“Τα παιδιά που αγαπούν τα στρατιωτάκια/
τ’ αλογάκια και τα ξύλινα σπαθιά/
βρυκολάκιασαν και βγήκαν στα σοκάκια”

 
 

Μέχρι πριν λίγα χρόνια, η Κέρκυρα ήταν κυρίως διάσημη για το Κουμ Κουάτ, το Μον Ρεπό και τον Βοσκόπουλο. Με την έλευση της οικονομικής κρίσης όμως, το Κουμ Κουάτ έγινε πολυτέλεια, το ταξίδι για να δεις το Μον Ρεπό απίθανο και η όρεξη για γλυκερά ακούσματα έφυγε από τον πολύ κόσμο, με αποτέλεσμα ο χωρισμένος τροβαδούρος Τόλης να κατέβει απ’ τη σκηνή και η Κέρκυρα ν’ αναγκαστεί ν’ αλλάξει βιτρίνα. Το μόνο εμπορικό προϊόν της Κέρκυρας τη σήμερον ημέρα δεν τρώγεται με τίποτα, δεν συνιστά αξιοθέατο και ο ήχος που βγάζει αποτελεί περισσότερο ενοχλητικό τιτίβισμα, παρά τραγούδι. Η συσκευασία του γράφει Νίκος Δένδιας.

Ο Νίκος Δένδιας φαίνεται να είναι ένας απλός άνθρωπος. Δεν μιλάει ποτέ για αξίες (πέρα από κάποια υποτυπώδη ρητορικά γεμίσματα), δεν πολυασχολείται με το να βρει επιχειρήματα, δεν έχει δείξει κάποια θέληση να εκφράσει πολιτική κατεύθυνση – παρότι πολιτικός. Αποτελεί το υπέρτατο παράδειγμα του δαιμονικού “δημόσιου υπάλληλου”, όπως τον έχει σκιαγραφήσει με το γνωστό μίσος του ιδιώτη η παράταξή του στους ψαλμούς της: μοναδική του αρμοδιότητα είναι να πατάει σφραγίδες σε έγγραφα που λένε πάνω σκέτη τη λέξη “ξύλο”.

 
 

 
 

Ο εν λόγω υπουργός, ωστόσο, αποτελεί σύμβολο της τωρινής πολιτικής κατάστασης. Εύλογα θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς για τον λόγο και η απάντηση είναι απλή: η πολιτική κατάσταση στη χώρα συμπυκνώνεται όλη στη λέξη “ξύλο”. Ή αν όχι στην ίδια τη λέξη, σε κοντινές σημασίες της που μηνύουν μία γενικότερη αγριεμένη κατάσταση· πιο δημοφιλής απ’ αυτές τους τελευταίους μήνες είναι η λέξη “επιστράτευση”, μία λέξη που έκαψε όλα τα περιθώρια χρήσης της όταν αναφέρθηκε τις τελευταίες μέρες ως “λύση” στην απεργία των εκπαιδευτικών.

Η επιστράτευση είναι ένας αρκετά σαφής όρος: δηλώνει τη διαδικασία με την οποία σε καιρό πολέμου δεσμεύεται η εργασία κάποιου για να υπηρετήσει μία σύγκρουση με τον εχθρό. Εδώ, οι καλοπροαίρετες – ας πούμε – αντιλήψεις αυτών που πιστεύουν πως εχθρός είναι η Μέρκελ και οι Γερμανοί, θα έπρεπε να συμφωνούν με μία τέτοια κίνηση απ’ την πλευρά της αγαπημένης μας κυβέρνησης. Μακάρι να ήταν η Μέρκελ το πρόβλημα όμως, θα λυνόταν η δουλειά με ένα απλό μποϊκοτάζ ή με αντίστοιχα μέσα. Δυστυχώς δεν είναι, ούτε η ελληνική κυβέρνηση είναι “γερμανοτσολιάδες” ή ό,τι άλλο (κι ας είναι σαφείς απόγονοί τους)· το πρόβλημα πάει πολύ βαθύτερα και αυτές οι επιφανειακές αντιλήψεις είναι ένας λόγος που στην τωρινή απεργία των εκπαιδευτικών, οι περισσότεροι ασχολούνται με την κενολογία της κομματικής διαπάλης στα μίντια, αδυνατώντας να απαντήσουν σε βασικά ερωτήματα.

