“That rug really tied the room together.” – Jeff “The Dude” Lebowski
Το 1998, και μετά την οσκαρική επιτυχία της προηγούμενης δουλειάς τους, “Fargo” (το οποίο κέρδισε βραβεία πρωτότυπου σεναρίου και Α’ γυναικείου ρόλου για την Francis McDormand) τα αδέρφια Coen γράφουν και σκηνοθετούν μία από τις καλύτερες κωμωδίες όλων των εποχών και μία από εκείνες τις ταινίες που είναι κάτι πολύ παραπάνω από μια απλή ταινία και που μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που αντιλαμβάνεσαι τα πράγματα.
Την ιστορία του Jeff “The Dude” Lebowski (Jeff Bridges) μας αφηγείται ο “The Stranger” (Sam Elliot). O Dude, ένας άνεργος, τεμπελχανάς κάτοικος του Los Angeles, που τα ενδιαφέροντα του εξαντλούνται στο bowling, στα White Russians και στη μαριχουάνα, περνιέται κατά λάθος για τον συνονόματο του εκατομμυριούχο, του οποίου η γυναίκα έχει απαχθεί, και κάπως έτσι βρίσκεται μπλεγμένος σε μια χαοτική κατάσταση.
Η ταινία είναι εμπνευσμένη από το συνολικό έργο του Raymond Chandler, και ειδικότερα από τον «Μεγάλο Ύπνο» του, καθώς τα αδέρφια Coen ήθελαν να φτιάξουν μια ιστορία που θα κινείται επεισοδιακά και θα ασχολείται με χαρακτήρες που προσπαθούν να ξετυλίξουν ένα μυστήριο που είναι τελικά ασήμαντο. Ταυτόχρονα όμως, και όπως σε ολόκληρη τη φιλμογραφία τους, ιντριγκάρονται από το παράξενο και το παράλογο κι έτσι φτιάχνουν μια απελπιστικά περίπλοκη πλοκή με μερικούς από τους πιο φευγάτους χαρακτήρες να παρελαύνουν από μπροστά σου μέσω μιας δική τους, εντελώς ιδιαίτερης ανάγνωσης της πραγματικότητας.
Η δομή της ταινίας αποδεικνύει ότι είναι πολλά περισσότερα απ’ ότι προσποιείται ότι είναι. Πάρα, μα πάρα πολύ διασκεδαστική, μέσα από ένα σωρό περιστατικά που μάζεψαν αριστερά και δεξιά από φίλους και γνωστούς, πάνω στους οποίους βάσισαν τους ήρωες τους, αλλά και ένα καυστικό σχόλιο πάνω στην κοινωνικοπολιτικοπολιτιστική ιστορία της Αμερικής, φτιάχνοντας ένα μοναδικό κινηματογραφικό υβρίδιο, αιχμηρό και πνευματώδες, πέρα από είδη και κατηγορίες.
Η χρήση της αναχρονιστικής κουλτούρας του bowling εξυπηρετεί το οπτικό όραμα των δημιουργών της, που ήθελαν κάτι φωτεινό και ποπ, και είναι κομμάτι του παρωχημένου στιλ της ταινίας. Εξαιρετικό βάθος εστίασης, δυναμικές κινήσεις της κάμερας και στιλιζαρισμένες ονειρικές σεκάνς (με δάνεια από τη δουλειά του Busby Berkeley) είναι μερικά μόνο από τα τρομερά τεχνικά χαρακτηριστικά που χαϊδεύουν απαλά τα μάτια σου και σε κάνουν να απολαμβάνεις το συγκεκριμένο φιλμ όσες φορές κι αν το ξαναδείς.
O αδικημένος και ταυτόχρονα τόσο ξεχωριστός Jeff Bridges ΕΙΝΑΙ ο Dude και ο Dude EINAI η ίδια η ταινία (κυριολεκτικά αφού βρίσκεται σε κάθε σκηνή της). Μια από τις περιπτώσεις όπου πιστεύεις ότι ο συγκεκριμένος άνθρωπος γεννήθηκε για να παίξει αυτό το ρόλο, με το κωμικό του ταλέντο να διαχέεται σε όλη την περσόνα του Lebowski του, φέρνοντας παράλληλα και τη δική του γκαρνταρόμπα – ναι, τα ρούχα που φοράει ο Bridges είναι δικά του, όπως τα αξεπέραστα πλαστικά του σανδάλια. Ένας χαρακτήρας παθητικός, αδέξια χαλαρός, που χαμογελάει ανόητα, χάνει με απαράμιλλο στιλ και χορεύει με ενθουσιασμό – ένας αντι-ήρωας που δεν κάνει τίποτα και βασίζεται σε δύο υπαρκτά πρόσωπα – στον Jeff Dowd, μέλος μια αντιπολεμικής ομάδας, και στον φίλο των Coen, Pete Exline.
