Πιθανότατα δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι ο κινηματογράφος τεκμηρίωσης έχει ένα momentum αυτή τη στιγμή, ένα σταυροδρόμι μπροστά του. Από τη μία πλευρά, η ντοκιμαντερίστικη pop έκρηξη του Netflix μας έχει δώσει υπερ-hits σαν το Tiger King και το The Last Dance τους τελευταίους δύο μήνες. Ούτως ή άλλως, πέρα από τα εθιστικά pop ντοκιμαντέρ προς streaming καταβρόχθιση, η πλατφόρμα έχει έναν αξιοσέβαστο κατάλογο όσον αφορά το είδος. Ταυτόχρονα, εν μέσω καραντίνας πάντα, είχαμε θεσμούς σαν το διεθνές φεστιβάλ ντοκιμαντέρ του Άμστερνταμ να έρχονται πιο κοντά στο ευρύ κοινό δίνοντας δωρεάν για προβολή τις ταινίες τους, ενώ την ίδια ώρα είχαμε και νέες ταινίες τεκμηρίωσης από καταξιωμένους δημιουργούς σαν τον Spike Jonze που μας χάρισε το Beastie Boys Story. Περίπου 500 χιλιόμετρα βορειότερα από εδώ που βρισκόμαστε, το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έκανε αυτές τις μέρες κι αυτό με τη σειρά του ένα μεγάλο νέο άνοιγμα προς το κοινό, μεταφέροντας την φετινή του διοργάνωση εξ’ ολοκλήρου στην ψηφιακή δημόσια σφαίρα και προσφέροντας τις ταινίες του προγράμματός του δωρεάν για τους θεατές. Όπως είπαμε και αναλύσαμε κατά την αρχή της καραντίνας, το σινεμά είναι ένα πεδίο που επηρεάστηκε και θα επηρεαστεί πολύ από την πανδημία. Αίθουσες έκλεισαν, φεστιβάλ ακυρώθηκαν, γυρίσματα σταμάτησαν, κυκλοφορίες ταινιών αναβλήθηκαν. Κι αν το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ ήταν ο πρώτος κινηματογραφικός θεσμός που επηρεάστηκε άμεσα στην Ελλάδα όταν αναβλήθηκε στις αρχές Μαρτίου, τώρα γίνεται επίσης ο πρώτος κινηματογραφικός θεσμός που αναπροσαρμόζεται με βάση τις νέες κοινωνικές, οικονομικές, υγειονομικές, τεχνολογικές και πολιτισμικές συνθήκες. Ούτως ή άλλως, το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης ήταν ιδιαιτέρως ενεργό διαδικτυακά όλον αυτόν τον καιρό κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Σήμερα, λοιπόν, το φεστιβάλ άνοιξε τις ψηφιακές του πόρτες και θα τις κρατήσει ανοιχτές μέχρι τις 28 Μαΐου που ολοκληρώνεται. Χοντρικά, η διαδικασία παρακολούθησης έχει ως εξής. Πρώτον, πρέπει να εγγραφείτε στο site του φεστιβάλ. Μετά, διαλέγετε μια ταινία. Και, τέλος, την βλέπετε. Κάθε ταινία έχει 400 ψηφιακές θέσεις διαθέσιμες κι από τη στιγμή που την επιλέξετε έχετε 24 ώρες μέχρι να την δείτε. Τότε, η θέση απελευθερώνεται εκ νέου για τον επόμενο θεατή. Είναι νωρίς ακόμα για να πούμε αν αυτή είναι μια εικόνα από το μέλλον όλων των κινηματογραφικών φεστιβάλ. Από μια μεριά, είναι αξιοθαύμαστα εντυπωσιακό. Από μια άλλη, είναι φουτουριστικά καταθλιπτικό. Όπως σημειώναμε ξανά πρόσφατα, μπορεί κάποιες από αυτές τις κινήσεις αναπροσαρμογής να έμοιαζαν εξωτερικά με απαντήσεις εκτάκτου ανάγκης ή χειρισμοί καπετάνιου μέσα σε φορτούνα, αλλά η αλήθεια είναι ότι βρίσκονταν σε στάδιο προετοιμασίας και επώασης εδώ και αρκετά χρόνια. Έτσι κι αλλιώς, το τι σημαίνει πια σινεμά βρισκόταν εκ νέου υπό διαπραγμάτευση – κι η πανδημία έθεσε νέους όρους σε αυτήν τη διαπραγμάτευση, επιταχύνοντάς την. Τέλος πάντων, μην τα πολυλογούμε άλλο, αυτή είναι προς το παρόν η κατάσταση των πραγμάτων. Δεδομένου ότι το φεστιβάλ ξεκινάει σήμερα την online και δωρεάν διαδρομή του, λοιπόν, διαλέξαμε 15 ταινίες που μας τράβηξαν περισσότερο την προσοχή από το φετινό ζουμερό πρόγραμμα της διοργάνωσης και σας τις παραθέτουμε εδώ ώστε να έχετε το νου σας. Καλά να περάσετε ευχόμαστε – κι