Έχουν περάσει 7 χρόνια από όταν το Blue Ruin του Jeremy Saulnier, μια από τις καλύτερες ταινίες της δεκαετίας αν με ρωτάτε, απέκτησε hype ως “εκείνη η ταινία με λεφτά από το Kickstarter που έφτασε μέχρι τις Κάννες”. Τουλάχιστον εγώ τότε είδα πρώτη φορά μια ταινία να καταφέρνει να πάρει μπρος με αυτόν τον τρόπο, με crowdfunding μέσα από μια τέτοια πλατφόρμα δηλαδή. Από τότε, έχει χρησιμοποιηθεί σε εντυπωσιακά πολλά και διαφορετικά πρότζεκτ, από genre ταινίες πρωτοεμφανιζόμενων σκηνοθετών όπως το Kung Fury και το The Babadook μέχρι μείζονα φιλμ σπουδαίων δημιουργών σαν το Anomalisa του Charlie Kaufman και το Endless Poetry του Alejandro Jodorowsky. Λιγότερο από ένα μήνα μετά την ανακοίνωση ότι η πλατφόρμα έρχεται στην Ελλάδα, λοιπόν, τα Μπάσταρδα, η μεγάλου μήκους ταινία του Νίκου Πάστρα, γίνονται ένα από τα πρώτα εγχώρια πρότζεκτ που ζητάνε την στήριξή σας μέσω Kickstarter.
Ναι, μοιάζει τρελό κομαντιλίκι το να ξεκινήσεις να φτιάχνεις μια ταινία μέσα στην ασφυκτική κατάσταση έκτακτης ανάγκης όπου βρισκόμαστε σήμερα, αλλά πολύ συχνά το να φερθείς σαν κομάντο είναι ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος για να θέσεις τα πράγματα σε κίνηση με τρόμο παλλόμενο και αυθόρμητο, με πάθος και με ρίσκο – όπως πρέπει δηλαδή. Την ώρα που το μέλλον της ντόπιας κινηματογραφίας είναι αβέβαιο, με όρους κάτι-σαν-industry τουλάχιστον, σκάνε δημιουργοί σαν τον Πάστρα που ποντάρουν στο εδώ-και-τώρα ως κατεξοχήν τόπο απ’ όπου μπορεί να ξεπηδήσει η κινηματογραφική δημιουργία. Με όρους καμικάζι, ακόμα, αν χρειαστεί. Και κάπως έτσι φτάνουμε στα Μπάσταρδα, μια ταινία όπου «10 νεαρά παιδιά, γύρω στα 20, φεύγουν από τη πολύβουη πόλη για να ζήσουν σε ένα απομονωμένο επαρχιακό σπίτι δίπλα στην θάλασσα, αναζητώντας τις ενήλικες ισορροπίες τους».
Ετοιμάζοντας ήδη μια μεγάλου μήκους ταινία, το Ακρυλικό (βασισμένη στην ομότιτλη μικρού μήκους ταινία του από το 2016), κι έχοντας συμμετάσχει φέτος στο Φεστιβάλ Δράμας και τις Νύχτες Πρεμιέρας με την επίσης μικρού μήκους Μελοτονίνη, ο Πάστρας είχε την ιδέα για τα Μπάσταρδα κατά τη διάρκεια της καραντίνας κι αποφάσισε να την πραγματοποιήσει με εντελώς DIY τρόπο, συνεργαζόμενος με τους 10 πρωταγωνιστές στο σενάριο «πάνω σε έναν σκελετό που τάσσεται υπέρ της ζωής και της ελευθερίας, της χαράς και του παιχνιδιού, της αθωότητας και των ενστίκτων, σε ένα σύμπαν πανσεξουαλικό και queer» και ξεκινώντας μια Kickstarter καμπάνια προκειμένου να συγκεντρωθεί το απαραίτητο ποσό γι’ αυτήν την low-budget full-guerilla παραγωγή. Στην σελίδα της καμπάνιας, η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις 17 Νοεμβρίου, μπορείτε να βρείτε τα πάντα για την ταινία και τους συντελεστές της, αλλά και όλους τους τρόπους με τους οποίους μπορείτε να την ενισχύετε.