Εμπόλεμη κατάσταση υπάρχει, αλλά όχι με τα τυπικά κριτήρια που επιτρέπουν να κορνιζάρεται σε σπίτια σαν διακοσμητικό η εκτέλεση του βιετκόνγκ. Ούτε μ’ αυτά της φαντασίωσης μίας νύχτας που ως δια μαγείας θα γίνει ο κακός χαμός.

 
 

 
 

Flashback: Ιούνιος του 2006. Εν τω μέσω των φοιτητικών κινητοποιήσεων εμφανίζεται μία δυναμική απεργία των εκπαιδευτικών που κράτησε 6 (!) ολόκληρους μήνες, άλλα δεν κερδίζει και πολύ στον τηλεοπτικό χρόνο των δελτίων. Οι λόγοι είναι πολλοί: ένας εξ αυτών είναι ότι οι δάσκαλοι είναι νεόκοποι στην πολιτική σκέψη, καθώς μέχρι να βρεθούν στη μισθολογική ανάγκη ζούσαν τον ρομαντικό μύθο του παιδαγωγού και του ηθοπλάστη που τη βγάζει ελεύθερος απ’ τα γήινα ώστε να επιτελέσει το θεάρεστο λειτούργημά του. Καλούνται για πρώτη φορά να συνειδητοποιήσουν ότι σε έναν κόσμο στατιστικών και δεσμευμένων πόρων, προκάτ διδακτικών συγγραμμάτων γεμάτων ανακρίβειες και με τη δαμόκλειο σπάθη της ανταγωνιστικότητας να αιωρείται πάνω απ’ το κεφάλι τους, πρώτα απ’ όλα είναι εργαζόμενοι.

Έκτοτε, όσον αφορά τις απεργίες τους, η ΟΛΜΕ έχει γίνει ένα είδος Δένδια που μοναδική της δουλειά είναι να βάζει τζίφρες σε κινητοποιήσεις. Όλα τα υπόλοιπα είναι στα χέρια των τοπικών ΕΛΜΕ και στην πρωτοβουλιακή διάθεση των διδασκόντων που έκτοτε έχουν να αντιμετωπίσουν μία συνεχή οικονομική (και όχι μόνο) απαξίωση της δουλειάς τους.

Για το διάχυτο πλήθος των εκπαιδευτικών που υπό κανονικές συνθήκες δεν συγκεντρώνονται (ουσιαστικά) σε έναν φορέα, δεν συναντιούνται πολιτικά και δυσκολεύονται να συντονίσουν τις κινήσεις τους, όταν επιτέλους καταφέρνουν να προκαλέσουν τον αναγκαίο σαματά, η κυβέρνηση Σαμαρά έχει να προτείνει το γνωστό της γιατροσόφι: επιστράτευση, για 4η φορά μέσα σε λίγους μήνες. Για ποιόν πόλεμο θα αναρωτηθεί κανείς: για την καταμέτρηση των πυρομαχικών με σωστή αριθμητική, για τον υπολογισμό της τροχιάς της σφαίρας ή για την ορθή σύνταξη των πολεμικών ιαχών;

 
 

 
 

Η επιστράτευση είναι μία κίνηση που θυμίζει τους αγύρτες των διαφόρων ιστοριών, παρουσιαζόμενη ως λύση σε ένα πρόβλημα που κανείς απ’ τους “στρατηλάτες” δεν διατυπώνει με σαφήνεια. Πριν λίγο καιρό, αυτή η παράλειψη θα ήταν σκόπιμη. Τώρα είναι απλά περιττή. “Η οικονομική κρίση είναι ευκαιρία” όπως διατυμπάνιζαν απ’ την αρχή της διάφοροι φελλοί, ψωροφαντασμένοι και παπαγαλάκια, και πράγματι ήταν, καθώς αποτέλεσε μία εξαιρετική ευκαιρία για να παγιωθεί ένα άλλο μοίρασμα της πίτας. Άλλωστε, ό,τι κι αν ήθελαν να δείξουν τα κανάλια, το μοίρασμα αυτό δεν έγινε ποτέ στο κοινοβούλιο και τα όργανα της ευρωπαϊκής ένωσης, αλλά σ’ όλα τα κωλομάγαζα όπου οι απανταχού επιχειρηματίες έκαναν like στις άπειρες ευκαιρίες που είχαν να πληρώσουν λιγότερα ή καθόλου λεφτά στους εργαζόμενους, να τους βάζουν να δουλεύουν με ό,τι ωράρια τους κατέβαινε ή να τους εναλλάσσουν σαν πλαστικά ποτήρια, χωρίς να δεσμεύονται για τίποτα απέναντί τους.

