέωρη κατάσταση αβεβαιότητας σχετικά με την βιωσιμότητά της στο παρόν και το μέλλον. Η παραδοσιακή παθολογία της ελληνικής κινηματογραφικής αγοράς, δηλαδή η απουσία μιας συνεκτικής κρατικής πολιτιστικής πολιτικής και ο ανορθολογικός προγραμματισμός του κυκλώματος διανομής/αίθουσας, συναντήθηκε με τις καταστροφικές συνέπειες της πανδημίας (απουσία κρατικής στήριξης, διστακτικότητα κοινού, αποκλεισμός μη-εμβολιασμένων θεατών) οδήγησαν τον κλάδο σε μια ακόμα μεγαλύτερη κρίση από αυτήν που ήδη υπήρχε. Αρκετά σινεμά έκλεισαν, κάποια δεν άνοιξαν καν μετά το καλοκαίρι, κι οι ήχοι από τα μελλοντικά λουκέτα ήδη αντηχούν στο παρόν σαν χρονοταξιδιώτης που προειδοποιεί ενάντια σε μια εξέλιξη που μοιάζει προδιαγεγραμμένη.
Γενικά, τα πράγματα είναι δύσκολα για το ελληνικό κινηματογραφικό οικοσύστημα. Μετά από αυτόν τον χειμώνα της δυσφορίας μας, η κινηματογραφική αγορά προσδοκούσε μια καλοκαιρινή αναγέννηση που θα έσωζε την παρτίδα με τον κόσμο να συρρέει μαζικά στα θερινά σινεμά, η πλειοψηφία των οποίων ανοίγει αυτήν την βδομάδα, με κάποια να έχουν κάνει ήδη δειλά την εμφάνισή τους στην επικράτεια. Βέβαια, καθώς το σινεμά βρίσκεται διεθνώς (και τοπικώς) σε μια γενικότερη κρίση ως καλλιτεχνική γλώσσα, ως πολιτιστική βιομηχανία και ως κοινωνική εμπειρία, είναι δύσκολο να περιμένουμε πως η φάση θα σωθεί απλά με μια καλή σεζόν στα θερινά. Προς το παρόν, πάντως, διανομείς και αιθουσάρχες έχουν βάλει εκεί όλα τα λεφτά τους ώστε να ξελασπώσουν, με αποτέλεσμα να ξεκινάει μια παραφουσκωμένη θερινή κινηματογραφική περίοδο όπου θα στριμωχτούν όπως-όπως τα κλασικά καλοκαιρινά blockbusters, οι φεστιβαλικές ταινίες του περασμένου καλοκαιριού-φθινοπώρου και οι οσκαρικές ταινίες που ξεχώρισαν στα φετινά βραβεία. Όπως συμβαίνει συχνά στους οικονομικούς κύκλους, μια κρίση υποκατανάλωσης ενδέχεται να ακολουθείται αμέσως από μια κρίση υπερσυσσώρευσης. Κι όπως, και πάλι, συμβαίνει συχνά στην οικονομική πολιτική, η ελπίδα για διάσωση, όσο κι αν φοράει τα ρούχα της επιστημονικής μεθόδου, πολλές φορές δεν είναι παρά ελπίδα σε ένα θαύμα.
Για να μην τα πολυλογούμε, η κινηματογραφική έκτακτη ανάγκη για την οποία έχουμε μιλήσει αρκετές φορές στο site (και στα δύο αντίστοιχα κείμενά μας για την περσινή και προσπέρσινη θερινή σεζόν παρεμπιπτόντως) μεταμορφώνεται σιγά σιγά σε μια νέα κινηματογραφική κανονικότητα όπου περιλαμβάνει την έκτακτη ανάγκη ως μόνιμη κατάσταση. Γιατί δεν βλέπουμε εύκολα μια επιστροφή στην ομαλότητα όσο τα μεγάλα blockbusters που μαζεύουν όλο το χαρτί όλο και περιορίζονται σε αριθμό (φέτος μόνο Spider-Man και The Batman κατάφεραν να τραβήξουν μαζικά κόσμο στις αίθουσες), όσο οι αίθουσες κι οι εργαζόμενοι του κλάδου δεν στηρίζονται κρατικά (γιατί μην ξεχνάμε πως τα λουκέτα δεν έχουν μόνο “πολιτιστικό” αλλά και άμεσο ανθρώπινο κόστος), όσο οι ταινίες κυκλοφορούν και εξαφανίζοντα από τα σινεμά μέσα σε 1-2 βδομάδες με λογική ξεφορτώματος (αφού ήδη κυκλοφορούν εδώ και μήνες σε torrents ή λίγες μέρες μετά θα βρίσκονται σε κάποια πλατφόρμα), κι όσο το ελληνικό σινεμά δυσκολεύεται να κερδίσει την εμπιστοσύνη τόσο των θεατών όσο και των χρηματοδοτών (αν περιμένετε και φέτος απρόσμενα hits σαν το Digger και το Πρόστιμο πέρσι, μάλλον θα απογοητευτείτε).
