Quantcast

Όχι Αρτέμης Μάτσας: Ένα αφιέρωμα στον ελληνικό Κινηματογράφο της Κατοχής 

5+1 ταινίες (όχι για, αλλά) από τα χρόνια της Κατοχής 

Elder

27 Απριλίου 2016

1

Με αφορμή την μαύρη επέτειο της εισόδου των δυνάμεων του Άξονα στην Αθήνα στις 27 Απρίλη του 1941, και την επίσημη έναρξη της σκοτεινής περιόδου της Κατοχής (1941-1944), αφήνουμε τα κλισέ αφιερώματα με τους Αρτέμηδες Μάτσες και τους Κωστήδες τους Πρέκες για τους άλλους, και βουτάμε στα βαθειά σ’αυτή την κατάμαυρη περίοδο. Παρά  τις δυσκολίες, υπήρξε κινηματογράφος στην Ελλάδα, και με βάση την έρευνά μας, γυρίστηκαν συνολικά  πέντε (συν μία) παραγωγές επί του κατεχόμενου ελληνικού εδάφους. Όχι, δε θα βρείτε λαδέμπορες και γερμανοτσολιάδες εδώ, αλλά πίσω απ’τις γραμμές, κάποια πράγματα κάνουν μπαμ. Επίσης, εδώ κάνουν τα πρώτα τους βήματα κάποιοι από τους ηθοποιούς που μεσουράνησαν τις επόμενες δεκαετίες. Πάμε:

«Η Φωνή της Καρδιάς» 1943

2

Η δεύτερη ταινία του Φιλοποιμένα Φίνου και πρώτη της Φίνος Φιλμ (ναι, της γνωστής). Ένα τυπικό αστικό μελόδραμα όπου κακομαθημένα  πλουσιόπαιδα φλερτάρουν και παρτάρουν ανέμελα στην Κηφισιά και ο -εικοσιδυάχρονος- Δημήτρης Χορν παίζει μπουνιές με τον -εικοσιεννιάχρονο – Λάμπρο Κωσταντάρα για τα μάτια της -δεκαεξάχρονης- Καίτης Πάνου. Ο πολύ σπουδαίος Αιμίλιος Βεάκης (ο οποίος στο μεταξύ είχε ενταχθεί στο ΕΑΜ) δυστυχώς εδώ ακούγεται ντουμπλαρισμένος σε μία από τις τελευταίες του εμφανίσεις στον κινηματογράφο.

1

Κωσταντάρας και Χορν πιτσιρικάδες 

Focus: Η Κατοχή δεν φαίνεται πουθενά, αλλά οι πιο παρατηρητικοί θα εντοπίσουν έναν αξιωματικό των SS πίσω από τον νεαρό Αλέκο Λειβαδίτη στην αρχή του φιλμ (2:46 στο βίντεο παρακάτω). Και μάλλον θα παραξενευτούν γιατί σχεδόν όλοι οι ηθοποιοί είναι πετσί και κόκκαλο. Και γιατί η κάμπριο κούρσα του Κωσταντάρα  έχει καλυμένους τους προβολείς της (επιβεβλημένη από τους κατακτητές η συσκότιση και απαγόρευση κυκλοφορίας τα βράδια).

«Χειροκροτήματα» 1944

3

Ο διάσημος  μουσικοσυνθέτης του μεσοπολέμου Αττίκ (Κλέων Γρηγοριάδης), λίγους μήνες πριν πεθάνει από τις κακουχίες της Κατοχής, κάνει καταπονημένος και γερασμένος τη μοναδική του κινηματογραφική εμφάνιση σε μια -σχεδόν- αυτοβιογραφική ταινία.  Υποδύεται τον παρηκμασμένο θεατράνθρωπο και συμπρωταγωνιστής του είναι -και εδώ- ο Δημήτρης Χορν.

4

Χορν και Αττίκ 

Focus: Η ταινία γυρίστηκε εξ ολοκλήρου σε στούντιο και τις βραδυνές ώρες για οικονομία ρεύματος. Κάπου μέσα στο κοινό του θεάτρου, εμφανίζεται ως κομπάρσος ένας δεκαεξάχρονος μαθητής ονόματι Αλέκος Αλεξανδράκης, ενώ μικρό ρόλο έχει και ένας εικοσάχρονος ονόματι Γιώργος Φούντας.

«Η θύελλα πέρασε» & «Μάγια η Τσιγγάνα» 1943  & «Το δρομάκι του Παραδείσου» 1944

5

Τρεις ταινίες που δε σώζωνται σήμερα, αλλά μπορούμε να βρούμε κάποιες ελάχιστες πληροφορίες για τους συντελεστές τους. Στο «Η θύελλα πέρασε» (εναλλακτικός τίτλος «Εσκότωσα για την τιμή μου») πρωταγωνιστεί ο μετέπειτα γνωστός, αλλά ήδη παλαίουρας Περικλής Χριστοφορίδης (είχε κάνει το ντεμπούτο του στη μεγάλη οθόνη το 1929 παρακαλώ!). Στην «Μάγια τη Τσιγγάνα» εμφανίζεται ο θρυλικός ρεμπέτης Κώστας Μπέζος λίγο πριν το θάνατό του από φυματίωση το Γενάρη του ’43.

Το «Δρομάκι του Παραδείσου» αποτελεί και τη μόνη «διεθνή συνεργασία» στα κατοχικά χρόνια μιας και πρόκειται για ελληνο-ιταλική (χμ…) παραγωγή, όπου κάνουν το ντεμπούτο τους ο Δημήτρης Μυράτ και ο -μετέπειτα αγαπημένος «χαζούλης»-  Χρήστος Ευθυμίου.

[Bonus] «Μας χωρίζει ο πόλεμος (Fronttheater)» – 1942

6

Πρώην θεατρίνα ξανανεβαίνει στο πάλκο ακολουθώντας έναν θίασο που εμψυχώνει τα στρατά, με σκοπό να βρει τον αγαπημένο τους σύζυγο που υπηρετεί στα SS μακριά της. Τελικά θα τον βρει στη Ελλάδα και θα αγκαλιαστούνε κάτω απ’την Ακρόπολη.
Ω ναι, δακρύβρεχτη προπαγανδιστική μπούρδα των ναζί, που αφού πέρασε -προφανώς- από την επιτροπή του Γκέμπελς, προβλήθηκε και στην κατεχόμενη Ελλάδα με τίτλο-γελοιοποίηση του τραγουδιού της Βέμπο. Ακόμα και να θες να επικεντρωθείς στο love story, σκάνε συνεχώς πλάνα από τον «ένδοξο αγώνα της Βέρμαχτ» για να ξεράσεις απ’τα μάτια.

7

Nationalsozialistische Romantzadesch AXNE

Focus: Στην παντελή απουσία έστω και ενός Έλληνα κομπάρσου, στις ρομαντικές βόλτες ναζί ζευγαριών στην Ακρόπολη, στο «θριαμβευτικό» φινάλε με το κονσέρτο του Βίλχελμ Στριντζ (σούπερ-σταρ βαθύφωνος του Γ’ Ράιχ) στο -κατάμεστο από στελεχάρες της Βέρμαχτ- Ηρώδειο. Για όλους εσάς που καταπιέζεστε με όλα αυτά τα περί «αρχαιοελληνικών χαιρετισμών» και θέλετε να εκφραστείτε ελεύθερα, ιδού η ευκαιρία σας. Και όπως θα πατάτε το play, αυτοκτονήστε κιόλας να ησυχάσουμε.

Best of internet