Όπως και πολλά άλλα κωλομάγαζα απ’ τα προαναφερθέντα, που λιγουρεύτηκαν και την έβγαλαν καθαροί με το Άρθρο 99 ξεπουλώντας, αφήνοντας απλήρωτους και πηγαίνοντας στις Μπαχάμες, έτσι και το ελληνικό κράτος, το πιο γκράντε κωλομάγαζο στη χώρα μας, ψάχνει την αντίστοιχη περίπτωση. Και δεν ξεκίνησε να το ψάχνει στην κρίση: εδώ και δεκαετίες έλεγαν πως τα σχολεία έπρεπε να γίνουν πιο ανταγωνιστικά, τα πανεπιστήμια να γίνουν πιο ανταγωνιστικά και όλοι ευρωλιγουρεύονταν με τα λόγια του κάθε επίδοξου εθνάρχη. Αλλά αν παιδευόταν κανένας απ’ όλους όσους δεν επέδειξαν κάποια φειδώ στα λεγόμενα τους στα καφενεία να ανοίξει ένα βιβλίο οικονομικής θεωρίας, να δει τι είναι αυτή η ανταγωνιστικότητα που τόσο αγαπάει, μάλλον θα κατέβαζε τις μπαντιέρες του. Υψηλή ανταγωνιστικότητα σημαίνει να δουλεύεις σαν βόδι και να πληρώνεσαι με καναβούρι. Και δεν αποτελεί κάποια υπερβολή αυτό: ο επίσημος δείκτης είναι ο ρυθμός μεταβολής του παραγόμενου προϊόντος προς το κόστος εργασίας.

 
 

 
 

Στα σχολεία, αυτό φτάνει σε επίπεδα τραγωδίας. Το παραγόμενο προϊόν τους είναι όλα και τίποτα. Απαξιώνοντας τους καθηγητές ως εργαζόμενους, έχεις πετύχει διάνα σε πολλαπλά επίπεδα: άλλος ένας κλάδος γίνεται κατευθείαν πλαστελίνη να τον κακομεταχειριστείς όσο θέλεις, τα σχολεία γίνονται μαυραγορίτικα φιλετάκια προς ιδιωτικοποίηση, όλα τα παιδάκια θα λαμβάνουν την υποτυπώδη – λογιστική σε σημείο κρετινισμού – παιδεία και η παρακμή δίνει μία καλή πολιτική ευκαιρία να υποσχεθείς ένα λαμπρό μέλλον που μέχρι στιγμής περιμένει δέκα θέσεις πίσω απ’ τη Δευτέρα Παρουσία στην ουρά.

Ωστόσο, τα παραπάνω δεν είναι πια θέμα κρίσης. Πάνε αυτά, η κρίση τελείωσε. Όταν μία επιστράτευση συμβαίνει σε κάθε απεργία, δεν αποτελεί έκτακτο μέτρο· αποτελεί κανόνα. Βρισκόμαστε πια στο στάδιο της αναδιάρθρωσης, εκεί που έχει παγιωθεί η γραμμή για το τι μέλλει γενέσθαι. Η επιστράτευση είναι όντως πολεμική κίνηση, αλλά η αναδιάρθρωση είναι ούτως ή άλλως πολεμική διαδικασία και δεν είναι “για το καλό της χώρας” απ’ τη στιγμή που συμβαίνει εξ ορισμού στο εσωτερικό της – και δεν θα μπορούσε να γίνεται αλλού. Το “κοινό καλό” που τόσο αρέσει στους πολιτικάντηδες δεν υπάρχει. Ή οι δάσκαλοι θα παίρνουν αξιοπρεπείς μισθούς ή θα πλουτίζουν οι μελλοντικοί ιδιοκτήτες των σχολείων. Και δεν είναι θέμα καλών και κακών, καθένας κάνει αυτό που οφείλει να κάνει για να προστατευθεί. Οι δάσκαλοι το κάνουν, η κυβέρνηση το κάνει, οι υπόλοιποι πετούν από συννεφάκι σε συννεφάκι. Ανέμελοι.