Στον σεναριογράφο των δύο πρώτων “Dirty Harry”, John Milius, βασίστηκε ο εκρηκτικός χαρακτήρας του Walter Sobchack, κολλητός του Dude, ερμηνευμένος άψογα από τον John Goodman. Μαζί με τον Bridges φτιάχνουν ένα από τα καλύτερα κινηματογραφικά δίδυμα και δημιουργούν αξέχαστές σκηνές όπως αυτή:
και αυτή:
http://www.youtube.com/watch?v=_4ezPvzKe5M
Steve Buscemi, Julianne Moore, Tara Reid, Philip Seymour Hoffman (!), John Torturo και ο Flea (ναι, ο Flea, μπασίστας των Red Hot Chili Peppers) συμπράττουν στη δημιουργία μερικών από τους πιο ιδιοσυγκρασιακούς χαρακτήρες που θα συναντήσεις στο σινεμά, μερικοί εκ των οποίων είναι μηδενιστές, παιδόφιλοι, εκατομμυριούχοι, βετεράνοι του Βιετνάμ και πορνογράφοι, εκτοξεύοντας ατάκες αλησμόνητες. Απολαυστικά τα cameos από Charlie Kaufman και Asia Carrera. Ο μουσικός παραγωγός T-Bone Burnett είναι υπεύθυνος για το εκλεκτό soundtrack της ταινίας – κλασικές κομματάρες και φανταστικές διασκευές από Bob Dylan, Captain Beefheart, Nina Simone, Henry Mancini, Gipsy Kings. Την πρωτότυπη μουσική έχει γράψει ο συνεργάτης των αδερφών Coen, Carter Burwell,
Εμπορική απογοήτευση και χλιαρές κριτικές δεν εμπόδισαν το “The Big Lebowski” να λατρευτεί και να αποκτήσει μια αδιαμφισβήτητη cult αξία, μιας και ζώντας μέσα σε μια υπερκαταναλωτική κοινωνία που τα πάντα κινούνται γρήγορα και οι ρυθμοί είναι πιεστικοί οι πάντες θα ήθελαν να είναι ο Dude. Οι θεατές σε κάθε προβολή της ταινίας ξέρουν τους διαλόγους απ’ έξω. Κάθε χρόνο στήνεται στο Louisville στο Kentucky το Φεστιβάλ Λεμπόφσκι γεμάτο διαγωνισμούς και πάρτι, ενώ παρόμοια φεστιβάλ διοργανώνονται σε ολόκληρο τον κόσμο, όπως το The Dude Abides στο Λονδίνο. Μια on-line θρησκεία με την ονομασία Dudeism και με σκοπό την εξάπλωση της φιλοσοφίας και του τρόπου ζωής του κεντρικού χαρακτήρα – το να απολαμβάνεις το αραλίκι χωρίς να εκμεταλλεύεσαι άλλον άνθρωπο – έχει ιδρυθεί από το 2005, έχει χειροτονήσει μέσα από την ιστοσελίδα της πάνω από 130.000 ιερείς και γιορτάζει την 6η Μαρτίου – καθώς τη συγκεκριμένη ημερομηνία το 1998 έκανε πρεμιέρα στις αμερικάνικες αίθουσες η ταινία – σαν Day Of The Dude. Αντικείμενο πολιτικής ανάλυσης από το περιοδικό Slate, στο πολύ ενδιαφέρον άρθρο του “Walter Sobchack, Neocon”, σεξουαλικής από το Camera Obscura και φυσικά νονός του δόλιου τούτου αρθογράφου.
Και μερικά νούμερα για το τέλος, γιατί κάθε άρθρο που σέβεται τον εαυτό του έτσι κάνει. Η λέξη “dude” χρησιμοποιείται 161 φορές, η λέξη “fuck” 292, ενώ ο Dude λέει “man” κάθε ενάμιση λεπτό και πίνει συνολικά 8 White Russians (ένα του χύνεται στην έπαυλη του Jackie Treehorn). Παρατήρησε πέρα από το επιφανειακό της επίπεδο και ανακάλυψε μία ταινία έρπουσα έξυπνη, υπονομευτικά ανατρεπτική, εξαιρετικά λεπτοδουλεμένη, συναρπαστικά πρωτότυπη, νοσταλγικά τρυφερή, αντισυμβατικά διαλογική και ιδιόμορφα αστεία. Όσον αφορά τα αστέρια που δικαιούται, όπως αυτά που έχουν βασικό ρόλο στα όνειρα του Dude, τίποτα λιγότερο από…
5/5
Οι πραγματικοί Dude και Walter, Jeff Dowd και John Milius:
