Είπαμε, η δεκαετία τελειώνει – σε λίγες μέρες για την ακρίβεια. Εμείς, από τη μεριά μας, έχουμε ήδη αρχίσει την ανασκόπηση των 10s. Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. Ναι, σίγουρα, θα φτιάξουμε τις λίστες με τις αγαπημένες μας ταινίες και σειρές της δεκαετίας (γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά), αλλά θέλαμε να κάνουμε και κάτι παραπάνω. Καθίσαμε, το σκεφτήκαμε και αποφασίσαμε να ζητήσουμε τη βοήθεια μερικών ανθρώπων που, αν μη τι άλλο, γνωρίζουν καλά την κινούμενη εικόνα. Κάπως έτσι, λοιπόν, προσκαλέσαμε 10 ντόπιους σκηνοθέτες και σκηνοθέτιδες να μας πουν ποιες είναι οι 10 αγαπημένες τους ταινίες των 10s. Το πώς θα έφτιαχναν την λίστα το αφήσαμε πάνω τους – κάποιες έχουν ιεραρχική κατάταξη, κάποιες χρονολογική, κάποιες τυχαία. Όλες όμως – είμαστε σίγουροι γι’ αυτό – ζορίσανε τους δημιουργούς τους, γιατί ποτέ δεν μπορείς απλά να φτιάξεις μια λίστα χωρίς να βασανιστείς μερόνυχτα από πάνω της. Για να μην τα πολυλογούμε, τους ευχαριστούμε βαθύτατα όλους και όλες. Απολαύστε: Αλέξης Αλεξίου Inception (Christopher Nolan, 2010) The Yellow Sea (Na Hong-jin, 2010) Poetry (Lee Chang-dong, 2010) Once Upon a Time in Anatolia (Nuri Bilge Ceylan, 2011) Beauty (Oliver Hermanus, 2011) Leviathan (Andrey Zvyagintsev, 2014) A Most Violent Year (J.C. Chandor, 2014) Sicario (Denis Villeneuve, 2015) Dogman (Matteo Garrone, 2018) Joker (Todd Phillips, 2019) Ο Αλέξης Αλεξίου σπούδασε Φυσική και Κινηματογράφο. Σκηνοθέτησε 4 ταινίες μικρού μήκους πριν την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, Ιστορία 52, η οποία προβλήθηκε στο διαγωνιστικό πρόγραμμα του φεστιβάλ του Ρότερνταμ, το Τορόντο και το SITGES όπου κέρδισε το βραβείο σεναρίου. Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, Τετάρτη 04:45, συμμετείχε στο διαγωνιστικό πρόγραμμα του φεστιβάλ της Tribeca και, μεταξύ άλλων, στα φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι και του Λονδίνου. Η ταινία τιμήθηκε με 9 βραβεία από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου. Γιάννης Βεσλεμές Beyond the Black Rainbow (Panos Cosmatos, 2010) The Master (Paul Thomas Anderson, 2012) Spring Breakers (Harmony Korine, 2012) Hard to be a God (Aleksey German, 2013) Evolution (Lucile Hadzihalilovic, 2015) The Wild Boys (Bertrand Mandico, 2017) Alien: Covenant (Ridley Scott, 2017) Mandy (Panos Cosmatos, 2018) Annihilation (Alex Garland, 2018) Suspiria (Luca Guadagnino, 2018) Ο Γιάννης Βεσλεμές γεννήθηκε στην Αθήνα το 1979. Δεν ξέρει ακόμα τι θέλει πιο πολύ, να βλέπει ή να κάνει ταινίες. Αλέξανδρος Βούλγαρης (The Boy) 1. Margaret (Kenneth Lonergan, 2011) 2. Mad Max: Fury Road (George Miller, 2015) 3. The Irishman / The Wolf of Wall Street (Martin Scorsese, 2019 / 2013) 4. Beyond the Black Rainbow / Mandy (Panos Cosmatos, 2010 / 2018) 5. The Comeback Season 2 (Michael Patrick King & Lisa Kudrow, 2014) 6. Spring Breakers (Harmony Korine, 2012) 7. It Follows (David Robert Mitchell, 2014) 8. Meek’s Cutoff (Kelly Reichardt, 