Είναι κάποιες φορές που μόνο συνειρμικά συνδέουμε ταινίες μεταξύ τους. Είναι άλλες που μετά τον αρχικό συνειρμό διαπιστώνουμε ομοιότητες, συμπτωματικές ή όχι. Ορμώμενοι από τέτοιες διαδικασίες, προχωρούμε επόμενα, σε μονοπάτια επιστημονικής φαντασίας. Fantastic Voyage: Με μια εναρκτήρια σεκάνς καταιγιστικής δράσης, καταδίωξης και ανταλλαγής πυρών, καταλήγουμε με έναν πολύτιμο τραυματία στα χέρια μας. Γνώστης άκρως εμπιστευτικών πληροφοριών, πρέπει πάση θυσία να σωθεί. Η επιτυχής περάτωση της εγχείρησης είναι αδύνατη με συμβατικά μέσα. Σε μια ταραχώδη ψυχροπολεμική περίοδο, με την πυρηνική απειλή να στοιχειώνει τις νύχτες των νοικοκυραίων σε μεταποκαλυπτικούς εφιάλτες, ευτυχώς η επιστημονική εξέλιξη είναι αλματώδης. Έτσι, επίλεκτη ομάδα επιβιβάζεται σε πυρηνικό (!) υποβρύχιο και συρρικνώνεται (καμία έκπληξη εδώ) για να κάνει την δουλειά από μέσα. Κορυφαίοι γιατροί, καταρτισμένο προσωπικό και κρατικοί υπάλληλοι (κατάσκοποι δηλαδή) συγκροτούν την ομάδα και ρισκάρουν την ζωή τους για την γλυκιά πατρίδα. Οι υποψίες είναι έντονες, καθώς υπάρχει ο φόβος σαμποτάζ από δάκτυλο του εχθρού. Αν και η εποχή του Μακαρθισμού έχει περάσει δέκα καλά χρόνια πια, ο προδότης παραμένει ο πιο ύπουλος εχθρός. Σε μια δεύτερη ανάγνωση, η πλοκή εξυπηρετείται και τα νεύρα παραμένουν τεταμένα. Η πολιτική και η καλλιτεχνική διάσταση του θέματος μπορούν να συμβιβαστούν. Όπως εύστοχα σχολιάζει χρήστης διαδικτυακής εφαρμογής, στο τέλος ο καλός ήταν ο “δημιουργιστής” (ευφυής δημιουργία) και κακός ο δαρβινιστής (θεωρία εξέλιξης). Τα αντιεπιστημονικά συμπεράσματα που επάγονται δημιουργούν κάποια ειρωνεία. Γενικότερα όμως, γίνεται αισθητός ένας φιλο-Αμερικάνικος προπαγανδισμός και η προηγούμενη αντίφαση εντάσσεται ομαλά σε αυτό το πλαίσιο. László Moholy-Nagy, Space Modulator Experiment, Aluminum 5, 1931 Fantastic Planet: Σε ένα γαλαξία πολύ (πολύ) μακριά, βρίσκεται ο πλανήτης των Draggs. Οι Draags είναι μια γιγαντόμορφη, αιωνόβια, κυανόχρωμη, εξωγήινη φυλή, νοητικά εξελιγμένη και κυρίαρχη στον πλανήτη της. Στο απώτερο παρελθόν, αδιευκρίνιστο πότε, μετέφεραν από τον ημι-κατεστραμμένο πλανήτη τους την φυλή των Oms, μια ανθρωπόμορφη φυλή. Έκτοτε τους χρησιμοποιούν κυρίως σαν κατοικίδια. Δυστυχώς δεν είναι εύσπλαχνοι ιδιοκτήτες. Οι υποταγμένοι Oms πέφτουν συχνά θύματα κακοποίησης, ακόμα και μοιραίας. Πέρα από τους σπιτικούς Oms που φοράνε κολάρο, στο πάρκο στη γωνία υπάρχουν και άγριοι, κοπρίτες-Om. Αυτοί περιοδικά εκκαθαρίζουνται από τους Draags, σε μια διαδικασία αντίστοιχη της γήινης απεντόμωσης. Τα πράγματα σύντομα θα αλλάξουν, όταν το οικόσιτο Om Terr αποφασίζει να δραπετεύσει. Κατά την επιτυχή προσπάθειά της, αρπάζει και την εκπαιδευτική συσκευή των Draggs και μεταφέρει γνώσεις στους εξαθλιωμένους κοπρίτες του προαναφερθέντος πάρκου. Ο αλληλοσπαραγμός των αθλίων, μιας και η πρωτόγονη κοινωνία τους διαθέτει παπάδες, βασιλιάδες, τζίτζικες και μέρμηγκες, θα λήξει με την επερχόμενη μόρφωσή τους. Η τεχνολογική αυτή άνοδος θα δημιουργήσει έναν υπολογίσιμο εχθρό για τους Draags. Η διένεξη των φυλών θα τις απειλήσει με ολοκληρωτική, για αμφότερους τους εμπλεκόμενους, καταστροφή, οδηγώντας την ταινία στην κορύφωση της. Αν και ο όρος “μια αλληγορία” μου είναι απεχθής, θα αναγκαστώ να τον χρησιμοποιήσω για να χαρακτηρίσω τον “Φανταστικό πλανήτη”. Το συνεχές wordplay με τα ονόματα των χαρακτήρων και των τοποθεσιών, η φημολογούμενη αναφορά της ταινίας στην σοβιετική παρέμβαση στην Τσεχοσβλοβακία και οι ευθύς ταξικοί παραλληλισμοί, τον στοιχειοθετούν πλήρως. Για αποχαιρετισμό, και όσο βρισκόμαστε ακόμα στον κόσμο του θεάματος, αφήνουμε τους αναγνώστες με ένα λυρικό σχόλιο: Σημ.: Αν υπερθεματίστηκαν οι πολιτικές προεκτάσεις, αυτό έγινε για να μας δοθεί η ευκαιρία να αναφερθούμε σε αυτό το σημείο στην ρετροσπεκτίβα που οργανώνει η ταινιοθήκη για τον Γαβρά, έως τις 6/2.