Στο μεταξύ, τιμώντας το ιερό κινηματογραφικό υπο-είδος αυτών που ζουν σαν χαμένα παιδιά τις ανολοκλήρωτες περιπέτειές τους, ζητήσαμε από τον Νίκο Πάστρα να διαλέξει και να παρουσιάσει τις 10 αγαπημένες του ταινίες Χαμένων Παιδιών. Η ιδέα του άρεσε, οπότε το έκανε. Να τι μας είπε:
Το άτυπο υπο-είδος των Χαμένων Παιδιών, πέραν του ότι χωράει άπειρο expansion (το εκμεταλλεύτηκα αρκετά φτιάχνοντας το top-ten μου), είναι και κάτι το οποίο ενέπνευσε πολύ την ιστορία των ΜΠΑΣΤΑΡΔΩΝ, καθότι είναι κι αυτά ορφανά (κατ’ επιλογή), που δεν θέλουν να μεγαλώσουν, που θέλουν να ζήσουν ελεύθερα, που επιβιώνουν μόνα τους, που ανακαλύπτουν ή επανεφευρίσκουν την σεξουαλικότητα τους και που νιώθουν το βάρος και τη σημασία του μαζί. Όπως οι ήρωες των παρακάτω ταινιών. Όπως οι ήρωες όλων των παιδιών.
Η σκηνή στο ποτάμι με τα κουρασμένα παιδιά να αποκοιμιούνται στη βάρκα της απόδρασης με τα πλάσματα της νύχτας να τα συντροφεύουν, το πτώμα της μαμάς σχεδόν να χορεύει μέσα στα βρύα του ποταμού και ένας κόσμος σκληρός και άδικος για τα μικρά πλάσματα κάνουν την ταινία την απόλυτη ταινία-αρχέτυπο των χαμένων παιδιών, όπως τις έχω εγώ στο μυαλό μου τουλάχιστον. Μια παιδική ταινία γυρισμένη σαν γοτθική, εξπρεσιονιστική ταινία τρόμου.
Η πρώτη ταινία του Malick, ένα ερωτικό γράμμα και ταυτόχρονα μια πικρή κριτική στην φύση της αμερικανικής ενδοχώρας, την νεανική επαναστατικότητα και τον έρωτα. Μια ταινία που σε κόβει με το πιο καλοακονισμένο μαχαίρι βουτύρου.
Ο Ιούλιος Βερν και ο Μπάροουζ, ο Άρχοντας των Μυγών, τα φαντάσματα του Jack Smith και του Fassbinder, o Ροζ Νάρκισσος, ο Kenneth Anger, τα aesthetics του MTV των ‘90s, οι παιδικές περιπέτειες και ο Borowczyk. Όλα αυτά σε ένα μπλέντερ, με τελικό προϊόν ένα μοναδικό, πηχτό νέκταρ που καταναλώνεται φιλήδονα.
Τα «Χαμένα Αγόρια» του Πήτερ Παν στην κλασική τους Ντίσνεϊ εμφάνιση. Είναι μωρά τα οποία πέφτουν από την κούνια όταν δεν τα προσέχει κανείς και αν δεν τα αναζητήσει κάποιος για εφτά ημέρες στέλνονται στη χώρα του Ποτέ. Και εκεί δεν χρειάζεται να μεγαλώσουν. Στην animated εκδοχή τους είναι ντυμένα με κοστούμια ζώων: Αλεπού, Κουνέλι, Αρκούδα, Νυφίτσα, και τα δίδυμα Ρακούν.
Τα «Χαμένα Αγόρια» του πρωτότυπου τίτλου, που κάνουν μια ιδιοφυώς πιο-ευθεία-δεν-γίνεται αναφορά στους ήρωες του J. M. Barrie, είναι μια ομάδα βρικολάκων που, μοιραία, δεν μεγαλώνουν ποτέ. Ένα φιλμ θεωρούμενο guilty pleasure που, όπως και η συνολική φιλμογραφία του Joel Schumacher, χρήζει επανεκτίμησης.