2010) 9. Detachment (Tony Kaye, 2011) 10. Hail (Amiel Courtin-Wilson, 2011) Ο The Boy γεννήθηκε το 1981 στην Αθήνα. Είναι σκηνοθέτης και μουσικός. Φέτος κυκλοφόρησε το άλμπουμ του Παραδουλεύτρα και την ταινία μεγάλου μήκους Winona. Βασίλης Κεκάτος Τις ταινίες που επέλεξα ως αγαπημένες μου για τη δεκαετία που πέρασε, τις διάλεξα χωρίς δεύτερη σκέψη. Όταν λίγο αργότερα προσπάθησα να καταλάβω τι με οδήγησε σε αυτές, συνειδητοποίησα πως αγαπώ ταινίες με τον ίδιο τρόπο που ερωτεύομαι ανθρώπους. Από όλες αυτές τις ταινίες, κάποιες με έφεραν σε επαφή με τον βαθύτερο εαυτό μου, με έκαναν λιώμα και μετά συνέχισαν να με κυλάνε στο πάτωμα, μου ανέβασαν πυρετό κι ύστερα ακούμπησαν ένα δροσερό χέρι στο μέτωπο μου, βάθυναν το συναίσθημα μου, με έκαναν να αγαπώ με περισσότερη ανθρωπιά, να κοιτάζω μέσα μου με περισσότερη τρυφερότητα και γύρω μου με μεγαλύτερη κατανόηση, με έκαναν να μελαγχολώ χωρίς να ξέρω γιατί, να πονάω και να γελάω δυνατά συγχρόνως, να βρίσκω ποίηση και ομορφιά στα πιο απρόσμενα μέρη, με έκαναν να δω πως υπάρχουν κι άλλοι κόσμοι πέρα απ’αυτόν που ήδη γνώριζα. Άλλες απλώς με καύλωσαν, χωρίς πολλά γιατί και πως. Κι αυτές μέσα μου έχουν την ίδια σημασία με όλες τις υπόλοιπες. Υ.Γ. Ανάμεσα στα φιλμ που μου προκάλεσαν άλλα λιγότερο και άλλα περισσότερο αυτά τα συναισθήματα, υπάρχει και μια σειρά που μου προξένησε όλα τα παραπάνω για πολλά συνεχόμενα χρόνια και συνεχίζει να το κάνει ακόμα, οπότε της αξίζει μια ξεχωριστή θέση σε αυτή τη λίστα και στην καρδιά μου. Είναι λοιπόν η τελευταία επιλογή στη λίστα και το 10άρι μου. 1. The Tree of Life (Terrence Malick, 2011) 2. Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives (Apichatpong Weerasethakul, 2010) 3. Post Tenebras Lux (Carlos Reygadas, 2012) 4. A Ghost Story (David Lowery, 2017) 5. Once Upon a Time in Anatolia (Nuri Bilge Ceylan, 2011) 6. Land and Shade (Cesar Augusto Acevedo, 2015) 7. The Rider (Chloe Zhao, 2017) 8. American Honey (Andrea Arnold, 2016) 9. Spring Breakers (Harmony Korine, 2012) 10. BoJack Horseman (Raphael Bob-Waksberg, 2014-) Ο Βασίλης Κεκάτος είναι ο σκηνοθέτης των ταινιών Η Σιγή των Ψαριών όταν Πεθαίνουν και Η Απόσταση Ανάμεσα στον Ουρανό κι Εμάς. Πρόσφατα βραβεύτηκε με τον Χρυσό Φοίνικα καθώς και το Queer Palm καλύτερης ταινίας μικρού μήκους στο Φεστιβάλ των Καννών. Αυτήν την εποχή εργάζεται πάνω στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του. Κωνσταντίνα Κοτζαμάνη Φαντάσματα και ψεύτικα φεγγάρια. Η αγάπη καίει αναμνήσεις και τρυπάει διαστάσεις. 1. Twin Peaks: The Return (David Lynch, 2017) 2. Around the World When You Were My Age (Aya Koretzky, 2018) 3. Hale County This Morning, This Evening (RaMell Ross, 2018) 4. Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives (Apichatpong Weerasethakul, 2010) 5. Tabu (Miguel Gomes, 2012) 6. The Wild Boys (Bertrand Mandico, 2017) 7. Love Is The Message, The Message Is Death (Arthur Jafa, 2016) 8. Stray Dogs (Tsai Ming-liang, 2013) 9. Pude ver un Puma (Eduardo Williams, 2011) 10. Horse Money (Pedro Costa, 2014) Και για να κλείσω το στοίχειωμα της δεκαετίας: A Ghost Story (David Lowery, 2017) και The Dog’s Eye (Laure Portier, 2019). Η Κωνσταντίνα Κοτζαμάνη, γεννημένη στην Κομοτηνή, αποφοίτησε από το τμήμα Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης της Σχολής Καλών Τεχνών. Οι ταινίες της έχουν κάνει πρεμιέρα στα μεγαλύτερα διεθνή Φεστιβάλ Κινηματογράφου όπως το Φεστιβάλ των Καννών, Βενετίας, Βερολίνου, Λοκάρνο και έχουν κερδίσει πολυάριθμα βραβεία. Έχει τιμηθεί δύο φορές από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου με το βραβείο της καλύτερης ταινίας μικρού μήκους ενώ ήταν υποψήφια για τα βραβεία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας EFA τις χρονιές 2015 και 2017 αντίστοιχα. Ο ονειρικός της κόσμος ξυπνάει σε μια αλλόκοτη πραγματικότητα όπου το μαγικό και το μυστήριο ανοίγουν τρύπες στο καθημερινό. Ζακλίν Λέντζου Spring Breakers (Harmony Korine, 2012) – In Harmony I Trust. The Wolf of Wall Street (Martin Scorsese, 2013) My Own Private River (Gus Van Sant / James Franco, 2011) Nymphomaniac(s) (Lars von Trier, 2013) Force Majeure (Ruben Ostlund, 2014) No Home Movie (Chantal Akerman, 2015) – Η τελευταία της φίλης μου. Inside Out (Pete Docter, 2015) How We Live – Messages To The Family (Gustav Deutsch, 2017) – Η τελευταία του φίλου μου. Somewhere (Sofia Coppola, 2010) – Nαι, μου άρεσε, το παραδέχομαι, λυπάμαι. The Master (Paul Thomas Anderson, 2012) Η Ζακλίν Λέντζου (Αθήνα, 1989) κατά βάσει γράφει (διάφορα), και όποτε οι συνθήκες το επιτρέπουν, φτιάχνει ταινίες. Θεματικά απασχολείται με το θέμα της αγάπης ή/και της έλλειψης αυτής, των μη παραδοσιακών οικογενειακών μορφών και των συνεπειών τους, με το όνειρο και τη μοναξιά. Η πιο πρόσφατη μικρού της μήκους Έκτορας Μαλό: Η Τελευταία Μέρα της Χρονιάς κέρδισε το πρώτο βραβείο στην Εβδομάδα Κριτικής των Καννών (2018) και της λένε να το λέει. Ρετροσπεκτίβες της δουλειάς της έχουν πραγματοποιηθεί σε Ευρώπη και Καναδά. Τώρα είναι στο στάδιο μοντάζ της πρώτης της μεγάλου μήκους Σελήνη: 66 Ερωτήσεις. Πιστεύει στη διαίσθηση και στα όνειρα (που βλέπουμε, όχι που κάνουμε). Κωνσταντίνος Σαμαράς Η σύγχρονη κατάσταση των πραγμάτων υπερασπίζεται το εξής, αφελές σε σκανδαλώδη βαθμό, αξίωμα: όλο και περισσότερες καλές ταινίες ισούνται με όλο και περισσότερο, ή και « καλύτερο », κινηματογράφο. Κι όμως, μπορούν όλα να είναι καλώς καμωμένα και από τις χαραμάδες να μην στάζει ούτε σταγόνα σινεμά. Διότι μια ταινία εξ ορισμού είναι ένα προϊόν παραγωγής, άρα μια καθαρή παρουσία, ενώ ο κινηματογράφος είναι η τέχνη των φαντασμάτων – όπως την χαρακτήριζε ο Ντερριντά στο Ghost Dance του Κεν ΜακΜάλεν. Μέσα στην παντοκρατορία του all work and no play, και ακόμα χειρότερα ενός play που υπηρετεί το work, μας διαφεύγει συνεχώς η σοφή υπόμνηση του λαικού άσματος σύμφωνα με το οποίο δεν ζωντανεύουν οι νεκροί, όσο κι αν κλαις δεν ωφελεί. Με άλλα λόγια, δεν χρειάζεται να μπούμε στην αλυσίδα παραγωγής για να ξορκίσουμε τα