Πέρασε ήδη ένας χρόνος σχεδόν από τότε που κι εμείς με τη σειρά μας είχαμε επισκεφθεί το χώρο του City Plaza. Kι ενώ το περίφημο “προσφυγικό” ζήτημα έχει χάσει πλέον από πάνω του το φως της δημοσιότητας που είχε στην αρχή, η συλλογική αυτή προσπάθεια που με αξιαγάπητη αυθάδεια είχε αυτοχαρακτηριστεί “The Best Hotel in Europe” κλείνει στις 22 Απριλίου το ένα της χρόνο. Πήγαμε λοιπόν άλλη μια βόλτα για να δούμε πως εξελίσσεται.

Φωτογραφίες: Κώστας Αρβανίτης / Luben.tv

Τα City Plaza είναι συνήθως το ακριβώς αντίθετο του άδειου, καθώς ο πληθυσμός του είναι σταθερά 350 με 400 άτομα. Παρότι δεν υπάρχει χρονικό όριο στη διαμονή, όλο και κάποιος φεύγει, με αποτέλεσμα πάνω από 1000 οικογένειες να είναι στη λίστα αναμονής. Η μόνιμη συνεργασία με μια σειρά δομές αλληλεγγύης για πρόσφυγες (επίσης κοινωνικά ιατρεία κτλ) με τις οποίες ανταλλάσει και εφόδια όταν υπάρχει πλεόνασμα είναι μία πηγή ανεφοδιασμού σε τρόφιμα και φάρμακα.

Το υπόλοιπο καλύπτεται από καμπάνιες και τις πολύ συνεπείς συνεισφορές σωματείων και ιδιωτών του εσωτερικού και του εξωτερικού, με αποτέλεσμα η κατάληψη στέγης προσφύγων να έχει καταφέρει να καλύπτει τα έξοδά της αρνούμενη να πάρει λεφτά από το κράτος και τις ΜΚΟ. Αυτό μπορεί να ξενίζει, αλλά με τη δική τους προσπάθεια έχουν καταφέρει το κόστος σίτισης και στέγασης κάθε ατόμου που μένει στο City Plaza να είναι 1 ευρώ τη μέρα το πολύ, ενώ στα “camp” για τους πρόσφυγες το ίδιο κόστος να είναι 6 με 7 ευρώ…

Η ιατρική μέριμνα είναι σε υψηλότατα επίπεδα. Γίνεται προσπάθεια να υπάρχει κάποιος νοσηλευτής κάθε μέρα stand-by, ενώ γιατρός επισκέπτεται την κατάληψη τρεις φορές τη βδομάδα. Τα βαριά περιστατικά πάνε στο νοσοκομείο. Μιλήσαμε με την Άννα που είναι νοσηλεύτρια:

Η Άννα έμαθε για το City Plaza από μια γνωστή της που ασχολούνταν. Ήθελε να συμβάλλει θετικά στο προσφυγικό αλλά δεν ήθελε να πάει σε ΜΚΟ, γιατί όπως είπε η ίδια οι ΜΚΟ βγάζουν λεφτά από αυτό ενώ στο City Plaza γίνονται όλα αφιλοκερδώς. Σύμφωνα με την εμπειρία, οι πρόσφυγες όταν πρωτοήρθαν στην Ελλάδα ήθελαν να φύγουν αμέσως από αυτά που έζησαν. Όσοι κατάφεραν να δουν μια διαφορετική όψη όπως στο Plaza, άλλαξαν γνώμη και πλέον σκέφτονται πως η ζωή τους είναι πια εδώ.

Όταν ρωτήσαμε την Άννα για το ποια είναι η στιγμή που θυμάται πιο έντονα, μας μίλησε για ένα πρόσφυγα στη συνέλευση (όπου συμμετέχουν όλοι) που μετά τις δηλώσεις Τόσκα για τις εκκενώσεις καταλήψεων, σηκώθηκε και είπε το εξής: “Στη Συρία αστυνομία. Στην Τουρκία αστυνομία. Εδώ αστυνομία. Χρειαζόμαστε έναν κόσμο χωρίς αστυνομία“.

Συνεχίζοντας την περιήγηση, πέσαμε πάνω και στην κατασκευή του καινούριου παιδότοπου.

Oι εθελοντές είναι και έλληνες και ξένοι. Ένα τέτοιο παράδειγμα ήταν η Ρεμπέκα από το Lubeck, μόλις 19 χρονών. Αφού είδε μια φίλη της να δουλεύει σε μια άλλη αλληλέγγυα κατάσταση στη Γερμανία, έμαθε για το City Plaza και αποφάσισε να έρθει να την κατάσταση από κοντά μαζί με τη φίλη της. Ήρθε το Νοέμβριο, σκόπευε να μείνει μέχρι τον Ιανουάριο, είναι ακόμη εδώ μέχρι να μην αντέξει άλλο μάλλον.

