Το Athens Pride, ο Γραφειοκράτης του ΕΣΡ και ο Θάνατος του Alan Turing

Φρέσκο-φρέσκο πρωινιάτικο, το ΕΣΡ απέρριψε την αίτηση των διοργανωτών του Athens Pride για την προβολή τηλεοπτικού μηνύματος του Φεστιβάλ. Όπως μπορεί να δει κανείς και στο παραπάνω έγγραφο, οι υπέυθυνοι δηλώνουν ότι “δεν εμπίπτει στο άρθρο 3 παρ. 2 της Κ.Υ.Α. αριθμ. Α.Π. 24/1/02.01.1997 αρ. φύλλου 11 της 15/01/1997, ΦΕΚ τεύχος Β για την (σημ.: ντροπή! Το τελικό νι έχει κανόνες βρε παιδιά.) δωρεάν μετάδοση κοινωνικών μηνυμάτων”. Και συνεχίζει μ’ ένα συμπέρασμα που στέκεται μόνο μέσα στη γνωστή ευφυία της τυφλής γραφειοκρατίας: “…και κατ’ επέκταση δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί μήνυμα κοινωνικού χαρακτήρα”. Ο Τοίχος της Γραφειοκρατίας Η πρώτη λογική κίνηση βλέποντας την παραπάνω επιστολή είναι να ψάξει ο αναγνώστης το αντίστοιχο φύλλο της εφημερίδας της κυβερνήσεως. Η χρονιά είναι 1997, πρωθυπουργός είναι ο Κώστας Σημίτης, Υπουργός Υγείας και Πρόνοιας ο Κώστας Γείτονας και Υπουργός Τύπου & ΜΜΕ ο Δημήτρης Ρέππας. Στο επικαλούμενο ΦΕΚ λοιπόν, διαβάζουμε το επίμαχο άρθρο των δύο τελευταίων που αποκλείει το σποτ του Athens Pride από το να χαρακτηριστεί “κοινωνικό μήνυμα”: Από το επίμαχο άρθρο, η μυστικιστική γλώσσα της γραφειοκρατίας παραπέμπει σε άλλα ΦΕΚ, αφού έχει θέσει ως “σαφή” βάση ελέγχου τα “διδάγματα της κοινής πείρας”, που ως γνωστόν φημίζονται για τη σοφία που κουβαλάνε στα κοινωνικά ζητήματα. Η απόφαση για τη δημοσιοποίηση ή μη των κοινωνικών μηνυμάτων, αφήνεται στην καλή θέληση κάποιων ανθρώπων που δεν εκλέχθηκαν μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες, αλλά διορίστηκαν εσωτερικά και κανείς δεν ξέρει τίποτα γι’ αυτούς εκτός απ’ το ότι κινούνται εντός μίας γραφειοκρατικής μηχανής που έχει ως θεσπισμένο τρόπο λειτουργίας το ατομικό γούστο του “αξιωματούχου” (τέταρτη εξουσία άλλωστε, θα ήταν ανώφελο να μη θεωρήσουμε μέρος της το ΕΣΡ). Μία απόπειρα να ακολουθήσει κανείς το γραφειοκρατικό νήμα εδώ είναι ανέλπιδη. Το σποτάκι του Athens Pride προφανώς δεν κόπηκε για την προστασία των καταναλωτών, άρα πρέπει να αναζητήσουμε τα αίτια στην προστασία των ακροατών. Όλα όσα αναγράφονται όμως στο αναφερόμενο άρθρο 3 του νόμου 2328/1995 για την προστασία των ακροατών, με μία γρήγορη αναζήτηση στο ίντερνετ, ανακαλύπτουμε ότι έχουν καταργηθεί από το ΠΔ 100/00 του ΦΕΚ 98-Α’, πράγμα που φυσικά δεν αναφέρεται στο σκαναρισμένο αρχικό φύλλο που έχουμε ως παραπομπή. Κοινώς, κάθε μη-δικηγόρος που θέλει να αναζητήσει τα αίτια της απόφασης του ΕΣΡ, αυτό που βρίσκει είναι το γούστο κάποιου ανώνυμου γραφειοκράτη και έναν ακυρωμένο νόμο. Η κατάσταση σ’ αυτό το σημείο θα ήθελε να θυμίζει κάτι επιβλητικά μεγαλειώδες σαν το 1984 του Όργουελ ή την εξέγερση των μηχανών στο Terminator, αλλά δυστυχώς φέρει αυτόν τον βαρετό αέρα του παλιού σκονισμένου ανεμιστήρα στα γκρίζα κτίρια των δημόσιων υπηρεσιών. Η “Φούστα του Τσολιά” και οι