φαντάσματα, αλλά -παραφράζοντας την ρήση του Καμύ για τον Σίσυφο- οφείλουμε να τα φανταστούμε χαρούμενα. Film Socialisme (Jean-Luc Godard, 2010) Le Quattro Volte (Michelangelo Frammartino, 2010) Cosmos (Andrzej Żuławski, 2015) Toni Erdmann (Maren Ade, 2016) Cesare Deve Morire (Paolo & Vittorio Taviani, 2012) Paterson (Jim Jarmusch, 2016) Kommunisten (Jean-Marie Straub, 2014) O Estranho Caso de Angelica (Manoel de Oliveira, 2010) Faust (Alexander Sokurov, 2011) First Reformed (Paul Schrader, 2017) Ο Κωνσταντίνος Σαμαράς γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Θεσσαλονίκη. Υπότροφος του Αμερικάνικου Κολεγίου «Ανατόλια» και πτυχιούχος της Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σπούδασε κινηματογράφο στο Université Paris 1 – Sorbonne (Master 1 Esthétique/Analyse/Création & Master 2 Scénario/Réalisation/Production). Εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη σε διάφορες ταινίες, μεταξύ των οποίων του Benoît Jacquot. του Νίκου Παναγιωτόπουλου και του Πάνου Κούτρα. Η μικρού μήκους ταινία του Τρεις αυγουλιέρες παραλίγο τέσσερις, κέρδισε τον Αργυρό Διόνυσο στο Φεστιβάλ της Δράμας. Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του με τίτλο Μαγικό Δέρμα, μια ελεύθερη ματιά πάνω στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Honoré de Balzac, ήταν η πρώτη ελληνική ταινία που επιλέχθηκε από την Εβδομάδα Κριτικής του Βερολίνου (Woche der Kritik), το παράλληλο πρόγραμμα της Μπερλινάλε που διοργανώνεται από την Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου της Γερμανίας. Για αρκετά χρόνια, επίσης, εργάστηκε ως κριτικός κινηματογράφου και προγραμματιστής φεστιβάλ. Είναι υπότροφος του προγράμματος Artworks του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Σύλλας Τζουμέρκας Απελεύθερα, απείθαρχα, ανυπάκουα, απόκοσμα. 1. American Honey (Andrea Arnold, 2016) 2. Stranger by the Lake (Alain Guiraudie, 2013) 3. Elle (Paul Verhoeven, 2016) 4. Mad Max: Fury Road (George Miller, 2015) 5. Poetry (Lee Chang-dong, 2010) 6. The Master (Paul Thomas Anderson, 2012) 7. Cemetery of Splendour (Apichatpong Weerasethakul, 2015) 8. Zero Dark Thirty (Kathryn Bigelow, 2012) 9. Bridesmaids (Paul Feig, 2011) 10. Of Men and War (Laurent Bécue-Renard, 2014) …και φυσικά και τα Killer Joe (William Friedkin, 2011), το Wonderstruck (Todd Haynes, 2017), το Hereditary (Ari Aster, 2018), το El Placer Es Mio (Elisa Miller, 2015), το Call Me By Your Name (Luca Guadagnino, 2017), το Famous (Kanye West, 2016), το Family Instinct (Andris Gauja, 2011), τα Washingtonia, Limbo και Electric Swan της Κωνσταντίνας Κοτζαμάνη και πολλά-πολλά-πολλά άλλα που δεν χώρεσαν. Ο Σύλλας Τζουμέρκας γεννήθηκε το 1978 στη Θεσσαλονίκη. Γράφει, σκηνοθετεί και παίζει στο σινεμά και το θέατρο. Η πρώτη του ταινία, Χώρα Προέλευσης, έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ Βενετίας. Η δεύτερη ταινία του, Α Βlast / H Έκρηξη, έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ Λοκάρνο, προβλήθηκε σε πάνω από 80 