Η στιγμή που θυμάται πιο πολύ η Ρεμπέκα ήταν η αντιρατσιστική-αντιφασιστική διαδήλωση της 18ης Μάρτη, την οποία έζησε από κοντά λόγω του ειδικού ρόλου που έπαιξε η στέγη προσφύγων στη διοργάνωση της κινητοποίησης. Η πρώτη φορά που καλέστηκε η συγκεκριμένη κινητοποίηση ήταν στην επέτειο των 6 μηνών της κατάληψης και το City Plaza με τους “ενοίκους” τους συμμετείχαν μαζικά με μπλοκ.

Συνεχίζοντας την περιήγηση, μπήκαμε στο εστιατόριο. Εκεί με τον κόπο των ίδιων των προσφύγων μαγειρεύονται, σερβίρονται (και μαζεύονται) περίπου χίλια γεύματα την ημέρα: πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό. Κάναμε και μερικές γνωριμίες εκεί:

H Φαρζανέ και ο Χαμίντ είναι και οι δύο από το Αφγανιστάν, είναι και 19 και 23 χρονών αντίστοιχα και βρίσκονται στο Plaza από την αρχή γύρω στον ένα χρόνο. Ήταν ώρα δουλειάς και δεν τους απασχολήσαμε πολύ, μόνο την καθιερωμένη πια ερώτηση, δηλαδή τι θυμούνται περισσότερο στον χρόνο που το Plaza μπήκε στη ζωή τους.

Πήραμε μια διαφορετική απάντηση από τις άλλες. Η Φαρζανέ και ο Χαμίντ θα θυμούνται τη μέρα που παντρεύτηκαν. Ο γάμος δεν έγινε μεν στην κατάληψη, αλλά έγινε το πάρτι αμέσως μετά, ενώ ως ζευγάρι πλέον δικαιούνται και δικό τους δωμάτιο. Not bad.

Αμέσως μετά, ο οδηγός μας θέλησε να μας πάει μέχρι την ταράτσα, την οποία όμως βρήκαμε κλειδωμένη. Και ούτε εσείς θα ανεβαίνατε και κατεβαίνατε 8 ορόφους για να βρείτε τα κλειδιά, έτσι δεν είναι;

Eπόμενος σταθμός ήταν τα δωμάτια. Η 53χρονη Φαρλάν που μένει σε ένα από αυτά εδώ και δέκα μήνες, είχε τη δικιά της μεγάλη ιστορία να πει.

Η Φαρλάν είναι από το Χαλέπι της Συρίας, όπου δούλευε ως νοσοκόμα. Όταν η πόλη έγινε εμπόλεμη ζώνη και η κοπέλα του γιου της σκοτώθηκε, ο γιος της αποφάσισε ότι δεν πάει άλλο η κατάσταση και έφυγε για την Ευρώπη, όπου κατέληξε στη Γερμανία, να παίζει μπάσκετ επαγγελματικά και να προπονεί παιδιά. Η Φαρλάν δεν είχε αρκετά χρήματα για να τον ακολουθήσει εκείνη τη στιγμή.

Έφυγε όμως ένα χρόνο μετά, όταν τα πράγματα έγιναν πολύ επικίνδυνα. Στην αρχή έμεινε για τρεις μήνες στη Χίο, σε μια κατάσταση με υποτυπώδη στέγαση και χωρίς γιατρούς. Όταν απελπίστηκε, πήγε σε μια εκκλησία για να ζητήσει βοήθεια: της έδωσαν ένα βρώμικο sleeping bag όλο κι όλο. Κατέληξε στην Αθήνα, να κοιμάται όπου βρει στους δρόμους, μέχρι που κατά τύχη από ένα γνωστό της που μιλούσε κι αυτός αραβικά, βρέθηκε στο Plaza.

Η Φαρλάν μετά από λίγη σκέψη μου είπε ότι όσο ήταν στη Χίο μίσησε τους Έλληνες και την Ελλάδα, το μόνο που ήθελε ήταν να φύγει και να μην ξαναπατήσει. Στο παλιό ξενοδοχείο της οδού Αχαρνών έκανε στροφή 180 μοιρών, τόσο που σκέφτεται πια πως θα ήθελε να μείνει. Τόνισε πως δεν της λείπει τίποτε: στέγη, φαγητό, γιατρούς, δεν έχει ανάγκη από κάτι. Περιμένει τα χαρτιά της για να ξεκινήσει να ψάχνει για δουλειά.