από 1η Ιουνίου ραντεβού ξανά στα θερινά σινεμά, για να μην ξεχνιόμαστε. The Meme Machine – What Happens When the Internet Chooses You Δεν θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε διαφορετικά, σόρι κιόλας. Το φετινό αφιέρωμα στα memes είναι όλο λαχταριστό κι εμείς για αρχή διαλέγουμε αυτήν την ταινία. This Is Not a Movie Ντοκιμαντέρ για τη ζωή του Robert Fisk, θρυλικού και ατρόμητου δημοσιογράφου που από το 1976 καλύπτει διαρκώς τα πολιτικά τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή μέσα από το φωτιά και αίμα. Σε κοντινό κλίμα, προτείνουμε και το Welcome to Chechnya που είδαμε φέτος στο Βερολίνο. Νίκος Καρούζος: Ο Δρόμος για το Έαρ Μια ταινία για την ζωή και το έργο του σπουδαίου ποιητή και ανυπέρβλητης μορφάρας, Νίκου Καρούζου. Πρόκειται για ένα από τα ντοκιμαντέρ που μας έχουν τραβήξει περισσότερο το ενδιαφέρον φέτος. The Prophet and The Space Aliens Λατρεύουμε ντοκιμαντέρ για αιρέσεις, δε μπορούμε να αντισταθούμε, είναι η φάση μας, πώς το λένε. Τα έχουμε αναλύσει εξάλλου. Εδώ έχουμε την ιστορία της μεγαλύτερης σέκτας πιστών των UFO. Sold. Βαβέλ: Από την Σιωπή στην Έκρηξη Ήταν μήπως η Βαβέλ ένα περιοδικό που εν γένει μας έκανε ανθρώπους με τα κόμιξ της (και όχι μόνο); Ναι, σε γενικές γραμμές. Και γι’ αυτό θέλουμε σαν τρελοί να δούμε αυτό το ντοκιμαντέρ. Leap of Faith: William Friedkin on The Exorcist Είναι παράξενο άραγε που ένα ντοκιμαντέρ για την ιστορία μιας εκ των σπουδαιότερων horror ταινιών ever είναι τόσο μα τόσο ενδιαφέρον; Καθόλου, αγαπάμε Εξορκιστή, αγαπάμε Friedkin, είδαμε το ντοκιμαντέρ πέρσι στη Βενετία και σας το προτείνουμε ανεπιφύλακτα. Ο Χριστός γεννήθηκε στο Ροζικλαίρ Μια βουτιά στην ιστορία του θρυλικού κακόφημου αθηναϊκού κινηματογράφου του ’50 και του ’60, μια απόπειρα διάσωσης της μνήμης της υπέροχης cult κινηματογραφικής παράδοσης αυτού του τόπου. White Riot 70s, Αγγλία, πάνκηδες, σκινάδες, αντιφασισμός και αγάπη στον αέρα. Το White Riot ακούγεται -και είναι- υπέροχο. Ο Χειροπαλαιστής Απ’ τις πιο πολυσυζητημένες μικρού μήκους ταινίες που θυμόμαστε τα τελευταία χρόνια, το ντεμπούτο του Γιώργου Γούση είναι ένα μικρό μνημείο λαϊκότητας και καλτίλας όπως μόνο στα Βαλκάνια γίνεται. Robolove Θέλετε να μάθετε πόσο κοντά βρισκόμαστε σε ένα πραγματικό Black Mirror; Ε, αυτή η ταινία είναι μάλλον μια καλή απόπειρα απάντησης, σε περίπτωση που δεν φοβάστε να το ανακαλύψετε. Ο Γιώργος του Κέδρου Ένα κινηματογραφικό ταξίδι πατέρα και γιου στη Δονούσα, από το ’70 μέχρι σήμερα, με την αρχή να έγινε από τον πρώτο και το τέλος να δίνεται από τον δεύτερο. Ακούγεται ήδη συγκινητικό – και σίγουρα χρειαζόμαστε διακοπές. The Metamorphosis of Birds Ένα μικρό διαμάντι εθνογραφικού σινεμά που είδαμε φέτος στο Βερολίνο κι ήδη ανυπομονούσαμε να δούμε ξανά. Μιας και λέμε για πουλιά, πολύ ενδιαφέρον φαίνεται και το Bird Island. Όρνιθες (ή πώς να γίνεις πουλί) ΟΚ, υπάρχει ένα μοτίβο εδώ όπως καταλαβαίνετε. Έχει πέσει αρκετό πουλί φέτος. Κάπου μεταξύ μυθοπλασίας και τεκμηρίωσης, λίγο μετά τον Οίκτο, ο Μπάμπης Μακρίδης παρουσιάζει τη νέα του ταινία. Ανθισμένα Κορίτσια Δέκα λεπτά διακριτικού και τρυφερού πειραματισμού που ανοίγουν ολόκληρες λεωφόρους στο ασυνείδητο. Μια ταινία για τη γυναικεία υποκειμενικότητα στην τρίτη ηλικία. Tongue Ένα ντοκιμαντέρ για την ρευστότητα των γλωσσών, των φωνών και των ταυτοτήτων με αφορμή τους αγώνες ενάντια στο διαχωρισμό στην Κύπρο. Εδώ τα λέει καλύτερα.