Στα των ταινιών, λοιπόν, έχουμε πολύ πράγμα. Πριν προχωρήσουμε στις ταινίες που σας προτείνουμε εμείς να μην χάσετε, ας κάνουμε μια γενικότερη επισκόπηση του θερινού ρεπερτορίου. Πρώτα απ’ όλα, στο πεδίο του μαζικολαϊκού blockbuster, οι μεγάλοι τίτλοι του καλοκαιριού είναι το Top Gun: Maverick, το Jurassic World Dominion, το The Gray Man των αδερφών Russo, το Elvis του Baz Luhrmann και το Lightyear, στο οποίο βάζω κυρίως τα λεφτά μου μεταξύ αυτών των ταινιών. Κατά τ’ άλλα, θα έχουμε καθυστερημένες πρεμιέρες φεστιβαλικών ταινιών που είναι διαθέσιμες μήνες τώρα στον κυβερνοχώρο, όπως το Nitram του Justin Kurzel, το Paris 13th District του Jacques Audiard, το Bergman Island της Mia-Hansen Love, το France του Bruno Dumont, το The Worst Person in the World του Joachim Trier, το The Lost Daughter της Maggie Gyllenhaal ή το Compartment No.6 του Juho Kuosmanen (δυστυχώς αρκετές ταινίες της παρακάτω λίστας επίσης έρχονται υπερβολικά αργοπορημένα και σχεδόν καίγονται στο ελληνικό box office). Τουλάχιστον θα δούμε και κάποια ωραία φεστιβαλικά χιτ σε πιο πραγματική πρεμιέρα, όπως το Good Luck Leo Grande και το I’m Your Man. Σ’ αυτά προσθέστε και τις πρεμιέρες των νέων ταινιών αγαπημένων δημιουργών, όπως το Both Sides of the Blade της Claires Denis ή το Dark Glasses του Dario Argento. Επίσης, οι ελληνικές παραγωγές που ξεχωρίζουν, πέρα από την μία που συμπεριλάβαμε στη λίστα παρακάτω, είναι η Αγέλη Προβάτων του Δημήτρη Κανελλόπουλου και, για κάποιο άγνωστο λόγο, ένα νέο cut του Σμύρνη Μου Αγαπημένη με διαφορετικό μοντάζ (#ReleaseTheΝτενίσηCut κλπ). Τελευταίο honorable mention στις θερινές μεταμεσονύχτιες προβολές του Midnight Express που πάντα έχουν κάτι ζουμερό.
Κατά τ’ άλλα, ετοιμαστείτε για ένα ακόμα καλοκαίρι με γαλλικές ρομαντικές ταινίες, ισπανικά θρίλερ, ιταλικές κωμωδίες, επανεκδόσεις Hitchcock, δεκαπενταυγουστιάτικες προβολές Φτηνών Τσιγάρων και θερινά σινεμά με κακό ήχο που μετά βίας καλύπτει τα οικογεναιακά γαμωσταυρίδια στα μπαλκόνια, εκκίνηση της ταινίας πριν καν νυχτώσει με αποτέλεσμα να χάνεις τα πρώτα 15 λεπτά και αιμοσταγή κουνούπια που θρέφονται αποκλειστικά με την χλιαρή μπίρα που κυλάει στις φλέβες σου τη στιγμή που σε τσιμπάνε. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα που επιμένει, η Ελλάδα που αντιστέκεται, η Ελλάδα που αγαπάμε. Πάμε λοιπόν στις 10+3 ταινίες που προτείνουμε να δείτε αυτό το καλοκαίρι.