Όταν τη ρωτήσαμε ποια είναι η πιο σημαντική μέρα γι’αυτήν μέχρι στιγμής, απάντησε “Η μέρα που θα ξαναδώ το γιο μου“.

Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια που προέκυψε από τις συζητήσεις μας με τον κόσμο που βρισκόταν εκεί είναι ότι ενώ στο παρελθόν πολύ από τους πρόσφυγες δεν έβλεπαν την ώρα να εγκαταλείψουν την Ελλάδα, πολλοί έχουν αποφασίσει πια να μείνουν. Αρκετοί έχουν βρει και δουλειά, παρότι πολλοί εργοδότες τους εκμεταλλεύονται άγρια πατώντας πάνω στο ότι βρίσκονται σε ανάγκη.

Πετύχαμε και μια αίθουσα διδασκαλίας, λίγο πριν ξεκινήσει το μάθημα. Δασκάλες, δυο ξένες εθελόντριες, η Κιμ, 24 χρονών από τη Βοστόνη των ΗΠΑ και η Νικόλ, 26 χρονών που ντράπηκε να μας πει το όνομα της μικρής πόλης από την οποία κατάγεται. H πιο ομιλητική Κιμ μας είπε πως έμαθε για τη στέγη προσφύγων από έναν εθελοντή από την πατρίδα της που δίδασκε σε κάποιο σχολείο No Borders.

Όταν τη ρωτήσαμε πόσο θα κάτσει, μας απάντησε κατηγορηματικά “όσο αντέξουν τα λεφτά μου”. Η Νικόλ από την άλλη εργάζεται κανονικά στην Αθήνα και είναι εθελόντρια δασκάλα στον ελεύθερό της χρόνο. Πριν η αεικίνητη Σαμπχάτ μας διακόψει (στο κάτω κάτω το μάθημα άρχιζε εκείνη την ώρα), μας είπαν την αγαπημένη τους στιγμή: Για ένα 8χρονο αγοράκι με τα πάντα οργανωμένα άψογα στην τσάντα του, το οποίο όταν οι απορημένες δασκάλες ρώτησαν “που είναι τα υπόλοιπα παιδάκια;” για να ξεκινήσει το μάθημα, έδωσε την πληρωμένη απάντηση “το μάθημα μπορεί να ξεκινήσει και μόνο με μένα“.

Ένα σύντομο ιστορικό του City Plaza:

Ανοίγει τις πόρτες στις 22 Απριλίου του 2016.

Σε λίγες εβδομάδες γεμίζει και ξεκινούν και οι συνελεύσεις για τη λειτουργία του.

Στις 19 Ιουνίου 2016 είναι η γιορτή στη Βικτώρια που ήταν και το πρώτο εξώστρεφο άνοιγμα στη γειτονιά. Οι κάτοικοι της περιοχής ήταν από επιφυλακτικοί έως και εχθρικοί, ειδικά μετά το καλοκαίρι η στάση του άλλαξε άρδην, καθώς το City Plaza έδωσε ζωή και φώτισε ένα τετράγωνο που δεν υπήρχε τίποτε, παρά μόνο σκοτάδι και διακίνηση ναρκωτικών. Πολλοί από τους γείτονες που έβριζαν, σήμερα περνάνε κάθε μέρα για να πουν μια καλημέρα.

Τέλη Ιουνίου άρχισαν να γράφονται στα σχολεία τα πρώτα παιδάκια και μέχρι τέλη Αυγούστου συμμετείχαν κανονικά στα μαθήματα. Πολλά ήταν τα πρώτα στην τάξη τους που πήγαν στο σχολείο εμβολιασμένα.

Το Νοέμβριο ήταν η γιορτή για τους 6 μήνες της κατάληψης, όπου έγιναν workshops στα οποία συμμετείχαν και οι πρόσφυγες. Από εκεί βγήκε και το κάλεσμα για τις 18 Μάρτη.

Τα Χριστούγεννα είχαν και μια έκπληξη. Το διπλανό σχολείο (η παλιά Βίλλα Αμαλίας) έκανε ξαφνική εμφάνιση στο Plaza παρουσία των μαθητών και της διευθύντριας για να καλέσουν τα προσφυγάκια σε κοινή σχολική γιορτή. Η συγκεκριμένη πράξη μάλλον θα ικανοποιούσε κάπως και τους παλιούς ένοικους της Βίλλας Αμαλίας που εκδιώχθηκαν από το Σαμαρά και το Δένδια…

Στο μεταξύ και η ακαδημαϊκή κοινότητα έδειξε ενδιαφέρον. Πολλά πανεπιστημιακά τμήματα έκαναν επισκέψεις, ενώ ένα ολλανδικό μεταπτυχιακό αρχιτεκτονικής έκανε διατριβή πάνω στην κατάληψη. Στο χώρο βρέθηκαν και διεθνώς αναγνωρισμένοι διανοούμενοι όπως ο Ντέιβιντ Χάρβεϊ και η Τζούντιθ Μπάτλερ.