φεστιβάλ σε ολόκληρο τον κόσμο και διενεμήθη στις κινηματογραφικές αίθουσες σε 20 χώρες. Η τρίτη ταινία του, Το Θαύμα της Θάλασσας των Σαργασσών, κυκλοφόρησε φέτος στις κινηματογραφικές αίθουσες. Στρατής Χατζηελενούδας Αντί προλόγου: 1. Portrait of a Lady on Fire (Celine Sciamma, 2019) 2. Blue Valentine (Derek Cianfrance, 2010) 3. Drive (Nicolas Winding Refn, 2011) 4. Shoplifters (Hirokazu Koreeda, 2018) 5. Parasite (Bong Joon Ho, 2019) 6. Holy Motors (Leos Carax, 2012) 7. Blade Runner 2049 (Denis Villeneuve, 2017) 8. Sonita (Rokhsareh Ghaem Maghami, 2015) 9. Stranger in Paradise (Guido Hendrikx, 2016) 10. A Girl Walks Home Alone at Night (Ana Lily Amirpour, 2014) Ο Στρατής Χατζηελενούδας γεννήθηκε το 1982 στην Αθήνα, όπου ζει και εργάζεται ώς σκηνοθέτης/σεναριογράφος. Το μεγάλο μήκους ντοκιμαντέρ του, Επιστροφή στην Κορυφή, απέσπασε το Βραβείο Κοινού και Βραβείο ΕΡΤ στο 20ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Αυτή την περίοδο προετοιμάζει την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας. Ελίνα Ψύκου Τα χρόνια περνούν 10-10 και οι ταινίες κρύβονται μέσα στις κάψουλες του εγκεφάλου και στα πνευμονοκαρδιακά μου κύτταρα. Μέσα σε αυτό το οργανικό χάος, βρήκα και ξεσκέπασα τις 10 που ακολουθούν. Μπορεί να μην είναι οι καλύτερες, είναι όμως αυτές που με έκαναν να κλάψω, να γελάσω, να τραγουδήσω, να ονειροβατήσω, να θυμηθώ, κι όλα αυτά για τους δικούς μου λόγους που δεν έχουν να κάνουν με τους λόγους κανενός άλλου. Για το χαμένο μου Παρίσι, το χαμένο μου καλοκαίρι, το χαμένο μου παιδί, τον χαμένο μου προστάτη, τη χαμένη μου αγάπη, τη χαμένη μου νιότη, τα χαμένα μου χρώματα, τη χαμένη μου ιστορία, το χαμένο μου φως, τη χαμένη μου αξιοπρέπεια… Για χάρη λοιπόν των τελευταίων 10 χρόνων που έφυγαν και άφησαν πίσω τους μερικές σκόρπιες ταινίες, τις τακτοποίησα σε χρονολογική σειρά και σας τις εκθέτω: Post Mortem (Pablo Larraín, 2010) Wuthering Heights (Andrea Arnold, 2011) Laurence Anyways (Xavier Dolan, 2012) Holy Motors (Leos Carax, 2012) The Act of Killing (Joshua Oppenheimer, 2012) Spring Breakers (Harmony Korine, 2012) Heli (Amat Escalante, 2013) In the Basement (Ulrich Seidl, 2014) Loveless (Andrey Zvyagintsev, 2017) Mektoub, My Love: Canto Uno (Abdellatif Kechiche, 2018) H Ελίνα Ψύκου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1977. Σπούδασε σκηνοθεσία κινηματογράφου και κοινωνιολογία. Σκηνοθέτησε και έγραψε τα σενάρια των ταινιών Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά (Berlinale Forum, 2013), Ο Γιος της Σοφίας (Tribeca, 2017, βραβείο καλύτερης ταινίας), ενώ το 2013 το περιοδικό Variety την συμπεριέλαβε στη λίστα με τους 10 European Directors to Watch. Το 2009 ίδρυσε τη δική της εταιρεία παραγωγής, Jungle Films, και το 2016, παρέα με τους σκηνοθέτες Αλέξη Αλεξίου, Γιάννη Βεσλεμέ και την ιστορικό κινηματογράφου Αφροδίτη Νικολαΐδου, θέλοντας να μοιραστούν την ποικιλία και τη γοητεία του Ελληνικού Κινηματογράφου, έφτιαξαν την ομάδα Η Χαμένη Λεωφόρος του Ελληνικού Σινεμά.