Το μεγάλο ελληνικό στοίχημα του φετινού καλοκαιριού. Μπορεί να ξέρετε τον Γιώργο Γούση ως δημιουργό κόμιξ (κάτι για το οποίο έχουμε μιλήσει ξανά και ξανά μαζί του), αλλά τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί επίσης σε έναν από τους ενδιαφέροντες κινηματογραφικούς δημιουργούς της χώρας, αρχής γενομένης με τον μικρού μήκους Χειροπαλαιστή που επίσης περιμένουμε να δούμε σε feature length εκδοχή σύντομα. Τα Μαγνητικά Πεδία είναι φτιαγμένα στο χέρι (και στο δρόμο), γεμάτα ευαισθησία και ευστροφία, και ξεπερνούν το ίδιο τους το στυλιζάρισμά μέσα από το ζωντάνεμα μιας ολοκληρωτικά πειστικής σχέσης (καλογραμμένης και καλοπαιγμένης, σπάνιος και πολύτιμος συνδυασμός για το ελληνικό σινεμά) μεταξύ των δύο χαρακτήρων τους. Βγαίνει σήμερα, 19 Μαΐου, να το δείτε.
Αγαπάμε τον Bertrand Mandico και το έξαλλο, έκφυλο, υβριδικό, παραισθησιογόνο, οργιαστικό, μεταμορφωτικό σινεμά του. Μετά το Wild Boys που ήταν μια από τις έντονες αισθητικές και αισθητηριακές εμπειρίες των τελευταίων χρόνων στη μεγάλη οθόνη, ο σκηνοθέτης επιστρέφει φέτος με το After Blue όπου πάλι έχουμε μια fantasy ψυχεδέλεια με αποσταθεροποίηση των έμφυλων και των σεξουαλικών βεβαιοτήτων. Έρχεται στις 2 Ιουνίου, επιλέξτε το με προσοχή (αν το κάνετε), αλλά αν σας αρέσει το αλλόκοτο σινεμά τότε θα σας ανταμείψει.
Κοντεύει να περάσει ένας χρόνος απ’ όταν είδαμε το Happening της Audrey Diwan στο Φεστιβάλ Βενετίας του ’21. Η ταινία ήρθε από το πουθενά, εξέπληξε ευχάριστα τους πάντες και δικαίωσες έφυγε με το Χρυσό Λιοντάρι του διαγωνιστικού. Έκτοτε, και μετά από μια ελληνική φεστιβαλική πρεμιέρα στην Θεσσαλονίκη, περιμέναμε υπομονετικά για την κυκλοφορία στις αίθουσες. Αρκετά καθυστερημένα λοιπόν, καταφτάνει επιτέλους στις αίθουσες. Υποδειγματικό γυναικείο σινεμά, στη μορφή και το περιεχόμενο. Από 2 Ιουνίου στα σινεμά.
Ντάξει, έχουμε σπαμάρει υπερβολικά όσον αφορά την αγάπη μας για τον Alex Garland, αλλά δε φταίμε εμείς, αυτός το ξεκίνησε πρώτος. Μετά το Ex Machina και το Annihilation, και με μια τηλεοπτική στάση στο Devs, ο Garland επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη με το Men (A24 παρεμπιπτόντως), στο οποίο θα δούμε την (υπέροχη) Jessie Buckley να έρχεται αντιμέτωπη με την αρρενωπότητα και τα δεινά της σε ένα folk horror φιλμ που ανυπομονούμε να δούμε. Κάτι που θα γίνει, επίσης, στις 2 Ιουνίου.
Να ένας ακόμα σκηνοθέτης με τον οποίο σας έχουμε σπαμάρει ανελέητα. Ο Paul Schrader είναι από τους αγαπημένους μας δημιουργούς, είτε στα σενάρια για τον Martin Scorsese είτε στις δικές του ταινία, και μετά το καλλιτεχνικό comeback του First Reformed όλοι περιμέναμε την επόμενη κίνησή του. Σχεδόν έναν χρόνο απ’ όταν είδαμε το The Card Counter στη Βενετία, λοιπόν, η ελληνική διανομή το φέρνει στις αίθουσες (ενώ το είχε ακυρώσει στο παρελθόν, τέλος πάντων). Καθόλου ταινία για θερινό, αλλά θα το (ξανα)δούμε στις 9 Ιουνίου.
Η υπερηρωική ταινία που περίμενα περισσότερο το 2022 (ναι, περισσότερο κι από το The Batman). Ήδη το Thor: Ragnarok ήταν από τις αγαπημένες μου ταινίες του Marvel Cinematic Universe, και η εμπιστοσύνη μου στον Taika Waititi όσο περνάνε τα χρόνια μεγαλώνει (ναι, ακόμα και για το Jojo Rabbit), οπότε προσδοκώ τα απολύτως καλύτερα από το Love and Thunder. Βασικά, περιμένω ακριβώς αυτά που υπόσχεται ο τίτλος του: Love and Thunder. Έρχεται 7 Ιουλίου.