Ο κύκλος (πριν την επέτειο του ενός χρόνου) κλείνει με την αντιρατσιστική διαδήλωση της 18 Μάρτη.

Όπως είχαμε γράψει και τότε, στη δικαστική διεκδίκηση που βρίσκεται η ιδιοκτήτρια είναι μπλεγμένοι και οι πρώην εργαζόμενοι του ξενοδοχείου, που αξιώνουν να αποζημιωθούν τους όταν δημευτεί η κινητή περιουσία του City Plaza. Οι εργαζόμενοι, μεγάλοι σε ηλικία που είναι δύσκολο να ξαναδουλέψουν, είχαν βγάλει και τότε ανακοίνωση υπέρ της κατάληψης και βρίσκονται σταθερά υπέρ της.

Μάλιστα, τα έσοδα από τη γιορτή για τον ένα χρόνο που θα γίνει την Παρασκευή και το Σάββατο, μαζί με τα έσοδα μιας καμπάνιας που σχεδιάζεται για να στηριχθεί από ελληνικά και ξένα συνδικάτα, θα πάνε στους εργαζόμενους του ξενοδοχείου ως ενίσχυση για τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκονται, χωρίς προφανώς να αντικαθιστούν την αποζημίωση που δικαιούνται.

Τελευταία στάση ήταν στο μπαλκόνι για να συζητήσουμε με τον 21χρονο Μαχμούντ, o oποίος ήταν και ο διερμηνέας μας. Ο Μαχμούντ από τη Βαγδάτη, πρωτεύουσα του Ιράκ, έχει μια ιδιαίτερη ιστορία: Το προσωπικό του story, σε αντίθεση με τη συντριπτική πλειοψηφία των προσφύγων στο χώρο, δεν περιλαμβάνει πόλεμο.

Ο Μαχμούντ είχε μια καλή ζωή: σπούδαζε βιολογία, δούλευε στην τηλεόραση ως φωτογράφος και καμεραμάν (είδαμε και τα εξαιρετικά πορτρέτα που κάνει, η δε σελίδα του στο facebook είχε πάνω από 10000 like) και είχε δικό του διαμέρισμα. Η φάση γι’αυτόν στράβωσε, όταν ο πατέρας της κοπέλας του που ήταν χριστιανή, δεν τον άφησε να την παντρευτεί επειδή αυτός ήταν μουσουλμάνος. Απογοητεύτηκε τόσο, που πήρε την άδεια του πατέρα του και εγκατέλειψε τη χώρα.

Ο Μαχμούντ ήταν πολύ χαλαρός καθώς μίλαγε για τη ζωή του. Δεν του άρεσε η Τουρκία όπου έμεινε τρεις μήνες, αντιθέτως του άρεσε πολύ η Ελλάδα. Παρότι ο αδερφός του βρίσκεται στη Γερμανία, δε θέλει να πάει να τον βρει. Θα ήθελε όμως να βρει μια δουλειά και να συνεχίσει τις σπουδές του στη Βιολογία εδώ αν γίνεται. Και να συνεχίσει τη φωτογραφία, επίσης καθώς όπως είπε “τα πρόσωπα των ανθρώπων εδώ είναι πολύ ενδιαφέροντα“, καθώς κράταγε στο χέρι μια κάμερα που του έχει δανείσει σχεδόν μόνιμα ένας Ισπανός εθελοντής.

Εμείς του ευχηθήκαμε να τα καταφέρει όλα αυτά. Για το κλείσιμο, οι αλληλέγγυοι του City Plaza μας έδωσαν αυτή τη φωτογραφία:

Όταν οι μικροί σατανάδες χάλασαν κατά λάθος τα καλώδια του Ίντερνετ και μετά έκαναν ολόκληρη ουρά για να βοηθήσουν να ξαναφτιαχτεί, όπως φαίνεται από τα βαλιτσάκια του ηλεκτρολόγου που κρατάει ο μπροστά. Τα σημερινά παιδιά, από όπου στον κόσμο και να είναι, δεν αντέχουν χωρίς Ίντερνετ.

Την Παρασκευή και το Σάββατο που μας έρχονται, η κατάληψη στέγης προσφύγων City Plaza γιορτάζει τα πρώτα της γενέθλια με μια διπλή συναυλία που θα περιλαμβάνει από Larry Gus μέχρι Πετρολούκα Χαλκιά. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.