Αντιδραστικοί Το Athens Pride έχει προσκρούσει πολλάκις στη φονταμενταλιστική κουλτούρα της Ελλάδας, αλλά και στο θεσμικό της αντίκρυσμα. Κάθε διοργάνωση συνοδεύεται από καταγγελίες διάφορων θρησκευτικών και παραθρησκευτικών οργανώσεων (οποία καλοσύνη), από την υψηλών ντεσιμπέλ και τηλεθέασης παρουσία της Ελένης Λουκά και φυσικά από την παρουσία φασιστών (το μακρύ χέρι της επιστροφής στον πίθηκο) που πραγματοποιούν επιθέσεις στα γύρω στενά. Η περσινή απόφαση του Μπουτάρη να επιτρέψει τη διεξαγωγή του φεστιβάλ στη Θεσσαλονίκη, οδήγησε σε μία σειρά αντιδράσεων: από υβριστικά συνθήματα που αφορούσαν μία υποτιθέμενη “άλλη” σεξουαλικότητα του δημάρχου, μέχρι την παράσταση διαμαρτυρίας μερικών θλιβερών που έβριζαν, απειλούσαν και στο ενδιάμεσο ρωτούσαν τους συμμετέχοντες της παρέλασης αν είχαν μιλήσει με τον πνευματικό τους! Ακόμα και εγχειρήματα που υπερασπίζονται έναν “προοδευτικό” χαρακτήρα, συχνά έχουν κρατήσει εχθρική στάση απέναντι στο Φεστιβάλ Υπερηφάνειας. Μπορούμε να θυμηθούμε τις ομοφοβικές άποψεις του ΚΚΕ για την ομοφυλοφιλία («προϊόν του καπιταλισμού») ή την μπαρουτιασμένη ατμόσφαιρα που δημιούργησε το Pride στους Αγανακτισμένους. Φυσικά, το πλέον αξιομνημόνευτο ανήκει στην μπάντα των φονταμενταλιστών και είναι το περσινό εξώφυλλο της λαϊκίστικης ακροδεξιάς σαμαρικής φυλλάδας “Δημοκρατία”, που καταδίκαζε ταυτόχρονα το Pride και τον πολιτικό αντίπαλο με το εκπληκτικό ομοφοβικό λογοπαίγνιο “ΤΣΥΡΙΖΑ!”. Αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ ακόμα, παρά την επίσημη υποστήριξη προς την γκέι κοινότητα, έχει έναν Τατσόπουλο που αράζει και τα λέει με τον Κωστόπουλο, μιλώντας για “αδερφές” και “λούγκρες”, ενώ η αναδυόμενη κατ’ όνομα φιλελεύθερη δεξιά δεν επιδεικνύει ιδιαίτερη φειδώ στις σεξιστικές και ομοφοβικές δηλώσεις. Το τοπίο είναι γενικά απελπιστικό. Η διοργάνωση ωστόσο, έχει καταφέρει να αντιμετωπίζει όλο τον πρωτογονισμό της ελληνικής κοινωνίας με χίουμορ. Σε παλαιότερο Φεστιβάλ, κεντρικό event υπήρξε μία συναυλία της Έλενας Παπαρίζου, της ίδιας καλλιτέχνιδος που πανηγυρίστηκε με τα ελληνικά λάβαρα και χορεύτηκε ως εθνική αοιδός απ’ όλους όσους στελεχώνουν τις παραστάσεις διαμαρτυρίας. Είχε προκαλέσει σάλο η διαφήμιση του Pride με τον τσολιά και την επιγραφή “ΕΙΜΑΣΤΕ ΠΑΝΤΟΥ”, που σχολίαζε εύστοχα την εθελοτυφλία απέναντι στα ανδρόγυνα στοιχεία όταν υπάγονται στο εθνικό αφήγημα. Βέβαια, μία απ’ τις καλύτερες στιγμές του Φεστιβάλ, ανήκει στον Τζίμη Πανούση, ο οποίος έκλεισε τη συναυλία του το 2009 με το αγαπημένο άσμα των κύκλων του ΚΚΕ, “Ο Μπελογιάννης ζει”. Ενα φοβερό στοιχείο του θεσμού του Pride είναι ακριβώς αυτή η διαύγεια για τα στοιχεία του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού που το απειλούν. Η αρρενωπή εθνική αντίληψη που υπάρχει μόνο σχηματίζοντας εχθρούς άλλου φύλου και σεξουαλικότητας. Ο λαϊκισμός που μαζεύει ψήφους χαϊδεύοντας τα μικροαστικά ήθη του “Πατρίς – Θρησκεία – Οικογένεια”. Η μανία που συνοδεύει την ανασφάλεια όσων δεν κατανοούν επαρκώς τον χριστιανισμό – με την ευγενική συνδρομή της εκκλησίας πάντα. Η κοινωνική ανεπάρκεια της Ελλάδας για αναστοχασμό. Διακοσμητές Εξωτερικού Χώρου Ανήκω στην κατηγορία ανθρώπων που όσον αφορά την κοινωνική τους θέση (έξω απ’ τον οικονομικό παράγοντα που δεν τα πάω πολύ καλά και το κάπνισμα δεν βοηθάει), περιγράφονται από τις λέξεις “λευκός στρέιτ άνδρας”. Μπορεί να έχω 99 προβλήματα, αλλά το να αντιμετωπίσω ρατσιστικές, ομοφοβικές ή σεξιστικές επιθέσεις δεν είναι ανάμεσά τους. Έτσι, όταν αναφέρομαι στην Υπερηφάνεια δεν μιλάω εξ ονόματος αυτών που υφίστανται τις παραπάνω διακρίσεις, αλλά προσπαθώ να καταλάβω τη λέξη μέ τα προβλήματα που θέτει η προνομιακή κοινωνική μου θέση, η οποία μέσω κάποιων κοινωνικών μηχανισμών σε έλκει προς την ευκολία της ομοφοβίας. Το πρώτο βήμα που έχει να κάνει κάποιος σαν εμένα πριν μιλήσει για την ομοφυλοφιλία είναι ακριβώς να καταλάβει ότι η αφοριστική ομοφοβία δεν αποτελεί συμπέρασμα μετά από σκέψη, αλλά παράδοσή του στην άνεση της ηλιθιότητας. Είναι λογικό – και για μένα και για αρκετούς άλλους – να μου είναι σ’ έναν βαθμό ανοίκεια τα στοιχεία που συναντάμε στις εικόνες του Pride. Η δημόσια έκφραση της δικής μου σεξουαλικής ταυτότητας είναι απλά να είμαι “κανονικός”, τουτέστιν να μιλάω σε χαμηλούς τόνους, να έχω διακριτικές κινήσεις και το ντύσιμό μου να μην τραβάει την προσοχή. Δεν έχω νιώσει ποτέ την παρόρμηση να φορέσω φανταχτερά ρουχά ή ν’ αρχίσω τον ξέφρενο χόρο. Απ’ την άλλη, δεν έχω νιώσει και ποτέ κοινωνικό αποκλεισμό και την συνεπακόλουθη ανάγκη να συγκροτήσω μία άλλη ταυτότητα μέσα απ’ την οποία να διεκδικήσω την άρση αυτών των διακρίσεων. Αλλά ο όρος Υπερηφάνεια δεν διεκδικεί μία συγκαταβατική κατανόηση, ούτε μία υποτιμητική λύπηση των ομοφυλοφίλων. Από το “I’m Black and I’m Proud” του κίνηματος των μαύρων στην Αμερική, μέσα από την εξέγερση των ομοφυλόφιλων στο Stonewall το 1969 (που το πρώτο Gay Pride της ιστορίας πραγματοποιήθηκε ως επέτειός της) κι από εκεί στο σήμερα, η Υπερηφάνεια αποτελεί μία πολιτική πράξη και ως τέτοια δεν ζητάει αλλά διεκδικεί, στηλιτεύοντας παράπλευρα τη λειτουργία μίας υπο-δημοκρατίας. Η δε ανάγκη ενός φεστιβάλ Υπερηφάνειας δηλώνει πως η σύμπραξη θεσμικών και πολιτισμικών στοιχείων έχει σχηματίσει ένα νοσηρό πλαίσιο αποκλεισμού που επιτρέπει τις βίαιες επιθέσεις ενάντια σε ομοφυλόφιλους, λεσβίες, αμφισεξουαλικούς/-ες, queer και τρανς, η οποία σιγοντάρεται από μία κουλτούρα υποτίμησης και περιθωριοποίησης με βάση τη σεξουαλικότητα, η οποία με τη σειρά της προέρχεται από τα κυρίαρχα ήθη της ελλάδας. Ένα Φεστιβάλ Υπερηφάνειας λοιπόν, μπορεί να χαίρει της στήριξης των στρέιτ για δύο απλούς λόγους: α) Αποτελεί άλλη μία έκφραση του προβληματισμού για τη λειτουργία μιας υπο-δημοκρατίας που βάζει παρανοϊκά αφηγήματα πάνω από την ανάγκη περιεκτικότητας, επιτρέποντας στον φονταμενταλισμό