Όλα τα παιδιά/χαρακτήρες του Korine είναι χαμένα παιδιά. Εκτός των τριών αναφερόμενων και οι «γέροι» του Trash Humpers και ο Mr. Lonely και ο Julien Donkey Boy, ακόμη και ο Beach Bum.
Μια από τις καλύτερες και πιο σκοτεινές ‘80s teen ταινίες, το River’s Edge ακολουθεί μια παρέα παιδιών χωρίς ελπίδα, που εμπλέκονται σε φρικτές πράξεις. Χωρίς να κρίνει. Από τον πολύ ιδιαίτερο Tim Hunter, έναν σκηνοθέτη που ο Lynch εμπιστεύτηκε τρία επεισόδια του Twin Peaks και που ανάμεσα στην πολύ τηλεόραση που σκηνοθετεί από τα ‘80s μέχρι σήμερα (από Beverly Hills, 90210 μέχρι Mad Men και Riverdale) κάνει μικρές, ιδιαίτερες ταινίες συνήθως με έφηβους.
Δυο αδέρφια, ένα αγόρι και ένα κορίτσι, περιπλανιόνται στην Αυστραλέζικη έρημο, εγκαταλελειμμένα από τον πατέρα τους, προσπαθώντας να επιβιώσουν. Στον δρόμο τους συναντούν ένα έφηβο Αβορίγινο αγόρι το οποίο περνάει το walkabout του, μια παράδοση των Αβορίγινων Αυστραλών στην οποία τα έφηβα αγόρια φεύγουν από το σπίτι τους για έξι μήνες με σκοπό την ενηλικίωση. Με αφετηρία αυτή την απλή ιστορία ο Roeg φτιάχνει ένα ψυχεδελικό παραλήρημα για την ενηλικίωση, την σεξουαλικότητα και την επιβίωση. Μια παραβολή για το τι σημαίνει να μεγαλώνεις. Οπουδήποτε.
Από τις πιο σκοτεινές ταινίες που είδαμε σαν παιδιά οι γεννημένοι στα τέλη ‘70 αρχές του ’80. Βασισμένος σε μια νουβέλα του Stephen King ο Reiner καταφέρνει να κάνει μια ταινία ταυτόχρονα συγκινητική, αστεία και feel good όσο και σκοτεινή στην καρδιά της. Η ενηλικίωση άρχισε να δείχνει τα δόντια της. Το ομότιτλο τραγούδι του Ben E. King δεν ξανακούστηκε ποτέ χωρίς να φέρει στο μυαλό αυτά τα τέσσερα παιδιά.
Ένα κορίτσι και δυο αγόρια περιπλανιούνται στα δάση. Χαμένα. Ένα υπαρξιακό, πανκ παραμύθι για την σεξουαλική αφύπνιση. Το αγόρι θέλει το αγόρι που θέλει το κορίτσι. Μια ταινία που πάλλεται από επιθυμία, που την τοποθετεί, όχι στο μικροσκόπιο, αλλά στο καλειδοσκόπιο, βγάζοντας μια αφηρημένη ακτινογραφία της. Γι’ αυτό και τόσο αληθινή.
* Ειδική μνεία στους χαμένος νάνους του Ακόμα και οι νάνοι ξεκίνησαν μικροί, το απόλυτο χαμένο παιδί από το έξω διάστημα, Ε.Τ., τα χαμένα αγόρια του Xenia, όλα τα χαμένα παιδιά του John Hughes και τον Πινόκιο, τον Dumbo, τον Bambi, την Αλίκη, την Χιονάτη, τον Μόγλι και όλα τα υπόλοιπα ανένταχτα και πληγωμένα πλάσματα που ψάχνουν την θέση τους στον κόσμο μέσα σε πυρετώδη παιδικά όνειρα και εφιάλτες.