Ένα θλιβερό παρεπόμενο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης είναι η ποιότητα των πολιτιστικών (κυρίως μουσικών και λογοτεχνικών) εγχειρημάτων που την πλαισιώνουν. Στην απόλυτη πλειοψηφία τους, τα κατασκευάσματα αυτά αντανακλούν την κυρίαρχη αντίληψη της κρίσης, με τρόπο απολύτως μεταμοντέρνο και κατ’ επιλογή του θεάματος. Από την ποπ κουλτούρα παρήχθησαν και αναπαρήχθησαν πολλές σχετικές και ακλόνητες αλήθειες την τελευταία τριετία. Μεταξύ άλλων, θέλησαν να μας μάθουν ως αυτονόητα: Πως για όλα φταίνε οι κλέφτες πολιτικοί, πως πρέπει να ενσωματωθούμε όλες και όλοι στον πατρικό ιστό του κράτους, πως γενικότερα η στιγμή για να ασχοληθεί ένα υποκείμενο με την πολιτική, είναι η στιγμή κατά την οποία το δικό του μοιρασμένο εθνικό όνειρο που ανέκαθεν χτιζόταν σε ματωμένες πλάτες άλλων, καταρρέει. Γενικότερα, πως τα προβλήματα τα δικά μας και άλλων δεν εδράζονται στην καταστατική λειτουργία του κόσμου που γνωρίζουμε και πως το ζήτημα είναι να αποκατασταθεί η υγιής λειτουργία του, η σκοπούμενα σχεδιασμένη από την κατασκευή του. Σε συμφωνία με όλα τα παραπάνω, στην τελευταία ταινία του Κώστα Γαβρά μαθαίνουμε πως δεν συνιστά πρόβλημα επί της αρχής ούτε το να είναι κανείς τραπεζίτης, αλλά ούτε και το να βιάζει μαύρες γυναίκες στα διαλείμματα των συσκέψεων, αρκεί να είναι ωραίος τύπος και να έχει χρυσή καρδιά. Το Le Capital είναι μια ταινία για το Κεφάλαιο. Μέσα απ’ αυτήν, παρακολουθούμε την ανέλιξη ενός φιλόδοξου τραπεζίτη στην προεδρική θέση μιας εκ των κορυφαίων τραπεζών του κόσμου, λόγω των προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζει ο καθοδηγητής του και πρώην πρόεδρος της τράπεζας. Στη διάρκεια της πλοκής, μας δίνεται η ευκαιρία να παρακολουθήσουμε, μέσω κάκιστης ηθοποιίας, την εκδοχή του σκηνοθέτη για το τι διαμοίβεται μεταξύ των ανθρώπων που έχουν στα χέρια τους τις οικονομικές τύχες αυτού του κόσμου. Η εκδοχή αυτή συνίσταται μορφολογικά σε κλισέ ατάκες και περιεχομενικά στην ανταλλαγή στοιχείων και απόψεων ανάμεσα σε ανθρώπους που φαινομενικά δεν έχουν κανένα λόγο να ανταλλάξουν οτιδήποτε απ’ αυτά. Σε μια ταινία που σκοπό της έχει την αληθοφάνεια, η πιο αστεία απλουστευμένη αφήγηση για το τι συμβαίνει σε μια τράπεζα-κολοσσό συναντά μία προς μία όλες τις πλέον αδύναμες κατασκευές προώθησης της πλοκής που έχουν χρησιμοποιηθεί στο σινεμά και κυρίως στην τηλεόραση της τελευταίες πενηνταετίας. Το τι ακριβώς συνέβη για να δημιουργηθούν γεγονότα και καταστάσεις δεν εξηγείται, δεν αποπειράται καμία εμπλοκή του θεατή στα συμβαίνονται μέσω σχέσεων αιτίου αιτιατού. Τα δρώμενα παρουσιάζονται στον θεατή μέσα από λογικά χάσματα και η συναισθηματική του θέση απλώς του υπαγορεύεται, με μορφή συναισθηματικής προσταγής. Αν όλα αυτά δεν είναι αρκετά για να αποτρέψουν κάποιον από το να πάρει στα σοβαρά την ταινία στο σύνολό της, τότε η οριστική ταφόπλακα ίσως να μπαίνει με την αναπαράσταση και τους συμβολισμούς της αριστέρας που επιλέγει να χρησιμοποιήσει ο Γαβράς. Η αντίσταση στο οικονομικό λιντσάρισμα των μικρομεσαίων τάξεων από το τραπεζικό σύστημα παίρνει το πρόσωπο αφ’ ενός της συζύγου του τραπεζίτη που προβάλλει σθεναρή αντίσταση στο να φορέσει ένα φόρεμα των 22.000 ευρώ σε μια δεξίωση, αφ’ ετέρου ενός σαψαλισμένου θείου στο ρόλο του ημι-γραφικού της υπόθεσης, η κριτική του οποίου αγγίζει τα επίπεδα καταδίκασης των απολύσεων στην τράπεζα, όταν αυτή παρουσιάζει υπερκέρδη. Το Le Capital παρουσιάζει τον εαυτό του σαν μια ταινία για την κρίση από αριστερή σκοπιά. Στην πραγματικότητα, αποτελεί μια πολύ εύκολη ταινία που επενδύει στα πιο καινοφανή, μη αιχμηρά συμπεράσματα γύρω από το θέμα που πραγματεύεται χάρην μιας ευρείας απήχησης. Μια λαϊκίστικη ταινία, παντελώς ανάξια να ενταχθεί στο πλαίσιο κάποιου εγχειρήματος ριζοσπαστικής πολιτικής.