και τη μισαλλοδοξία να γίνονται πολιτικό καθεστώς. β) Πρέπει να κοπεί αυτή η πολύ συχνή αντίληψη που την έχουμε σίγουρα ακούσει με την κλισέ ατάκα “εμένα δεν με πειράζει τι κάνει ο άλλος στο κρεβάτι του, με πειράζει να κυκλοφορεί και να το δείχνει”, η οποία κρύβει την ηλίθια πεποίθηση ότι τα αισθητικά κριτήρια στο κεφάλι του καθενός είναι τόσο σημαντικά που μπορούν να απαγορεύσουν την κυκλοφορία άλλων ανθρώπων. Κανείς δεν νοιάζεται για τα αισθητικά σου κριτήρια δικέ μου. Κανείς δεν νοιάζεται για τα αισθητικά σου κριτήρια δικιά μου. Αν λοιπόν με βάση τα παραπάνω το περιεχόμενο του Athens Pride δεν συνιστά κοινωνικό μήνυμα, δεν μπορώ να φανταστώ πώς μοιάζει ένα τέτοιο. Μία Παλιά Ιστορία και Μία Ακόμα Παλιότερη Τα κίνητρα για την απόφαση του ΕΣΡ – αν φυσικά είναι νόμιμη η απόφαση και δεν βασίστηκε σ’ έναν νόμο που δεν ισχύει πια – αποτελούν αντανάκλαση του γενικότερου κλίματος στη χώρα. Το γλείψιμο στις πιο ποταπές αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας που καιρό τώρα έχουν μετατραπεί σε μπριζόλα υπό διεκδίκηση από μανιώδεις ψηφοφαγάδες, είναι απαραίτητο να έχει αντανάκλαση στα θεσμικά όργανα της χώρας. Ο εγκάθετος γραφειοκράτης που απέρριψε την αίτηση του Pride, δεν είναι παρά άλλο ένα απρόσωπο όργανο μίας εποχής υπαναχώρησης σ’ αυτό που πάντα είχαν ως κοινό σημείο οι απόγονοι των Παπάγων, των Καραμανλήδων, των Βενιζέλων, των Παπαδόπουλων και των Μετάξαδων της ιστορίας: την καλλιέργεια της ηλιθιότητας ως κοινωνικής αξίας. Άλλωστε, το ΕΣΡ έχει επιδείξει πολλάκις την επιλεκτικότητά του, αφήνοντας να περάσουν ανενόχλητα στις συχνότητες έκτρωματα όπως διαφημίσεις με παιδάκια που σιγοντάρουν τον σεξισμό, εκπομπές φασιστικής προπαγάνδας και φυσικά το ομοφοβικό σποτ του 11880. Αλλά όπως διαβάζουμε, δεν είναι η πρώτη φορά που το ΕΣΡ επιτίθεται στην ομοφυλοφιλία: έχουν επιβληθεί πρόστιμα σε κάθε εκπομπή που περιείχε ομοφυλοφιλική σκηνή, ανάμεσά τους και στον Μπομπ Σφουγγαράκη επειδή θεωρήθηκε ότι η σχέση του με τον Πάτρικ κρύβει ομοφυλοφιλικές αναφορές! Δεν μας εντυπωσιάζει όμως. Και μας εντυπωσιάζει ακόμα λιγότερο το γεγονός ότι αυτές οι αντιλήψεις έχουν θεσμικό στάτους μόνο σε μία χώρα που έκανε χόμπι τον συντηρητισμό. Εν είδει επιλόγου, ας θυμήσουμε ότι αυτές οι αντιλήψεις υπήρξαν πριν πολλές δεκαετίες στην Αγγλία, όπου διατάχθηκε η στείρωση ενός απ’ τα μεγαλύτερα μυαλά (αν όχι του μεγαλύτερου) του 20ου αιώνα επειδή ήταν ομοφυλόφιλος. Οι παρενέργειές της οδήγησαν στην αυτοκτονία τον άνθρωπο στον οποίον οφείλουμε σήμερα (μεταξύ πολλών άλλων συμβολών στις επιστήμες) την Τεχνητή Νοημοσύνη και ο οποίος κατά πολλούς αν δεν υπήρχε, πιθανότατα θα είχαν κερδίσει οι ναζί τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κάθε φορά που κανείς γοητεύεται από την θεσμική παγίωση της ομοφοβίας, ας θυμάται τον Alan Turing. Καλό θα κάνει. Και στον εαυτό του και στους υπόλοιπους. http://www.youtube.com/watch?v=_li6jZokTOo