Για να είμαι ειλικρινής, ακόμα δεν έχω καταλάβει περί τίνος πρόκειται το επερχόμενο Nope του Jordan Peele, παρόλο που μένουν μόνο 2 μήνες μέχρι την κυκλοφορία του στις 21 Ιουλίου. Κι αυτό μ’ αρέσει, γιατί αν μη τι άλλο είναι ωραίο να υπάρχει ακόμα μια αινιγματικότητα όσον αφορά την επόμενη ταινία ενός τόσο διάσημου δημιουργού στην εποχή της hyper-πληροφόρησης.
Άλλη μια ταινία από την περσινή Βενετία που περιμένουμε εδώ και πολλούς μήνες να δούμε στις αίθουσες. Αγαπάμε τον Pablo Larrain, αγαπάμε την Kristen Stewart, αγαπάμε τον Jonnny Greenwood, και το Spencer έχει όλα του τα στοιχεία ενορχηστρωμένα στην εντέλεια ώστε να αποτελέσει μια εξαίρεση-διαμάντι στο κουρασμένο genre των μεγάλων biopics. Βγαίνει 21 Ιουλίου κι αυτό.
Είμαι από αυτούς που απογοητεύτηκαν από το The Square του Ruben Ostlund πίσω στο 2017, αλλά ακόμα ελπίζω σ’ αυτόν λόγω την εξαιρετικής δουλειάς που είχε κάνει στο Force Majeure του 2014. Η ταινία κάνει πρεμιέρα αυτές τις μέρες στις Κάννες και στα ελληνικά σινεμά θα το δούμε καλώς εχόντων των πραγμάτων στις 25 Αυγούστου.
Επίσης μια από τις ταινίες που περιμένω περισσότερο το 2022, και μυρίζει φιλμ που είτε θα έχει βγει αριστούργημα είτε θα έχει βγει φόλα. Μέση λύση δεν υπάρχει. Πρόκειται για τη νέα δουλειά του George Miller, δημιουργού των true kino franchises Mad Max και Babe (for real), και την πρώτη του μετά το Fury Road, γνωστό επίσης και ως καλύτερη ταινία των 10s (fight me κλπ). Το Three Thousand Years of Longing λοιπόν είναι ένα “epic fantasy romance” με την Tilda Swinton και τον Idris Elba που κάνει πρεμιέρα στις Κάννες, κι εμείς θα το δούμε την 1η Σεπτεμβρίου.
Και bonus έχουμε 3 επανεκδόσεις που ακόμα δεν έχουν ημερομηνία και κατ’ εμέ ξεχωρίζουν ανάμεσα στον σωρό των (ως επί το πλείστον) κοινότοπων επιλογών που συνήθως βλέπουμε κάθε καλοκαίρι.
Οκ, γενικά η Ελλάδα είναι μια κινηματογραφικά γαλλόδουλη χώρα και ποτέ δεν έλειψαν οι επανεκδόσεις Γάλλων δημιουργών τα καλοκαίρια, αλλά αυτή εδώ είναι μια επιλογή πιο ενδιαφέρουσα και σκοτεινή από τις συνήθεις νουβελβαγκίλες που παίζουν κατά κανόνα. Βασισμένος στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Pierre Drieu La Rochelle, ο Louis Malle έφτιαξε ένα κλασικό φιλμ του σινεμά των καταραμένων ψυχών – ό,τι πρέπει για χαλαρό θερινό δηλαδή.
Άλλη μια ταινία παντελώς άκυρη με δροσερή επανέκδοση σε θερινό σινεμά, αλλά δεν πειράζει, γιατί το κολασμένο αριστούργημα ενοχής και εξιλέωσης του Abel Ferrara είναι μια ταινία που σε όλους μας αξίζει να την έχουμε δει στη μεγάλη οθόνη. Επίσης, Harvet Keitel στην καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του – και μία από τις καλύτερες της δεκαετίας του ’90 συνολικά.
Το λεγόμενο YOLO, φίλες και φίλοι. Πέρα από την πλάκα (ΦΟΒΕΡΗ ΠΛΑΚΑ Ε), το You Only Live Once είναι μια εξαιρετικά σημαντική ταινία, αφού πρόκειται για το δεύτερο αμερικάνικο φιλμ του Fritz Lang που αποτέλεσε ορόσημο για την εξέλιξη του noir genre, όντας ίσως το πρώτο πραγματικό κι ολοκληρωμένη παράδειγμα του είδους. Με έναν εμβληματικό Henry Fonda, φυσικά.
